Vitamin và khoáng chất không nên dùng cùng nhau bao gồm: sắt và canxi, C và B12, kẽm và đồng, kẽm và sắt, nhóm vitamin tan trong dầu.
Vitamin và khoáng chất có vai trò vô cùng quan trọng đối với sức khỏe. Tuy nhiên việc bổ sung các chất này cần hết sức lưu ý, vì việc kết hợp không đúng cách có thể gây tương tác, ảnh hưởng đến mức độ hấp thu và hiệu quả của chúng. Hãy cùng DiaB tìm hiểu top 5 cặp vitamin và khoáng chất không nên dùng cùng nhau nhé!
Lưu ý khi bổ sung vitamin và khoáng chất tương kỵ
Tóm tắt nội dung
1. Canxi và Sắt
Canxi và sắt đều là những khoáng chất rất cần thiết cho cơ thể và đều được khuyên nên bổ sung, đặc biệt đối với phụ nữ có thai. Thế nhưng ít ai biết rằng việc sử dụng cặp vitamin và khoáng chất này cùng lúc lại là không nên do chúng cạnh tranh nhau trong quá trình hấp thu qua ruột non. Các nghiên cứu chỉ ra rằng canxi có thể làm giảm khả năng hấp thu sắt khi được uống cùng lúc do sự cạnh tranh trong quá trình hấp thu tại ruột non.
Chính vì thế, lượng sắt hấp thu vào cơ thể có thể giảm, dẫn đến việc bổ sung sắt trở nên không hiệu quả. Điều này có thể gây nên thiếu máu do thiếu sắt, đặc biệt ở những người có nhu cầu sắt cao như phụ nữ mang thai.
Để tối ưu hóa hấp thu, các chuyên gia khuyên rằng nên dùng canxi và sắt cách nhau ít nhất 2 giờ. Việc này giúp tránh sự cạnh tranh giữa hai khoáng chất và đảm bảo cơ thể nhận được lượng sắt và canxi cần thiết để duy trì sức khỏe tốt.
Không nên uống canxi và sắt cùng lúc
2. Kẽm và đồng
Kẽm và đồng là 2 khoáng chất cần thiết cho nhiều chức năng sinh học của cơ thể, nhưng chúng lại cạnh tranh nhau trong quá trình hấp thu ở ruột non. Sự cạnh tranh này có thể dẫn đến thiếu hụt một trong hai khoáng chất, đặc biệt là khi bổ sung kẽm liều cao có thể gây giảm hấp thu đồng, dẫn đến thiếu máu và các vấn đề thần kinh.
Để tránh cạnh tranh, nên bổ sung kẽm và đồng vào các thời điểm khác nhau trong ngày và dưới sự hướng dẫn của chuyên gia dinh dưỡng.
Kẽm có thể tương tác không tốt với sắt và đồng khi bổ sung cùng lúc.
3. Kẽm và sắt
Kẽm và sắt là hai khoáng chất thiết yếu cần thiết cho nhiều chức năng sinh lý trong cơ thể, nhưng chúng có thể cạnh tranh với nhau trong quá trình hấp thu qua ruột non. Khi được tiêu thụ cùng lúc, kẽm và sắt sử dụng các kênh vận chuyển kim loại giống nhau, dẫn đến giảm hiệu quả hấp thu của cả hai.
Nghiên cứu cho thấy bổ sung sắt liều cao có thể ức chế hấp thu kẽm và ngược lại. Sự ức chế này đặc biệt quan sát được với sắt không heme (loại sắt có trong thực vật).
Để tránh sự cạnh tranh này và tối ưu hóa hấp thu của hai vitamin và khoáng chất này, nên tách biệt thời gian bổ sung kẽm và sắt trong ngày, chẳng hạn bổ sung sắt vào buổi sáng và kẽm vào buổi tối. Việc này cũng có thể áp dụng khi tiêu thụ từ thực phẩm bằng cách ăn các thực phẩm giàu sắt và kẽm ở các bữa ăn khác nhau.
4. Vitamin C và B12
Một cặp tương kỵ khác đó là C (acid ascorbic) và B12 (cobalamin). Đây là 2chất rất cần thiết cho cơ thể, tuy nhiên, khi được bổ sung cùng lúc, vitamin C có thể phân hủy B12 khi chúng gặp nhau trong dạ dày, đặc biệt ở môi trường acid.
Sự phân hủy này làm giảm lượng B12 cần thiết, dẫn đến nguy cơ thiếu hụt B12, ảnh hưởng đến chức năng thần kinh và sự sản xuất hồng cầu. Để tránh sự tương tác này, nên tiêu thụ vitamin C và B12 vào những thời điểm khác nhau trong ngày.
Vitamin C có thể phân hủy B12 trong dạ dày khi sử dụng cùng lúc
5. Các vitamin A, D, E, K
A, D, E, và K là các vitamin tan trong chất béo, và việc bổ sung quá nhiều các vitamin này cùng lúc có thể gây ra một số vấn đề do tính chất tích lũy của chúng trong cơ thể.
Trong đó, việc bổ sung cùng lúc A và D có thể làm giảm tác dụng của vitamin D, ảnh hưởng đến sự hấp thu canxi và gây ra các vấn đề về xương như loãng xương. Còn việc bổ sung vitamin E liều cao lại gây cản trở hoạt động của vitamin K, ảnh hưởng đến quá trình đông máu và làm tăng nguy cơ chảy máu (đặc biệt ở những bệnh nhân đang sử dụng thuốc chống đông).
Sau dùng, do đặc tính chất tan trong chất béo, A, D, E, và K thường được lưu trữ lâu dài trong các mô mỡ và gan. Không giống như các vitamin tan trong nước, chúng không được bài tiết dễ dàng ra khỏi cơ thể. Do đó, việc bổ sung quá mức các chât này tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như tổn thương gan, suy thận và các rối loạn liên quan đến hệ thần kinh.
Các vitamin tan trong dầu
Những lưu ý khi bổ sung
Việc bổ sung vitamin và khoáng chất là cần thiết cho sức khỏe của chúng ta. Nhưng song song với đó, bạn cần biết rằng việc bổ sung không đúng cách chỉ “lợi bất cập hại”. Do đó, trước khi quyết định dùng bất cứ loại khoáng chất nào, bạn nên tuân thủ những lưu ý sau đây:
- Tham khảo ý kiến bác sĩ: Trước khi bắt đầu bất kỳ chương trình bổ sung nào, nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để nắm bắt được liều lượng và cách bổ sung phù hợp, đảm bảo an toàn và hiệu quả của những chất đó.
- Theo dõi liều lượng và thời gian: Việc bổ sung cần được theo dõi cẩn thận về liều lượng và thời gian sử dụng để tránh tương tác xấu. Đối với những cặp vitamin và khoáng chất tương kỵ, chúng ta vẫn có thể bổ sung nhưng hãy đảm bảo sử dụng chúng cách nhau một khoảng thời gian nhất định.
- Chế độ ăn cân bằng: Hãy nhớ rằng duy trì một chế độ ăn cân bằng và đa dạng là cách tốt nhất để cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất tự nhiên cho cơ thể.
Việc bổ sung vitamin và khoáng chất đúng cách đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe. Tuy nhiên, cần lưu ý về những cặp chất không nên dùng cùng nhau để tránh tương tác tiêu cực. Tham khảo ý kiến bác sĩ và duy trì chế độ ăn cân bằng là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe của bạn.
Nguồn tham khảo
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22297381/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4810759/
- https://www.health.com/calcium-and-iron-8584942
- https://www.drugs.com/drug-interactions/vitamin-b12-with-vitamin-c-754-3756-238-3823.html
- https://www.drugs.com/drug-interactions/copper-glycinate-zinc-glycinate,zinc-plus-copper.html