Các bệnh về hô hấp ở trẻ em đã gây ra hơn 10 triệu ca tử vong hàng năm, đây là một con số đáng báo động. Việc mắc các bệnh về hô hấp ở trẻ em có thể gây nên những biến chứng vô cùng nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển thể chất lẫn trí tuệ của trẻ nhỏ nếu như không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Mời bạn đọc cùng Doctor có sẵn tìm hiểu nguyên nhân gây bệnh đường hô hấp ở trẻ em cũng như cách phòng tránh bệnh viêm đường hô hấp ở trẻ qua bài viết sau đây.
Tóm tắt nội dung
Các bệnh về đường hô hấp ở trẻ em là gì?
Hệ hô hấp của con người được chia làm 2 phần chính bao gồm đường hô hấp trên và đường hô hấp dưới ngăn cách nhau bởi sụn nhẫn. Đường hô hấp trên bao gồm mũi, hầu, họng, xoang và thanh quản. Trong khi đó đường hô hấp dưới được tính từ khí quản, các phế quản và 2 lá phổi. Trong đó mỗi bộ phần đều có công dụng riêng nhằm phục vụ cho quá trình trao đổi khí hấp thu oxy và thải ra khí carbonic. Do đó khi có những bất thường xảy ra đối với các phần của cấu trúc đường hô hấp đều cản trở quá trình trao đổi khí.
Chức năng của hệ hô hấp trên đối với quá trình trao đổi khí bao gồm làm ấm, làm ẩm và lọc sạch không khí và là cơ quan đầu tiên tiếp xúc với các bất lợi từ môi trường có trong không khí kể cả vi khuẩn, nấm mốc, virus, … nên nó vô cùng nhạy cảm, dễ bị bệnh và thường là nơi xuất hiện những triệu chứng đầu tiên. Chức năng của hệ hô hấp dưới cũng không kém phần quan trọng bởi đây là nơi các phế nang và mao mạch thực hiện công năng lọc và trao đổi khí giúp cơ thể duy trì sự sống.
Các bệnh về hô hấp ở trẻ em thường thường gặp nhất là viêm đường hô hấp trên. Bệnh thường xuất hiên theo mùa và tự giới hạn trong vòng 7 đến 10 ngày, ít gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nếu như được chẩn đoán và điều trị kịp thời, kiểm soát bệnh tốt. Tuy nhiên các bệnh liên quan đến đường hô hấp dưới thường đáng lo ngại và cần đưa bé đến ngay cơ sở y tế được bác sĩ điều trị, không nên để bé tại nhà bởi khó có thể lường trước được nguy cơ.
Đối tượng dễ mắc các bệnh về đường hô hấp có thể kể đến ngoài trẻ em như người cao tuổi, người suy giảm miễn dịch, người sử dụng thuốc lá thường xuyên, … Ngày nay, khi thời tiết giao mùa các bậc phụ huynh vẫn thường chủ quan rằng các bệnh về hô hấp ở trẻ em thường không đáng lo ngại. Tuy phần lớn các bệnh về hô hấp ở trẻ em chỉ là cảm lạnh thông thường tự khỏi, tuy nhiên vẫn không thể loại trừ được các trường hợp nguy hiểm như viêm phổi, viêm phế quản có thể dẫn đến tử vong.
Nguyên nhân gây nên các bệnh về hô hấp ở trẻ em
Các bệnh về hô hấp ở trẻ em có thể xảy ra do rất nhiều nguyên nhân khác, tuy nhiên trong đó phải kể đến các tác nhân vi sinh vật và môi trường thường gặp nhất như vi khuẩn, vi rút, nấm mốc, khói bụi, khí độc, … Trong đó virus và vi khuẩn là hai trong số các tác nhân hàng đầu gây nên các bệnh về hô hấp ở trẻ em. Ngoài ra, lứa tuổi, tình trạng sức khỏe của bé và môi trường sống cũng là một trong những yếu tố nguy cơ làm gia tăng đáng kể tỷ lệ mắc các bệnh về hô hấp ở trẻ em nếu không được cải thiện.
Trong các loại vi khuẩn gây bệnh về đường hô hấp ở trẻ em thì nguyên nhân thường gặp nhất là phế cầu khuẩn Streptococcus Pneumoniae. Chúng thường cứ trú trong mũi họng của người khỏe mạnh. Tuy nhiên đối với những người nhạy cảm, chẳng hạn như người già, trẻ em và người suy giảm miễn dịch, thì chúng sẽ bùng phát và có thể gây bệnh. Bệnh có thể lân lan qua đường hô hấp và tiếp xúc với dịch tiết từ đường hô hấp của người mắc bệnh.
Đối với virus, nguyên nhân thường gặp nhất đối với chủng vi sinh vật này là virus hợp bào hô hấp (RSV). Đây là một loại virus ở người, dễ lây lan và là nguyên nhân phổ biến gây ra phần lớn các bệnh về hô hấp ở trẻ sơ sinh. Đáp ứng miễn dịch qua một lần nhiễm virus RSV không có tác dụng bảo vệ cơ thể khỏi sự tái nhiễm tuy nhiên kháng thể đối với virus hợp bào hô hấp làm giảm nhẹ triệu chứng và giảm mức độ bệnh tật.
Cách phòng tránh bệnh viêm đường hô hấp ở trẻ em
Thời tiết giao mùa là khoảng thời gian tạo điều kiện thuận lời nhất cho các vi sinh vật phát triển và tấn công cơ thể của bé. Do đó, để phòng tránh các bệnh về hô hấp ở trẻ em, các bậc phụ huynh nên thực hiên các biện pháp sau đây:
- Giữ ấm cho trẻ: bằng cách mặc ấm, giữ ấm cổ họng, đội mũ đeo găng tay khi ra đường, ăn đồ ấm nóng, tránh sử dụng thức ăn nguội lạnh.
- Vệ sinh thân thể và môi trường: các vi sinh vật tồn tại khắp nơi trên khắp các bề mặt mà trẻ dễ sờ vào do sự hiếu kì. Do đó cha mẹ nên hướng dẫn cho trẻ cách vệ sinh thân thể, rửa tay sạch sẽ trước khi ăn và sau khi chơi, đồng thời dọn dẹp nhà của gọn gàng sạch sẽ tạo môi trường không thuận lợi cho sự phát triển của vi sinh vật.
- Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ cho trẻ: một cơ thể khỏe mạnh và có sức đề kháng tốt là một cơ thể được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng.
- Tiêm vắc xin: việc tiêm vắc xin để tạo ra một hệ miễn dịch chủ động cho cơ thể của trẻ là rất cần thiết. Hiện nay có 2 loại vắc xin mà quý phụ huynh có thể tham khảo là vắc xin phòng phế cầu và vắc xin phòng vi rút cúm.
- Không cần vệ sinh mũi của trẻ khi không cần thiết: ngày này nhiều bậc phụ huynh cho rằng việc vệ sinh mũi sẽ giúp phòng tránh các bệnh về hô hấp ở trẻ em, điều này hoàn toàn sai lầm. Chúng ta chỉ nên vệ sinh mũi khi trẻ xuất hiện các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh bởi bình thường niêm mạc đã có cơ chế tự làm sạch rồi.
Các bệnh về hô hấp ở trẻ em ngày này không hiếm gặp, tuy nhiên thái độ xử trí khi gặp các tình huống này ra sao còn tùy thuộc vào cách nhìn nhận của phụ huynh. Do đó, hy vọng qua bài viết hy vọng các bậc cha mẹ hiểu hơn về các bệnh về hô hấp ở trẻ em từ đó có cách nhìn khách quan hơn khi trẻ mắc bệnh.
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Doctor có sẵn Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch khám với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.
