Xác định đúng được các giai đoạn của bệnh Alzheimer là việc làm góp phần vô cùng quan trọng đến hiệu quả điều trị cũng như tiên lượng sau này cho người bệnh Alzheimer. Vậy cụ thể đặc điểm của các giai đoạn bệnh Alzheimer là như thế nào? Hãy cùng Docosan tìm hiểu trong bài viết dưới đây!
Tóm tắt nội dung
Tổng quan về bệnh Alzheimer
Bệnh Alzheimer là một bệnh lý sa sút trí tuệ với đặc tính quan trọng là sẽ ngày càng trầm trọng hơn theo diễn tiến thời gian. Thuật ngữ “giai đoạn” được các chuyên gia nội thần kinh sử dụng nhằm mô tả mức độ thay đổi về khả năng của người bệnh trong việc thực hiện những chức năng sống cơ bản trong các thời điểm tiến triển của bệnh Alzheimer.
Điểm quan trọng cần đặc biệt lưu ý là việc chia giai đoạn được thực hiện khi các định hướng tổng quát ban đầu và các triệu chứng của bệnh nhân có sự khác biệt rất nhiều. Các triệu chứng biểu hiện ở mỗi bệnh nhân có thể hoàn toàn khác nhau và mức độ, tốc độ tiến triển bệnh đôi khi không tương quan với sự biểu hiện các triệu chứng.
Các giai đoạn của bệnh Alzheimer
Bệnh Alzheimer được chia làm 7 giai đoạn dựa trên 1 hệ thống xây dựng và phát triển bởi Tiến sĩ Barry Reisberg, giám đốc lâm sàng của trường đại học y khoa – Trung tâm nghiên cứu chứng mất trí và lão hóa ở New York.
Giai đoạn 1
Giai đoạn này không có biểu hiện suy giảm nhận thức, các chức năng cơ bản diễn ra bình thường. Người bệnh hoàn toàn khỏe mạnh, chưa có bất kì vấn đề trí nhớ nào cũng như biểu hiện rõ rệt nào cho đến khi được thăm khám bởi các chuyên gia y tế.
Giai đoạn 2
Mức độ suy giảm nhận thức là rất nhẹ, đôi khi nhầm lẫn với sự lão hóa bình thường theo tuổi – chính là dấu hiệu sớm nhất báo hiệu bệnh Alzheimer. Người bệnh có thể tự nhận thấy họ bị giảm sút trí nhớ, nhất là hay quên một số từ ngữ hoặc tên gọi của những người quen thuộc, vị trí để mắt kính, chìa khóa hoặc các đồ dùng thường nhật khác. Tuy nhiên những triệu chứng này không thể hiện rõ qua việc thăm khám hoặc bạn bè, đồng nghiệp hoặc người thân khó nhận ra được ở người bệnh.
Giai đoạn 3
Mức độ suy giảm nhận thức nhẹ, có thể được chẩn đoán ở 1 vài người chứ không phải là tất cả các trường hợp alzheimer giai đoạn 3 đều xuất hiện những triệu chứng này. Mọi người xung quanh như bạn bè, người thân và đồng nghiệp cũng bắt đầu nhận ra sự suy giảm nhận thức ở bạn. Bác sĩ qua các thăm khám lâm sàng và đo lường cụ thể có thể định lượng được mức độ bất thường về sự tập trung hoặc trí nhớ. Các biểu hiện suy giảm nhận thức nhẹ thường gặp là:
- Việc tìm kiếm từ ngữ hoặc tên trở nên khó khăn và đủ nghiêm trọng để khiến người thân trong gia đình phải chú ý đến
- Khi mới được giới thiệu một người lạ thì khó có thể nhớ được tên người đó
- Làm việc thiếu hiệu quả, đủ nghiêm trọng để khiến bạn bè hoặc đồng nghiệp phải chú ý đến
- Nhớ được rất ít dữ liệu sau khi đọc 1 đoạn văn
- Vô tình làm thất lạc đồ vật quý giá
- Khó hoặc không thể tổ chức, lên kế hoạch
Giai đoạn 4
Mức độ suy giảm nhận thức trung bình. Ở giai đoạn này của bệnh Alzheimer, một cuộc thăm khám và hỏi bệnh kỹ càng sẽ phát hiện được những triệu chứng bất thường rõ rệt sau đây:
- Không thể hiểu về các sự việc gần đây, các sự kiện hiện nay
- Khả năng tư duy, tính toán bị suy giảm, ví dụ như được yêu cầu đếm ngược từ 100 trong vòng 7s.
- Khả năng thực hiện những công việc phức tạp bị suy giảm như lên kế hoạch với khách hàng, tiếp thị, hoặc quản lý tài chính và thanh toán hóa đơn.
- Không còn nhớ rõ về thông tin cơ bản của bản nhân
- Người bệnh trông có vẻ lãnh đạm và thờ ơ, nhất là trong những tình huống cần phải tư duy và giao tiếp
Giai đoạn 5
Mức độ suy giảm nhận thức khá nghiêm trọng. Ở giai đoạn này những khoảng trống lớn trong trí nhớ và tình trạng suy giảm khả năng nhận thức đã bắt đầu diễn ra. Bệnh nhân Alzheimer giai đoạn 5 bắt đầu cần sự giúp đỡ trong các hoạt động cơ bản thường nhật. Ở giai đoạn này, biểu hiện bởi các tình trạng:
- Trong buổi khám sức khỏe: bệnh nhân không thể nhớ các chi tiết tối cần thiết như địa chỉ nhà hiện tại, số điện thoại của mình, trường đại học hoặc trung học mà họ đã từng tốt nghiệp
- Nhận thực sai lệch về nơi ở (không gian), hoặc về giờ giấc, thứ, ngày trong tuần, tháng năm (thời gian)
- Việc tính toán tư duy mức độ dễ vẫn gặp khó khăn như đếm ngược từ 40 trong 4s, hoặc thậm chí từ 20 trong 2s.
- Cần được hỗ trợ lựa chọn quần áo phù hợp theo sự kiện hoặc theo mùa
- Đa số vẫn nhớ thông tin cơ bản về bản thân (tên của mình, tên chồng/vợ hoặc con cái của mình).
- Vẫn còn có khả năng tự ăn uống, đi vệ sinh.
Giai đoạn 6
Mức độ suy giảm nhận thức nghiêm trọng. Những khó khăn về trí nhớ ngày càng nghiêm trọng hơn, có thể xuất hiện sự thay đổi rõ rệt về tính cách, bệnh nhân cần hỗ trợ nhiều hơn trong hoạt động sinh hoạt cơ bản hàng ngày. Các biểu hiện của giai đoạn 6 bao gồm:
- Hoàn toàn mất ý thức về các sự kiện và hoạt động gần đây, môi trường xung quanh bệnh nhân
- Mặc dù hầu hết vẫn còn nhớ tên mình, họ không nhớ hết được thông tin cá nhân
- Đôi khi quên tên vợ/chồng, người chăm sóc mình, nhưng còn có thể phân biệt được ai là người quen, ai là người lạ.
- Cần hỗ trợ mặc quần áo đúng cách, nếu không, họ có thể mặc chồng đồ ngủ, đồ lót bên ngoài quần áo thông thường, hoặc mang giày nhầm bên chân.
- Rối loạn chu kì giấc ngủ.
- Cần hỗ trợ khi đi vệ sinh (lau chùi và vệ sinh sau khi đại tiện, xả nước toilet)
- Tình trạng tiểu không tự chủ ngày càng nặng
- Thay đổi đáng kể về tính cách và xuất hiện các triệu chứng đa nghi và ảo tưởng (nghĩ rằng người đang chăm sóc mình là kẻ lừa đảo); ảo giác (nhìn hoặc nghe thấy những sự vật sự việc không có thật ở hiện tại); lặp đi lặp lại các hành động vô nghĩa như vò đầu bứt tai hay xé vụn giấy
- Hay đi lang thang và dễ bị lạc
Giai đoạn 7
Mức độ suy giảm nhận thức rất nghiêm trọng. Tình trạng này là bệnh Alzheimer giai đoạn cuối, người bệnh đã mất hoàn toàn khả năng đáp ứng các tín hiệu kích thích từ môi trường xung quanh, không thể trò chuyện và không thể kiểm soát được các cử động của cơ thể. Họ vẫn có thể phát âm được các từ hay cụm từ.
Ở giai đoạn này, người bệnh phụ thuộc rất nhiều trong các hoạt động sống cơ bản hàng ngày, bao gồm cả đi vệ sinh và ăn uống. Họ cũng không có khả năng mỉm cười, ngẩng cao đầu hay tự ngồi xuống. Có các phản bất thường, co cứng cơ bắp. Khả năng nuốt thức ăn cũng ngày càng trở nên khó khăn.
Kết luận
Tóm lại, bài viết đã cung cấp một số biểu hiện cơ bản của tất cả các giai đoạn của bệnh Alzheimer. Hy vọng qua những thông tin trên, bạn có thể phần nào nhận biết được các dấu hiệu gợi ý để có thể phát hiện và chữa trị kịp thời cho mình cũng như người thân trong gia đình, để đem lại một cuộc sống khả quan hơn cho những người đã hoặc có nguy cơ mắc bệnh Alzheimer.
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.
Nguồn tham khảo: healthline.com, alz.org
