Tâm thần phân liệt là một loạt rối loạn về hành vi, suy nghĩ và ý thức. Chúng có thể gây nên những tổn thương lâu dài về mặt cảm xúc của người bệnh. Vậy hiện nay có những phương pháp điều trị tâm thần phân liệt nào hiệu quả?
Tóm tắt nội dung
Thuốc chống loạn thần
Sử dụng thuốc chính là nền tảng cơ bản trong việc điều trị tâm thần phân liệt. Thuốc chống loạn thần là loại thuốc điều trị được sử dụng nhiều nhất. Thuốc có công dụng kiểm soát các triệu chứng của bệnh bằng cách tác động đến các chất dẫn truyền dopamine của não.
Mục tiêu điều trị tâm thần phân liệt bằng thuốc chống loạn thần chính là làm quản lý và làm chậm tiến trình diễn biến của bệnh. Các bác sĩ có thể tiến hành thử nhiều loại thuốc và liều lượng khác nhau để kiểm tra sự hiểu quả và khả năng hấp thụ thuốc của bệnh nhân.
Một số loại thuốc dùng được dùng để sử dụng chống lo âu và chống trầm cảm cũng được dùng để điều trị tâm thần phân liệt, có thể mất vài tuần để thấy được sự hiệu quả của thuốc.
Tuy nhiên, thuốc điều trị tâm thần phân liệt sẽ có thể có những tác dụng phụ. Do đó, bệnh nhân không chấp nhận việc uống thuốc, các bác sĩ có thể phương pháp tiêm thuốc vào cơ thể bệnh nhân.
Hiện nay, có 2 loại thuốc chống loạn thần phổ biến là: Thuốc điều trị tâm thần phân liệt thế hệ thứ hai và thế hệ đầu tiên.
Thuốc điều trị tâm thần phân liệt thế hệ thứ hai
Đây là loại thuốc điều trị tâm thần phân liệt tiên tiến nhất hiệt nay. Ưu điểm của thuốc chính là tỉ lệ rủi ro thấp, bao gồm:
- Aripiprazole (Abilify)
- Asenapine (Saphris)
- Brexpiprazole (Rexulti)
- Cariprazine (Vraylar)
- Clozapine (Clozaril, Versacloz)
- Iloperidone (Fanapt)
- Lurasidone (Latuda)
- Olanzapine (Zyprexa)
- Paliperidone (Invega)
- Quetiapine (Seroquel)
- Risperidone (Risperdal)
- Ziprasidone (Geodon)
Thuốc điều trị tâm thần phân liệt thế hệ đầu tiên
Loại thuốc điều trị tâm thần phân liệt thế hệ đầu tiên này thường có nhiều rủi ro tiềm ẩn, nguy cơ gây tác dụng phụ cũng ở mức cao nên rất ít được sử dụng ở thời điểm hiện tại. Ưu điểm duy nhất của loại thuốc này là giá thành rẻ, phù hợp với những bệnh nhân có thu nhập không quá cao. Một số loại thuốc thế hệ đầu được sử dụng là:
- Chlorpromazine
- Fluphenazine
- Haloperidol
- Perphenazine
Sử dụng thuốc tiêm chống loạn thần
Trong trường hợp người bệnh không đồng ý với phương pháp điều trị bằng thuốc, bác sĩ sẽ khuyến khích người bệnh sử dụng phương pháp tiêm thuốc để điều trị tâm thần phân liệt.
Thuốc có thể được tiêm dưới da hoặc ở phần cơ bắp của người bệnh. Khoảng cách giữa những lần tiêm thuốc là 2 đến 4 tuần, phụ thuốc loại thuốc sử dụng cho bệnh nhân.
Một số loại thuốc tiêm được áp dụng là:
- Aripiprazole (Abilify Maintena, Aristada)
- Fluphenazine decanoate
- Haloperidol decanoate
- Paliperidone (Invega Sustenna, Invega Trinza)
- Risperidone (Risperdal Consta, Perseris)
Phương pháp trị liệu tâm lý
Phương pháp trị liệu tâm lý được sử dụng đồng thời với sử dụng thuốc, nhằm mang lại kết quả điều trị tốt nhất cho người bệnh tâm thần phân liệt.
- Liệu pháp tâm lý cá nhân: Nhằm giúp bệnh nhân ý thức được tình trạng bệnh của mình và dự đoán các triệu chứng có thể mắc phải trong tương lai.
- Tái hòa nhập xã hội: Các phương pháp này sẽ giúp bệnh nhân dần lấy lại những cảm xúc và ý thức, để dễ dàng tái hòa nhập với cộng đồng.
- Rèn luyện kỹ năng làm việc: Các liệu pháp này nhằm cung cấp cho bệnh nhân những kỹ năng cần thiết để có thể quay trở lại làm việc, trở thành một công dân có ích cho xã hội.
- Sự giúp đỡ của gia đình và người thân: ngoài ra, bệnh nhân vẫn cần sự hỗ trợ từ các thành viên trong gia đình và người thân để cảm thấy bản thân không cô đơn, có thể nhanh chóng trở lại cuộc sống thường ngày.
Kết luận
Việc điều trị tâm thần phân liệt sẽ cần một khoảng thời gian dài để có thể thấy được sự hiệu quả. Do đó, cả người bệnh và người thân của bệnh nhân cần phải kiên trì điều trị, không được bỏ cuộc giữa chừng. Nếu ngưng thuốc thì bệnh sẽ nhanh chóng tái phát, khiến việc điều trị sẽ còn khó khăn hơn gấp bội.
Khi phát hiện người bệnh có những triệu chứng và dấu hiệu bất thường, cần nhanh chóng tìm đến các bác sĩ Thần kinh gần nhất để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.
Một số bác sĩ có thể khám và điều trị tâm thần phân liệt:
- Bác sĩ Chuyên khoa I Đặng Thế Ân, 24 năm kinh nghiệm, 91 Bình Lợi, Phường 13, Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh.
- Thạc sĩ, Bác sĩ Trần Thị Mai Thy, trên 13 năm kinh nghiệm, 3 Đường Số 17A, Bình Trị Đông B, Bình Tân.
- Thạc sĩ, Bác sĩ Phạm Quỳnh Nga, hơn 11 năm kinh nghiệm, 242 Đường số 1, An Lạc, Bình Tân
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Doctor có sẵn Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch khám với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.
Nguồn tài liệu tham khảo: Mayoclinic.org
