Bệnh Alzheimer là một trong những bệnh lý thần kinh phổ biến nhất hiện nay, đặc biệt ở người cao tuổi. Đối với những người mắc đái tháo đường, nguy cơ phát triển biến chứng Alzheimer càng tăng cao. Việc hiểu rõ về bệnh Alzheimer và áp dụng các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp hạn chế nguy cơ này. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu tổng quan về bệnh Alzheimer, mối liên hệ giữa Alzheimer và đái tháo đường, cùng các biện pháp giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer ở người đái tháo đường.
Tóm tắt nội dung
1. Tổng quan về bệnh alzheimer
1.1 Khái niệm
Bệnh Alzheimer là một rối loạn tiến triển của não, dần dần phá hủy trí nhớ, khả năng học hỏi, suy luận, phán đoán, giao tiếp và thực hiện các hoạt động hàng ngày. Quá trình tiến triển của bệnh cũng gây ra sự thay đổi về tính cách và hành vi, bao gồm lo lắng, nghi ngờ, kích động hoặc ảo tưởng.
Bệnh Alzheimer
Tham khảo thêm: 5 nguyên nhân bệnh Alzheimer thường gặp mà bạn cần biết
1.2 Dấu hiệu bệnh alzheimer
- Mất trí nhớ gián đoạn cuộc sống hàng ngày: Quên các ngày, sự kiện quan trọng, hỏi lặp đi lặp lại các câu hỏi giống nhau, đôi khi quên tên hoặc các cuộc hẹn rồi sau đó nhớ lại.
- Khó khăn trong lập kế hoạch hoặc giải quyết vấn đề: Khó tập trung và tốn nhiều thời gian hơn để hoàn thành công việc so với trước đây.
- Lú lẫn về thời gian hoặc địa điểm: Quên mình đang ở đâu hoặc làm thế nào đến được nơi hiện tại.
- Khó hiểu các hình ảnh và mối quan hệ trong không gian: Gặp khó khăn khi đọc, phán đoán khoảng cách, hoặc xác định màu sắc.
- Phát sinh khó khăn mới về từ ngữ khi nói hoặc viết: Khó sử dụng từ ngữ chính xác, gọi sai tên vật dụng.
- Đặt đồ vật nhầm chỗ và mất khả năng hồi tưởng các bước: Thường xuyên làm mất đồ vật nhưng không nhớ lại được các bước để tìm lại.
- Suy giảm khả năng phán đoán: Khả năng phán đoán khi giao dịch tiền bạc giảm, ít chú ý đến ăn mặc và vệ sinh cá nhân.
- Rút lui khỏi công việc hoặc hoạt động xã hội: Cảm thấy chán nản, không quan tâm đến công việc, gia đình hoặc nghĩa vụ xã hội.
- Thay đổi tâm trạng và tính cách: Thường bối rối, nghi ngờ, chán nản, sợ hãi hoặc lo lắng, dễ bực tức ở những nơi không thoải mái.
2. Mối liên hệ giữa alzheimer và đái tháo đường
Suy giảm trí nhớ do tuổi già khác biệt với bệnh Alzheimer hoặc các bệnh thoái hóa mãn tính khác. Nhiều nghiên cứu gần đây đã chỉ ra mối liên hệ giữa mức đường huyết cao (tiểu đường) và bệnh Alzheimer.
Tiểu đường là căn bệnh đặc trưng bởi tình trạng đường huyết cao, do tuyến tụy giảm sản xuất hormone insulin điều hòa đường huyết. Có hai loại tiểu đường: tiểu đường tuýp 1 (cơ thể có các kháng thể chống lại tế bào sản xuất insulin ở tụy) và tiểu đường tuýp 2 (tuyến tụy giảm sản xuất insulin, không điều hòa được đường huyết, có thể gây ảnh hưởng lâu dài đến não bộ).
Người tiểu đường tuýp 2 có nguy cơ cao mắc bệnh Alzheimer
Suy giảm trí nhớ là hiện tượng bình thường ở tuổi già, thường biểu hiện qua việc quên tên hoặc đặt sai vị trí đồ vật. Tuy nhiên, các biến chứng thần kinh của tiểu đường cũng khá phổ biến. Các nghiên cứu cho thấy người mắc tiểu đường tuýp 2 có nguy cơ cao mắc bệnh Alzheimer. Họ cũng có nguy cơ cao bị sa sút trí tuệ do tổn thương mạch máu và lưu lượng máu lên não kém, cùng với nguy cơ suy giảm nhận thức nhẹ và các vấn đề về trí nhớ. Dù vậy, nguyên nhân vì sao tiểu đường dẫn đến suy giảm trí nhớ vẫn chưa được xác định rõ ràng.
Tiểu đường gây tổn thương các mạch máu, làm tăng nguy cơ đột quỵ, dẫn đến khả năng mắc chứng sa sút trí tuệ. Mối liên hệ giữa tiểu đường và trí nhớ còn liên quan đến tình trạng kháng insulin. Ở bệnh nhân tiểu đường, cơ thể không sử dụng hiệu quả hormone insulin – hormone giúp vận chuyển đường từ máu vào các tế bào. Một số nhà khoa học cho rằng bệnh nhân tiểu đường có thể bị kháng insulin trong não. Insulin cần thiết để đảm bảo các tế bào não khỏe mạnh và kháng insulin có thể gây tổn thương các tế bào não, dẫn đến mất trí nhớ.
3. Giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer ở người đái tháo đường
Để giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer ở người đái tháo đường, điều quan trọng nhất là cần duy trì mức đường huyết ổn định. Cụ thể như sau:
3.1 Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh
Chế độ ăn uống lành mạnh là yếu tố quan trọng trong việc kiểm soát chỉ số đái tháo đường và giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer. Người bệnh nên ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và hạn chế thực phẩm chứa nhiều đường và chất béo bão hòa.
3.2 Giữ mức cân nặng lý tưởng
Duy trì cân nặng giúp kiểm soát lượng đường trong máu
Tham khảo thêm: Chỉ số cân nặng chiều cao lý tưởng cho nam và nữ
Duy trì cân nặng lý tưởng giúp kiểm soát lượng đường trong máu và giảm nguy cơ phát triển các biến chứng liên quan đến đái tháo đường, bao gồm Alzheimer. Việc giảm cân nếu cần thiết và duy trì mức cân nặng ổn định là cực kỳ quan trọng.
Cân nặng lý tưởng được tính như sau: BMI = (cân nặng)/(chiều cao^2)
3.3 Tập thể dục
Tập thể dục thường xuyên giúp cải thiện tuần hoàn máu, tăng cường sức khỏe tim mạch và hệ thần kinh, từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer. Người bệnh nên chọn các hoạt động thể dục phù hợp với thể trạng và duy trì tập luyện đều đặn.
Thời gian tập thể dục được khuyến nghị là 150 phút mỗi tuần hoặc hơn, ít nhất 3 ngày trong tuần, không quá 2 ngày liên tiếp không tập.
3.4 Thư giãn tinh thần
Thư giãn tinh thần, giảm stress và lo âu có thể góp phần bảo vệ não bộ và ngăn ngừa bệnh Alzheimer. Các phương pháp thư giãn như đọc sách, sáng tạo nghệ thuật, giải ô chữ và những hoạt động trí não khác. Bạn cũng có thể tập các bài tập như yoga và thiền lành mạnh khác rất hữu ích cho người bệnh.
3.5 Tham gia chương trình “Thay đổi lối sống – Sống khỏe cùng đái tháo đường”
Chương trình “Thay đổi lối sống – Sống khỏe cùng đái tháo đường” cung cấp kiến thức và hỗ trợ người bệnh đái tháo đường trong việc thay đổi thói quen sinh hoạt, ăn uống và tập luyện, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer, cải thiện chất lượng cuộc sống.
Chương trình “Thay đổi lối sống – Sống khỏe cùng đái tháo đường”
Chương trình dựa trên 7 nguyên lý về hành vi tự quản lý và chăm sóc dành cho người mắc bệnh đái tháo đường, theo Chương trình giáo dục và Hỗ trợ tự quản lý bệnh đái tháo đường (DSMES) của Hoa Kỳ. Vậy, chương trình của DiaB mang lại cho bạn những lợi ích gì?
- Được tư vấn và hướng dẫn bởi đội ngũ y bác sĩ chuyên khoa về cách kiểm soát tiểu đường, phòng ngừa loãng xương và các biến chứng khác.
- Tham gia các hoạt động tập thể, chia sẻ kinh nghiệm sống khỏe với người bệnh tiểu đường.
- Có lộ trình cá nhân hóa, phù hợp và hiệu quả với tình trạng bệnh của mỗi người.
- Chương trình tổ chức 100% online, giúp bạn tham gia mọi lúc, mọi nơi.
Hạn chế biến chứng Alzheimer ở người đái tháo đường là một thách thức nhưng hoàn toàn khả thi với những biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Bằng cách thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, duy trì cân nặng lý tưởng, tập thể dục, thư giãn tinh thần và tham gia các chương trình thay đổi lối sống, người bệnh có thể giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer, cải thiện sức khỏe tổng thể và nâng cao chất lượng cuộc sống.
