Lao lực là sự mệt mỏi xảy ra do stress quá mức từ nhiều nguồn trong cuộc sống: công việc, học tập, làm việc quá sức nhưng không chăm sóc bản thân, … Đây được xem là tình trạng bệnh phổ biến và gặp trên toàn thế giới. Hãy cùng Docosan tìm hiểu những thông tin quan trọng về bệnh lao lực qua bài viết dưới đây nhé!
Tóm tắt nội dung
Lao lực là gì?
Lao lực xảy ra do bệnh nhân lao động và làm việc quá độ mà không chú ý chăm sóc bản thân mình trong một khoảng thời gian dài sẽ dần khiến bản thân trở nên kiệt sức và bắt đầu có các triệu chứng như chán ăn, mất ngủ, sút cân, …
Bệnh thường gặp ở những người từ 20 – 55 tuổi và không phân biệt người lao động tay chân hay trí óc nhưng thường gặp hơn ở những người trong độ tuổi 20 – 55, những người lao động tay chân, tốn nhiều sức lực,… Ngoài ra, bệnh còn xảy ra với những đối tượng như:
- Học sinh, sinh viên học tập căng thẳng, vượt sức
- Làm việc với cường độ công việc cao, công việc nhiều áp lực
- Vận động viên tập luyện thể thao dùng nhiều sức
- Người nghiện game, nghiện phim… trong thời gian dài
- Sử dụng thức uống chứa chất kích thích như trà, cà phê hoặc hút thuốc lá: ở giai đoạn đầu những thứ này sẽ giúp bạn tập trung và làm việc tốt nhưng nếu trở nên nghiện thì về lâu dài chúng sẽ khiến cho não bộ hưng phấn và không có thời gian để nghỉ ngơi.
- Tập luyện không đúng cách các môn thể thao dùng nhiều sức khiến cơ thể tiếp tục hoạt động mà không được nghỉ ngơi sau cả ngày làm việc mệt mỏi.
Những người mắc phải tình trạng lao lực sẽ dần mất đi sự cân bằng trong nhịp độ sinh học của cơ thể và hệ miễn dịch bị suy giảm trầm trọng. Các bệnh lý như rối loạn giấc ngủ: mất ngủ vào buổi tối nhưng lại buồn ngủ vào ban ngày; suy nhược thần kinh: suy giảm chức năng tư duy, mất hứng thú với công việc, cuộc sống; nhiễm trùng,… cũng có thể mắc phải nhiều hơn.
Nguyên nhân gây nên bệnh lao lực
Nguyên nhân gây nên bệnh lao lực bao gồm:
- Căng thẳng: Căng thẳng là nguyên nhân phổ biến nhất gây lao lực. Khi cơ thể bị căng thẳng, nó sẽ giải phóng các hormone như cortisol, khiến cơ thể mệt mỏi và suy nhược.
- Làm việc quá sức: Làm việc quá sức, không có thời gian nghỉ ngơi và thư giãn có thể dẫn đến lao lực.
- Thiếu ngủ: Ngủ không đủ giấc có thể khiến cơ thể mệt mỏi và khó tập trung.
- Lối sống thiếu lành mạnh: Lối sống thiếu lành mạnh, chẳng hạn như ăn uống không đủ chất, hút thuốc lá, uống rượu bia, … có thể làm tăng nguy cơ mắc lao lực.
- Các bệnh lý nền: Một số bệnh lý nền, chẳng hạn như bệnh mãn tính, rối loạn tâm thần, … có thể làm tăng nguy cơ mắc lao lực.
Các yếu tố nguy cơ gây lao lực bao gồm:
- Tuổi tác: Lao lực thường gặp ở những người trưởng thành.
- Giới tính: Lao lực thường gặp ở phụ nữ.
- Môi trường làm việc: Những công việc đòi hỏi cường độ cao, áp lực lớn, hoặc có nhiều giờ làm việc có thể làm tăng nguy cơ mắc lao lực.
- Mối quan hệ: Những người có mối quan hệ căng thẳng hoặc khó khăn có thể dễ bị lao lực hơn.
- Lối sống: Những người có lối sống thiếu lành mạnh có thể dễ bị lao lực hơn.
Triệu chứng bệnh lao lực
Những dấu hiệu sau sẽ giúp bạn tự nhận thức được bản thân có đang làm việc quá sức chịu đựng của cơ thể không, để từ đó kịp thời điều chỉnh chế độ sinh hoạt và làm việc của mình, tránh để tình trạng lao lực kéo dài:
Dễ cáu gắt
Lao lực khiến người bệnh luôn cảm thấy căng thẳng, khiến cho việc đối nhân xử thế các mỗi quan hệ bạn bè, đồng nghiệp, gia đình, xã hội, … bị ảnh hưởng nghiêm trọng do người bệnh dễ trở nên cáu gắt với người khác.
Sụt cân
Sụt cân khá phổ biến ở những bệnh nhân bị bệnh lao lực, nguyên nhân là do người bệnh thường xuyên bỏ bữa vì cảm thấy chán ăn, đầy hơi, buồn nôn… từ đó khiến cơ thể dễ bị thiếu chất dẫn tới suy nhược, kiệt sức và ngất xỉu.
Mệt mỏi
Khi tình trạng bệnh lao lực kéo dài, người bệnh sẽ luôn trong trạng thái mệt mỏi, kiệt sức, dần suy giảm khả năng tình dục, hay đổ mồ hôi, da xanh xao, viêm họng, đau nhức người, nổi hạch mềm …
Rối loạn giấc ngủ
Người bệnh lao lực thường bị mất ngủ vào buổi tối nhưng lại buồn ngủ vào ban ngày khiến cho đồng hồ sinh học của cơ thể bị đảo lộn, khả năng tập trung, ghi nhớ và tư duy trở nên kém hơn trước.
Suy nghĩ tiêu cực
Luôn có những suy nghĩ tiêu cực về bản thân như cảm thấy bản thân thấp kém và dở tệ hơn người khác, luôn bi quan trước mọi vấn đề, dù thậm chí đó chỉ là vấn đề rất nhỏ, luôn cảm thấy dù bản thân có cố gắng bao nhiêu trong công việc cũng không thể đạt được gì.
Tác hại của bệnh lao lực
Dưới đây là những tác hại của bệnh lao lực:
Hệ miễn dịch suy giảm
Làm việc quá nhiều nhưng không chăm sóc bản thân mà ngược lại chỉ ăn uống qua loa cho qua bữa, ăn không đúng hay đủ bữa, thiếu ngủ, ngủ muộn dẫn đến tình trạng cơ thể bị mất cân bằng và hệ miễn dịch bị suy giảm trầm trọng, khiến cơ thể dễ mắc bệnh hơn bình thường.
Gây “đột quỵ mắt”
Những người làm văn phòng phải ngồi trước màn hình máy tính quá nhiều hoặc thường xuyên sử dụng điện thoại, các thiết bị điện tử cầm tay khác nhưng bệnh lao lực khiến họ không thể ngủ đủ giấc, làm cho mắt lại phải chịu thêm một áp lực rất lớn, lâu dần có thể gây “đột quỵ mắt”: ban đầu là chói, mỏi mắt hoặc xuất hiện các cục máu đông nhỏ, sau đó là gây mất thị lực đột ngột và tắc nghẽn mạch máu võng mạc, nếu không được điều trị, tỷ lệ mù lòa xảy ra là rất cao.
Ảnh hưởng đến tim
Lao lực trong thời gian dài sẽ ảnh hưởng đến nhịp tim và huyết áp, khiến chúng tăng lên. Ở mức độ cao có thể làm tăng nguy cơ đau tim và suy tim, nhất là với những người đã có sẵn vấn đề như bệnh tim. Triệu chứng gồm có hụt hơi, ho kéo dài, buồn nôn, mệt mỏi, mất cảm giác ngon miệng… Suy tim phát triển theo thời gian và nếu không được can thiệp điều trị, bệnh có thể gây tử vong.
Chẩn đoán bệnh lao lực như thế nào?
Chẩn đoán bệnh lao lực dựa trên các triệu chứng và tiền sử bệnh của người bệnh. Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng của người bệnh, bao gồm mệt mỏi, suy nhược, giảm cân, rối loạn giấc ngủ, và các vấn đề về tâm trạng. Bác sĩ cũng sẽ hỏi về lịch sử bệnh của người bệnh, bao gồm các bệnh lý nền, lối sống, và các yếu tố căng thẳng.
Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm để loại trừ các nguyên nhân khác gây mệt mỏi, chẳng hạn như bệnh mãn tính, rối loạn tâm thần, và thiếu hụt vitamin. Các xét nghiệm này có thể bao gồm:
- Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể giúp phát hiện các bệnh lý nền, chẳng hạn như thiếu máu, bệnh tiểu đường, và bệnh tuyến giáp.
- Xét nghiệm nước tiểu: Xét nghiệm nước tiểu có thể giúp phát hiện các bệnh lý nền, chẳng hạn như nhiễm trùng đường tiết niệu và bệnh thận.
- Xét nghiệm hình ảnh: Xét nghiệm hình ảnh, chẳng hạn như chụp X-quang, chụp CT, và chụp MRI, có thể giúp phát hiện các bệnh lý nền, chẳng hạn như khối u và bệnh lý xương khớp.
Cách điều trị bệnh lao lực
Điều trị bệnh lao lực tập trung vào việc giảm căng thẳng và cải thiện lối sống. Các phương pháp điều trị bao gồm:
Giảm căng thẳng: Các phương pháp giảm căng thẳng bao gồm tập thể dục, yoga, thiền, và massage.
- Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục giúp giải phóng endorphin, một loại hormone có tác dụng giảm căng thẳng.
- Yoga và thiền: Yoga và thiền giúp thư giãn cơ thể và tâm trí.
- Massage: Massage giúp giảm căng thẳng và cải thiện lưu thông máu.
- Thư giãn tinh thần: Dành thời gian để thư giãn và làm những việc mình yêu thích.
- Tránh các yếu tố gây căng thẳng: Xác định các yếu tố gây căng thẳng trong cuộc sống và tìm cách giảm thiểu chúng.
Cải thiện lối sống: Các phương pháp cải thiện lối sống bao gồm ăn uống lành mạnh, ngủ đủ giấc, và tránh các yếu tố căng thẳng.
- Ăn uống lành mạnh: Một chế độ ăn uống cân bằng cung cấp đủ protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp, vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể.
- Ngủ đủ giấc: Ngủ đủ giấc giúp cơ thể phục hồi và tái tạo năng lượng.
- Nghỉ ngơi đầy đủ: Hãy dành thời gian để thư giãn và nghỉ ngơi khi cần thiết.
- Hạn chế sử dụng chất kích thích: Chất kích thích như rượu bia, thuốc lá và caffeine có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của lao lực.
Thuốc men: Thuốc men có thể được sử dụng để điều trị các triệu chứng của lao lực, chẳng hạn như trầm cảm và lo lắng.
Dinh dưỡng cho người bệnh lao lực
Cần chú ý xây dựng chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân lao lực có đầy đủ các dưỡng chất sau đây:
Vitamin
- Vitamin A, E, C là dưỡng chất rất cần cho cơ thể, giúp tăng cường sức đề kháng giúp hạn chế quá trình oxy hóa và nhiễm khuẩn. Các vitamin này có trong các thực phẩm như gan, thịt gà, thịt lợn, thịt bò, cá, trái cây, rau xanh,…
- Vitamin K và vitamin nhóm B có trong gan, rau xanh, đậu, khoai tây,… có chứa hàm lượng vitamin cao.
Khoáng chất
- Kẽm: là chất dinh dưỡng cần cho quá trình đông máu và làm chậm quá trình lão hóa da, giúp vết thương nhanh chóng phục hồi, cải thiện hệ miễn dịch. Kẽm có trong các loại thực phẩm như hải sản, đậu hà lan, trứng gà,…
- Sắt: là thành phần cấu tạo nên hemoglobin trong hồng cầu và là yếu tố không thể thiếu của nhân tế bào. Cần bổ sung sắt thông qua các loại thực phẩm như nấm hương, lòng đỏ trứng,…
- Kali: có khả năng giảm xuất huyết cũng như tăng sinh những tế bào mạnh khỏe. Hãy bổ sung nhiều rau xanh, gan, khoai tây,… để cơ thể được cung cấp đủ kali cần thiết.
Chất xơ
Ăn thật nhiều rau xanh, trái cây, pho mát,… để cơ thể được nạp nhiều chất xơ. Chất xơ có khả năng cân bằng hệ vi khuẩn trong ruột và cải thiện những bất thường trong tiêu hóa.
Cách phòng ngừa bệnh lao lực
Để giảm thiểu nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe do lao lực, cần có một lối sống lành mạnh, bao gồm ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, tập thể dục thường xuyên, và ngủ đủ giấc.
Dưới đây là một số cách để giảm thiểu nguy cơ lao lực:
- Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng: Một chế độ ăn uống cân bằng cung cấp đủ protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp, vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể.
- Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục giúp tăng cường sức khỏe tim mạch, cơ bắp và xương, đồng thời giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính.
- Ngủ đủ giấc: Ngủ đủ giấc giúp cơ thể phục hồi và tái tạo năng lượng.
- Giảm căng thẳng: Căng thẳng có thể làm suy giảm hệ miễn dịch và tăng nguy cơ mắc bệnh.
- Tránh các yếu tố có hại cho sức khỏe: Các yếu tố có hại cho sức khỏe bao gồm hút thuốc lá, uống rượu bia, sử dụng chất kích thích, và tiếp xúc với môi trường ô nhiễm.
- Thăm khám sức khỏe định kỳ: Thăm khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe và điều trị kịp thời.
Một số câu hỏi thường gặp về bệnh lao lực
Lao lực có lây không?
Lao lực xảy ra do sự suy giảm chức năng của các cơ quan và tế bào trong cơ thể. Lao lực không phải là một bệnh truyền nhiễm, do đó không thể lây từ người này sang người khác. Tuy nhiên, lao lực có thể gây ra một số triệu chứng giống như bệnh truyền nhiễm, chẳng hạn như mệt mỏi, suy nhược, và giảm cân. Điều này có thể khiến người khác lầm tưởng rằng họ đã bị lây bệnh.
Lao lực có nguy hiểm không?
Lao lực có thể gây ra một số vấn đề sức khỏe, bao gồm: mệt mỏi, suy nhược, giảm cân, rối loạn giấc ngủ, rối loạn tâm trạng. Ngoài ra, lao lực còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính, chẳng hạn như bệnh tim mạch, đột quỵ, và tiểu đường.
Lao lực là tình trạng lao động và làm việc quá độ mà không chú ý chăm sóc bản thân mình trong một khoảng thời gian dài sẽ dần khiến bản thân trở nên kiệt sức và bắt đầu có các triệu chứng như chán ăn, mất ngủ, sút cân, … Những dấu hiệu gợi ý bản thân đang làm việc quá sức chịu đựng của cơ thể gồm: sụt cân, rối loạn giấc ngủ, dễ cáu gắt, suy nghĩ tiêu cực.
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.
Bài viết này được tổng hợp từ thông tin chuyên môn của các bác sĩ và nguồn tài liệu uy tín trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến nghị bệnh nhân nên đến trực tiếp các cơ sở y tế uy tín, như Bệnh viện mắt sài gòn, để được các bác sĩ chuyên khoa thăm khám và tư vấn trực tiếp. Việc khám bệnh định kỳ và theo đúng chỉ định của bác sĩ là vô cùng quan trọng để đảm bảo sức khỏe đôi mắt