Dị ứng mắt: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Dị ứng mắt gây khó chịu, hạn chế thị lực làm bạn không thể làm việc. Nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng cách, dị ứng mắt có thể gây ra mù lòa vĩnh viễn. Bài viết dưới đây của Doctor có sẵn sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về dị ứng mắt để tránh các trường hợp đáng tiếc ảnh hưởng thị lực.

Dị ứng mắt là gì?

Dị ứng mắt là một phản ứng miễn dịch bất lợi xảy ra khi mắt tiếp xúc với một chất gây kích ứng.

Để ngăn ngừa bệnh, hệ thống miễn dịch thường bảo vệ cơ thể chống lại những vật là xâm phạm có hại, như vi khuẩn và vi rút. Tuy nhiên ở những người bị dị ứng, hệ thống miễn dịch nhầm chất gây dị ứng vô hại là một chất nguy hiểm. Vì vậy, cơ thể tạo ra các hóa chất chống lại chất gây dị ứng.

Hầu hết các tình trạng dị ứng ở mắt đều gây khó chịu hơn là nguy hiểm. Tuy nhiên, viêm kết mạc dị ứng có thể dẫn đến sẹo giác mạc và các vấn đề về thị lực

Kích ứng mắt là gì?

Dị ứng mắt thường dễ dẫn đến việc mắt bạn bị dị ứng. Hậu quả sẽ làm mắt bạn bị ngứa mắt, đỏ mắt và chảy nước mắt. Kích ứng mắt sẽ làm bạn cảm thấy vô cùng khó chịu.

Nguyên nhân nào gây dị ứng mắt?

Các tác nhân gây dị ứng mắt thường có ở khắp nơi.

• Các chất gây dị ứng ngoài trời, chẳng hạn như phấn hoa từ cỏ, cây và cỏ dại.
• Các chất gây dị ứng trong nhà, chẳng hạn như lông thú cưng, mạt bụi và nấm mốc.
• Chất kích ứng, chẳng hạn như khói thuốc lá, nước hoa và khí thải diesel.

Các triệu chứng và dấu hiệu dị ứng mắt

Các dấu hiệu và triệu chứng của phản ứng dị ứng liên quan đến mắt có thể bao gồm

• Đỏ mắt.
• Ngứa mắt.
• Đau mắt.
• Cay, rát mắt
• Chảy nước mắt.
• Mí mắt sưng.
• Nhạy cảm với ánh sáng.

Dụi mắt ngứa là một phản ứng tự nhiên. Tuy nhiên, cọ xát thường làm trầm trọng thêm phản ứng dị ứng cũng như mức độ các triệu chứng. Vì vậy, đừng dụi mắt!

Tại sao đôi mắt là đối tượng dễ bị dị ứng?

Khi bạn mở mắt, kết mạc tiếp xúc trực tiếp với môi trường mà không cần sự hỗ trợ của hệ thống lọc như lông mao ở mũi.

Thông thường, cả hai mắt đều bị ảnh hưởng bởi phản ứng dị ứng. Nhưng đôi khi, chỉ một mắt bị ảnh hưởng, đặc biệt khi chỉ một mắt bị dụi vào chất gây dị ứng.

Những tình trạng dị ứng ở mắt

Viêm kết mạc dị ứng

Viêm kết mạc dị ứng là loại dị ứng mắt phổ biến nhất. Nguyên nhân chính là phấn hoa, ngoài ra cũng có thể do các chất gây dị ứng trong nhà như mạt bụi, nấm mốc và lông từ vật nuôi.

Các triệu chứng điển hình bao gồm ngứa, đỏ, chảy nước mắt, bỏng rát và sưng mí mắt. Viêm kết mạc dị ứng có thể dẫn đến sẹo, hình thành đục thủy tinh thể. Trong một số trường hợp hiếm, có thể bị mù .

Viêm kết mạc dọc

Viêm kết mạc dọc là một tình trạng sức khỏe không phổ biến, có xu hướng xảy ra ở trẻ em trai vị thành niên. Viêm kết mạc mắt thường xuất hiện vào cuối mùa xuân và đặc biệt xảy ra ở các vùng nông thôn nơi có điều kiện khô, bụi, gió và ấm áp.

Mắt trở bị ngứa dữ dội, nhạy cảm với ánh sáng, mi có cảm giác khó chịu và xệ xuống. Điều trị viêm kết mạc mắt không đúng cách có thể dẫn đến suy giảm thị lực vĩnh viễn.

Viêm kết mạc u nhú khổng lồ (GPC)

Mắt phát triển đỏ và ngứa, có dịch đặc, kèm các u nhú lớn hoặc vết sưng điển hình trên kết mạc dưới mí mắt trên. Tình trạng này một phần được cho là do phản ứng dị ứng với chính kính áp tròng hoặc chất bảo quản trong dung dịch ngâm kính. Ngủ mà kính áp tròng làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh.

Cách điều trị là thay đổi loại kính áp tròng, vệ sinh thường xuyên, thay loại dung dịch bảo quản kính hoặc tốt nhất là ngừng đeo kính áp tròng.

Chẩn đoán dị ứng mắt

Các bác sĩ thường có thể chẩn đoán dị ứng mắt thông qua hỏi kĩ tiền sử bệnh và khám lâm sàng.

Bác sĩ sẽ khai thác thời điểm xuất hiện cũng như diễn tiến của các triệu chứng, qua đó khám vùng mắt để đánh giá mức độ của bệnh. Bên cạnh đó, bác sĩ cũng có thể cần thêm một số xét nghiệm dị ứng để chẩn đoán xác định, như là:

• Xét nghiệm chích da để xác định cụ thể chất gây dị ứng đã gây ra các triệu chứng của bạn. Bác sĩ sẽ chích và đưa vào một lượng nhỏ các loại chất dị ứng vào các vùng da khác nhau. Nếu bạn bị dị ứng với bất kỳ chất nào trong số đó, vùng tại chỗ da bị chích sẽ bị mẩn đỏ, sưng tấy và ngứa trong vòng 15 đến 20 phút.
• Xét nghiệm máu đo IgE, là một loại kháng thể có liên quan đến hầu hết các trường hợp dị ứng. Nồng độ IgE tăng cao tuy không thể giúp xác định được tác nhân gây dị ứng, nhưng có thể giúp xác định các triệu chứng của bạn liên quan đến dị ứng hơn là nhiễm trùng.

Những tình trạng nào có thể bị nhầm lẫn với dị ứng mắt?

• Khô mắt: Tình trạng này do giảm sản xuất nước mắt. Các triệu chứng chính thường là nóng rát, buốt. Khô mắt thường trở nên tồi tệ hơn khi dùng thuốc kháng histamine đường uống.
• Tắc ống lệ: là do tắc nghẽn đường dẫn nước mắt kéo dài từ mắt đến hốc mũi. Tình trạng này thường thấy ở người cao tuổi.
• Viêm kết mạc do nhiễm trùng có thể do vi khuẩn hoặc vi rút gây ra: Nhiễm trùng do vi khuẩn thường làm mắt “đỏ tươi”, dịch nhày đổi màu và các mí mắt dính vào nhau. Viêm kết mạc do virus (đa phần là Adenovirus, Herpes) gây ra hiện tượng đỏ mắt nhẹ và chảy nước mắt.

Điều trị dị ứng mắt

Bác sĩ sẽ kê đơn cho bạn một số loại thuốc làm giảm các triệu chứng dị ứng của bạn. Mặc dù thuốc không chữa khỏi hoàn toàn dị ứng, nhưng chúng hiệu giúp các triệu chứng thuyên giảm, bạn sẽ cảm thấy dễ chịu hơn.

Thuốc nhỏ mắt và thuốc không kê đơn

• Nước mắt nhân tạo: có thể tạm thời rửa sạch các chất gây dị ứng khỏi mắt và làm ẩm mắt. Nước mắt nhân tạo giúp mắt êm dịu, giảm khô, đỏ và kích ứng.
• Thuốc nhỏ mắt thông mũi OTC: làm giảm đỏ mắt do dị ứng mắt bằng cách thu hẹp các mạch máu trong mắt. Lưu ý: Những người bị bệnh tăng nhãn áp không nên sử dụng chúng.

Thuốc nhỏ mắt theo toa

• Thuốc nhỏ mắt kháng histamine: có thể làm giảm ngứa, đỏ và sưng do dị ứng mắt. Mặc dù những loại thuốc nhỏ này có hiểu quả nhanh chóng, nhưng tác dụng có thể chỉ kéo dài vài giờ. Bác sĩ thường sẽ kê đơn cho bạn sử dụng bốn lần một ngày.
• Thuốc nhỏ mắt ổn định tế bào Mast: giúp ngăn chặn sự giải phóng histamine và các chất khác gây ra các triệu chứng dị ứng, qua đó giúp giảm ngứa nhanh chống. Bạn có thể dùng thuốc nhỏ trước khi bắt buộc phải tiếp xúc với chất gây dị ứng.
• Thuốc nhỏ mắt NSAID: thuốc chống viêm(NSAID) có trong thuốc nhỏ mắt để giảm ngứa. Thuốc có thể gây châm chích khi bôi.
• Thuốc nhỏ mắt có chứa corticosteroid: loại thuốc này có thể giúp điều trị các triệu chứng dị ứng mắt mãn tính, nghiêm trọng. Điều trị lâu dài bằng steroid (hơn hai tuần) phải theo hướng dẫn của bác sĩ, vì tác dụng phụ của việc sử dụng lâu dài loại thuốc này làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, tăng nhãn áp và đục thủy tinh thể.

Thuốc kháng histamine uống không cần thiết

Thuốc kháng histamine kê đơn có thể có hiệu quả nhẹ trong việc giảm ngứa do dị ứng mắt. Tuy nhiên loại thuốc này có thể gây khô mắt và làm các triệu chứng dị ứng ở mắt trầm trọng hơn.

Chích ngừa dị ứng

Chích ngừa dị ứng nhằm cải thiện khả năng chịu đựng với chất gây ra phản ứng dị ứng. Một lượng nhỏ chất gây dị ứng được tiêm với liều lượng tăng dần theo thời gian. Các mũi tiêm làm thay đổi phản ứng của hệ thống miễn dịch của bạn với chất gây dị ứng, giúp giảm mức độ nghiêm trọng của các phản ứng dị ứng của bạn.

Các biện pháp hạn chế dị ứng mắt

Biện pháp tốt nhất để điều trị dị ứng đó là hạn chế tiếp xúc với các tác nhân dị ứng kể trên.

• Hạn chế ra ngoài và đặc biệt là không đi dã ngoại công viên vào mùa phấn hoa và những ngày mưa gió, sau cơn giông.
• Hút bụi thường xuyên đầu tư vào cân nhắc đầu tư máy lọc không khí trong nhà
• Tránh xa lông thú nuôi nếu bạn dị ứng tác nhân này.
• Đeo kính râm, khẩu trang, mang theo khăn giấy khi ra ngoài. Tắm và giặt đồ kĩ khi về đến nhà. Nhẹ nhàng rửa sạch mắt bằng nước.
• Nếu không thể tránh khỏi việc tiếp xúc các tác nhân dị ứng, hãy phòng ngừa dị ứng bằng cách đeo kính bảo hộ và khẩu trang, uống các loại thuốc chống dị ứng.
• Nếu chẳng may bị dị ứng mắt, hãy nhẹ nhàng dùng bình xịt hoặc rửa nước để làm trôi các tác nhân dị ứng. Sau đó hãy sử dụng các loại thuốc dị ứng không kê đơn để phòng ngừa và hạn chế các triệu chứng dị ứng.

Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Doctor có sẵn Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch khám với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

https://www.medicinenet.com/eye_diseases_pictures_slideshow/article.htm

https://acaai.org/allergies/allergic-conditions/eye-allergy/

https://www.healthline.com/health/allergies/eye-allergies#diagnosis