Vì sao mắt bị đục thủy tinh thể? Dấu hiệu và điều trị

Ngày cập nhật: 18/04/25

Tác giả: Đội ngũ biên tập Docosan

Bệnh đục thủy tinh thể là mối lo ngại của nhiều người vì khiến tầm nhìn bị suy giảm, thậm chí là mù lòa nếu không được điều trị kịp thời. Vậy nguyên nhân khiến mắt bị đục thủy tinh thể là gì? Không chỉ do tuổi tác, các yếu tố về môi trường hay bệnh lý tiểu đường cũng có thể dẫn tới tình trạng này. Việc nắm rõ các nguy cơ, dấu hiệu cũng như phương pháp điều trị sẽ giúp bạn giảm bớt lo lắng và có biện pháp chăm sóc cho đôi mắt tốt hơn. Vì thế, hãy cùng Docosan tìm hiểu về các kiến thức này thông qua bài viết dưới đây.

Tóm tắt nội dung

1 Mắt bị đục thủy tinh thể là gì?
2 Các loại đục thủy tinh thể (cườm khô)
3 Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ dẫn đến đục thủy tinh thể
4 Dấu hiệu của mắt bị đục thủy tinh thể
5 Chẩn đoán mắt bị đục thủy tinh thể như thế nào?
6 Phương pháp điều trị đục thủy tinh thể
7 Phòng ngừa mắt bị đục thủy tinh thể: Mẹo và lời khuyên
8 Một số câu hỏi liên quan
- 8.1 Mắt bị đục thủy tinh thể thường bắt đầu ở độ tuổi nào?
- 8.2 Đục thủy tinh thể có đau không?

Mắt bị đục thủy tinh thể là gì?

Đục thủy tinh thể xảy ra phổ biến ở người già

Thủy tinh thể là một thấu kính trong suốt và linh hoạt được tạo thành chủ yếu từ protein, có vai trò truyền tải ánh sáng đi vào mắt và hội tụ chúng lên võng mạc giúp mắt nhìn rõ được sự vật. Khi các vùng đục hình thành trên thủy tinh thể, tình trạng này được gọi là đục thủy tinh thể (hay còn gọi là cườm khô). Khi đó, bạn sẽ có cảm giác như thể đang nhìn thế giới qua một lớp kính dơ và theo thời gian, thị lực của bạn sẽ suy giảm dần. Đục thủy tinh thể là một quá trình tất yếu, xảy ra ở những người lớn tuổi khi mắt bắt đầu lão hóa. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, mắt bị đục thủy tinh thể có thể gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên do chấn thương hoặc thuốc. Ngày nay, đã có những phương pháp điều trị tình trạng này hiệu quả. Do đó nếu cảm thấy những dấu hiệu bất thường, bạn hãy đến khám tại các bệnh viện chuyên khoa mắt để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Các loại đục thủy tinh thể (cườm khô)

Thủy tinh thể được cấu tạo gồm nhiều lớp và đục thủy tinh thể có thể xuất hiện ở bất kỳ vùng nào trong số những lớp này. Theo đó, người ta phân loại bệnh thành 3 dạng sau đây:

Đục thủy tinh thể vỏ: Xảy ra ở phần vỏ ngoài của thủy tinh thể, thường xuất hiện dưới dạng các vết mờ hoặc đục.
Đục thủy tinh thể hạt nhân: Xảy ra ở phần nhân trung tâm của thủy tinh thể, thường gặp ở người già và gây khó khăn trong việc nhìn rõ.
Đục thủy tinh thể bao sau: Xảy ra ở lớp ngoài cùng mặt sau của thủy tinh thể, thường tiến triển nhanh và gây ảnh hưởng nhiều đến tầm nhìn ở ánh sáng mạnh hoặc khi nhìn vào các nguồn sáng.

Với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa hàng đầu, trang thiết bị hiện đại, phục vụ đa dạng các dịch vụ khám và điều trị mắt, mời bạn tham khảo Bệnh Viện Mắt Sài Gòn

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ dẫn đến đục thủy tinh thể

Bệnh tiểu đường có thể dẫn tới đục thủy tinh thể

Nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến mắt bị đục thủy tinh thể là do tuổi tác. Theo thời gian, khi mắt dần lão hóa, sự phân hủy các protein có trong thủy tinh thể sẽ diễn ra và tạo thành các mảng đục ảnh hưởng đến thị giác. Quá trình này thường bắt đầu từ khoảng 40 – 50 tuổi và tiến triển dần dần theo thời gian, dẫn đến bệnh đục thủy tinh thể ở người cao tuổi. Tuy nhiên, có một số nguyên nhân khác cũng gây nên đục thủy tinh thể ở người trẻ, thậm chí là trẻ em như:

Di truyền: Đục thủy tinh thể có thể xảy ra từ khi sinh ra (đục thủy tinh thể bẩm sinh), thường là do yếu tố di truyền hoặc do nhiễm trùng hoặc các yếu tố môi trường trong thời kỳ mang thai. Một số bệnh di truyền như hội chứng Down hay bệnh galactosemia có thể làm tăng nguy cơ mắc đục thủy tinh thể.
Chấn thương mắt: Các chấn thương, va đập vào mắt, hoặc phẫu thuật mắt trước đây có thể làm tổn thương thủy tinh thể và dẫn đến đục thủy tinh thể. Đục thủy tinh thể do chấn thương có thể xuất hiện ngay sau khi chấn thương hoặc sau nhiều năm.
Bệnh lý toàn thân: Một số bệnh lý, điển hình là tiểu đường có thể làm tăng nguy cơ phát triển đục thủy tinh thể, do mức đường huyết cao trong thời gian dài có thể ảnh hưởng đến cấu trúc của thủy tinh thể. Ngoài ra, các viêm nhiễm tại cấu trúc mắt (viêm giác mạc, viêm màng bồ đào,…) cũng có thể là nguyên nhân gây ra bệnh này.

Bên cạnh đó, có nhiều yếu tố nguy cơ cũng được cho là góp phần làm tiến triển đục thủy tinh thể, bao gồm 3 nhóm nguy cơ chính sau:

Yếu tố môi trường: Việc tiếp xúc lâu dài với các tác nhân có hại trong môi trường có thể làm tăng nguy cơ phát triển đục thủy tinh thể. Các yếu tố này gồm có: tia UV từ ánh sáng mặt trời, ô nhiễm không khí, khói thuốc lá, hóa chất công nghiệp, thuốc trừ sâu,…
Các yếu tố y khoa: Những đối tượng sau có nguy cơ mắc đục thủy tinh thể cao hơn: ngườ có lượng đường trong máu cao, bệnh nhân từng phẫu thuật hoặc mắc các bệnh về mắt như tăng nhãn áp, bệnh võng mạc sắc tố, bệnh nhân đang điều trị với corticosteroid, người có tiền sử xạ trị,…
Các yếu tố di truyền: Người có tiền sử gia đình bị đục thủy tinh thể sẽ có nguy cơ mắc bệnh này cao hơn.

Dấu hiệu của mắt bị đục thủy tinh thể

Bệnh đục thủy tinh thể có thể khiến hình ảnh trông xỉn màu hoặc có màu vàng.

Đục thủy tinh thể thường phát triển từ từ, không gây đau hay cộm xốn tại mắt và không có triệu chứng rõ ràng ngay từ đầu. Các triệu chứng của bệnh chủ yếu xuất hiện khi bệnh tiến triển, ảnh hướng đến thị lực và tầm nhìn của bệnh nhân. Người bệnh đục thủy tinh thể thường cảm thấy:

Suy giảm thị lực, đặc biệt là trong điều kiện ánh sáng yếu hoặc ban đêm.
Nhìn thấy hình ảnh bị mờ hoặc có “sương mù” trong tầm nhìn.
Thay đổi trong cách nhìn thấy màu sắc, thường là nhìn các màu sắc trở nên mờ hoặc ít sống động, khiến cho người bệnh khó phân biệt màu, nhất là là màu sắc nhạt như xanh, vàng hoặc hồng.
Nhạy cảm với ánh sáng mặt trời, đèn pha hoặc đèn chiếu sáng.
Đục thủy tinh thể có thể làm tăng độ cận thị tạm thời, khiến người bệnh cảm thấy cần thay đổi độ kính.
Trong trường hợp nặng, đục thủy tinh thể có thể gây ra hiện tượng nhìn thấy một vật thành nhiều hình ảnh, gọi là đa hình ảnh (double vision).

Chẩn đoán mắt bị đục thủy tinh thể như thế nào?

Bệnh nhân thường được kiểm tra thị lực khi nghi ngờ đục thủy tinh thể

Thông thường, các bác sĩ sẽ hỏi bạn về một số yếu tố lâm sàng trước khi tiến hành kiểm tra như: tình trạng giảm thị lực, tiền sử gia đình, tiền sử các bệnh về mắt cũng như các bệnh lý khác, khó chịu khi lái xe ban đêm, thay đổi màu sắc của đồ vật, và bất kỳ bệnh lý hoặc phẫu thuật mắt nào bạn đã từng có. Sau đó bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra tổng thể về mắt và thị lực của bạn để xác định mức độ nghi ngờ đục thủy tinh thể. Các kiểm tra có thể được thực hiện bao gồm:

Kiểm tra thị lực: Bác sĩ sẽ sử dụng bảng chữ cái hoặc biểu đồ để kiểm tra thị lực của bạn ở các khoảng cách khác nhau. Nếu bạn không thể đọc được chữ ở các khoảng cách thông thường hoặc gặp khó khăn trong điều kiện ánh sáng yếu, bác sĩ sẽ nghi ngờ đục thủy tinh thể.
Kiểm tra bằng khe sáng (Slit Lamp Examination): Đây là một xét nghiệm quan trọng để phát hiện đục thủy tinh thể. Bác sĩ sẽ sử dụng một đèn đặc biệt (khe sáng) chiếu ánh sáng mạnh vào mắt để quan sát các cấu trúc phía trước của mắt, bao gồm cả thủy tinh thể, từ đó có thể phát hiện ra các bất thường.

Phương pháp điều trị đục thủy tinh thể

Điều trị tại nhà

Mặc dù không có phương pháp điều trị tại nhà nào có thể hoàn toàn chữa khỏi đục thủy tinh thể, nhưng một số biện pháp có thể giúp giảm bớt sự khó chịu và duy trì thị lực tốt nhất có thể trước khi phẫu thuật được cân nhắc như:

Tăng cường ánh sáng tại nhà và nơi làm việc, đặc biệt khi đọc sách hoặc làm việc với các chi tiết nhỏ.
Đeo kính râm chống chói khi ra ngoài nắng để giảm bớt sự khó chịu do ánh sáng mặt, bảo vệ mắt khỏi tia UV, giảm tác động lão hóa đến mắt.
Sử dụng kính lúp để đọc sách hoặc làm những việc khác nếu thấy cần thiết.

Hỗ trợ thị lực bằng kính

Hiện nay, bác sĩ có thể kê kính thuốc cho bệnh nhân đục thủy tinh thể để hỗ trợ cải thiện thị lực và giảm mờ mắt. Đối với những người đã có tật khúc xạ từ trước, nên đi khám mắt lại để có thể thay đổi độ cận thị kịp thời, tránh ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày.

Can thiệp phẫu thuật đục thủy tinh thể

Hiện nay, phẫu thuật là phương pháp điều trị đục thủy tinh thể duy nhất mang lại hiệu quả dứt điểm

Khi thủy tinh thể bên trong mắt bị mờ đục, gây cản trở ánh sáng đi vào và làm suy giảm thị lực, tình trạng này được gọi là đục thủy tinh thể. Hiện nay, phẫu thuật là phương pháp điều trị đục thủy tinh thể duy nhất mang lại hiệu quả dứt điểm. Không có loại thuốc nhỏ mắt hay phương pháp điều trị nội khoa nào có thể làm tan hoặc loại bỏ được tình trạng đục thủy tinh thể. Phẫu thuật đục thủy tinh thể hiện đại là một quy trình xâm lấn tối thiểu, trong đó bác sĩ sẽ nhẹ nhàng loại bỏ thủy tinh thể bị mờ đục và thay thế bằng một thấu kính nhân tạo trong suốt. Thấu kính này được thiết kế để khôi phục khả năng hội tụ ánh sáng, giúp người bệnh nhìn rõ trở lại. Với sự tiến bộ của y học, phẫu thuật đục thủy tinh thể ngày nay được đánh giá là an toàn, nhanh chóng và có tỷ lệ thành công rất cao, mang lại sự cải thiện đáng kể về thị lực và chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Nếu bạn đang tìm kiếm một địa chỉ tin cậy để điều trị đục thủy tinh thể bằng phương pháp phẫu thuật, Bệnh viện Mắt Sài Gòn là một lựa chọn đáng cân nhắc. Với lịch sử phát triển lâu dài và không ngừng lớn mạnh, Bệnh viện Mắt Sài Gòn đã khẳng định được vị thế là một trong những cơ sở nhãn khoa hàng đầu tại Việt Nam.

Bệnh viện xây dựng uy tín dựa trên đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, cùng với việc đầu tư trang thiết bị y tế hiện đại, tiên tiến. Hệ thống Bệnh viện Mắt Sài Gòn hiện có nhiều chi nhánh trải dài trên khắp cả nước, mỗi năm phục vụ hàng triệu lượt bệnh nhân, cho thấy sự tin tưởng và đánh giá cao từ cộng đồng đối với chất lượng dịch vụ tại đây.

Phòng ngừa mắt bị đục thủy tinh thể: Mẹo và lời khuyên

Sử dụng kính râm và mũ rộng vành giúp hạn chế tác hại từ tia UV lên mắt

Dưới đây là một số lời khuyên được các chuyên gia y tế khuyến khích nhằm giúp bảo vệ mắt, hạn chế sự phát triển của bệnh đục thủy tinh thể:

Khám mắt định kỳ: Nên thực hiện khám mắt định kỳ, đặc biệt khi bạn lớn tuổi hoặc có các yếu tố nguy cơ như: tiểu đường, tăng huyết áp, có tiền sử gia đình mắc đục thủy tinh thể,…
Kiểm soát các vấn đề sức khỏe khác: Đục thủy tinh thể có thể xảy ra sớm hơn và nặng hơn ở những người mắc bệnh tiểu đường. Do đó, hãy kiểm soát mức đường huyết của bạn.
Đeo kính râm và đội mũ rộng vành: Tia UV từ ánh nắng mặt trời là một trong những yếu tố chính làm tăng nguy cơ phát triển đục thủy tinh thể. Việc đeo kính râm và đội mũ rộng vành sẽ giúp bảo vệ mắt khỏi tia UVA và UVB.
Chế độ ăn uống lành mạnh: Bổ sung một số loại vitamin và khoáng chất có tính chống oxy hóa như vitamin C, E, omega-3, beta-carotene, lutein, và zeaxanthin có thể giúp giảm sự tiến triển của đục thủy tinh thể. Các chất này thường có trong rau xanh (ví dụ, cải xoăn, cải bó xôi), trái cây (như táo, cà chua, cà rốt, bơ, quả mọng) và những loại cá (cá hồi, cá mòi),…
Không hút thuốc: Khói thuốc lá làm tăng nguy cơ mắt bị đục thủy tinh thể. Vì thế hãy tập thói quen không hút thuốc và tìm kiếm sự tư vấn cũng như giải pháp cai thuốc lá ở người thân, bạn bè hoặc chuyên gia y tế nếu thấy cần thiết.
Duy trì lối sống lành mạnh và ngủ đủ giấc: Những người có lối sống năng động và thường xuyên vận động thể chất có nguy cơ mắc đục thủy tinh thể thấp hơn. Do đó, hãy dành thời gian tập thể dục ít nhất 20 phút mỗi ngày, đồng thời cho mắt nghỉ ngơi sau khi làm việc căng thẳng sử dụng thiết bị điện tử để giảm bớt áp lực cho mắt. Ngoài ra, hãy ngủ đủ giấc để mắt được nghỉ ngơi và phục hồi.

Một số câu hỏi liên quan

Mắt bị đục thủy tinh thể thường bắt đầu ở độ tuổi nào?

Đục thủy tinh thể thường xuất hiện khi tuổi tác tăng lên, đặc biệt phổ biến ở những người từ 40 tuổi trở lên. Tuy nhiên, triệu chứng thường không rõ ràng trong giai đoạn đầu và bệnh có thể phát triển chậm. Đến khoảng 60 tuổi, nhiều người sẽ bắt đầu nhận thấy các triệu chứng rõ rệt hơn.

Đục thủy tinh thể có đau không?

Đục thủy tinh thể không gây đau. Bệnh thường phát triển từ từ và không gây cảm giác khó chịu hay đau đớn cho mắt. Các triệu chứng chính liên quan đến đục thủy tinh thể bao gồm: nhìn mờ hoặc lóa sáng. nhạy cảm với ánh sáng. khó nhìn vào ban đêm. nhìn thấy quầng sáng quanh đèn, màu sắc bị nhạt nhòa,…

Xem thêm:

Nguồn tham khảo:

1. Cataracts (Age-Related)