Sức khỏe răng miệng ngày càng được nhiều người quan tâm. Trong đó, cao răng (vôi răng) là một tình trạng răng miệng phổ biến với các tác hại từ nhẹ đến nặng như rụng răng. Tuy nhiên, nếu hiểu biết đúng thì chúng ta có thể xử lý cũng như phòng ngừa cao răng một cách hiệu quả. Vì thế, hãy cùng Docosan tìm hiểu về vấn đề này nhé!
Tóm tắt nội dung
Cao răng là gì?
Cao răng (vôi răng) là mảng bám bị vôi hóa, dính cứng vào bề mặt răng mà việc vệ sinh răng miệng thông thường như chải răng không thể làm sạch được. Dấu hiệu thường thấy của cao răng là các mảng cứng màu trắng đục, vàng hoặc nâu ở bề mặt thân răng trên đường nướu (được gọi là cao răng trên nướu) hoặc đôi khi ở bề mặt chân răng dưới nướu (cao răng dưới nướu).
Nguyên nhân hình thành cao răng
Chỉ 1 phút sau khi làm sạch răng hoàn toàn, một lớp màng sinh học gồm các protein trong nước bọt hình thành và phủ lên bề mặt răng. Ban đầu, đây là một màng vô khuẩn nhưng qua thời gian ngắn, vi khuẩn sẽ kéo đến bám lên màng và tích tụ ngày càng dày hơn. Lúc này, mảng bám hình thành. Một nghiên cứu cho thấy trong 1mg mảng bám (bằng kích thước đầu tăm) có chứa đến 1 tỷ vi khuẩn.
Khi mảng bám vừa hình thành và còn mềm, ta có thể lấy sạch khỏi bề mặt răng bằng bàn chải hoặc chỉ nha khoa. Nhưng khi tồn tại lâu, mảng bám sẽ bị vôi hóa bởi các hợp chất muối vô cơ trong nước bọt, mảnh vụn thức ăn và nhiều yếu tố khác, trở nên cứng hơn và bám rất chắc vào bề mặt răng. Lúc này, mảng bám đã trở thành cao răng và chỉ có bác sĩ nha khoa mới có thể làm sạch cao răng với dụng cụ chuyên dụng.
Như vậy, nguyên nhân hình thành cao răng chủ yếu đến từ thói quen vệ sinh răng miệng như không chải răng thường xuyên hoặc chải răng không đúng cách, không sử dụng chỉ nha khoa… Ngoài ra, chế độ ăn nhiều thực phẩm giàu đường như bánh kẹo, mứt, nước ngọt… cũng góp phần hình thành mảng bám và phát triển vi khuẩn nhanh chóng.
Tác hại của cao răng
Tác hại dễ thấy nhất của cao răng là tính mất thẩm mỹ bởi các vết bám màu trắng đục, vàng hoặc nâu.
Bề mặt cao răng thô ráp, bám chặt chẽ lên răng càng khiến mảng bám vi khuẩn tích tụ nhiều hơn và khó vệ sinh hơn, dẫn đến các tình trạng hôi miệng, sâu răng.
Độc tố của vi khuẩn trong cao răng có thể gây ra tình trạng viêm. Viêm nướu với các biểu hiện như nướu sưng, đỏ, chảy máu nướu… Nếu để lâu, tình trạng viêm ngày càng nặng sẽ tiến triển thành viêm nha chu, lấn xuống phần chân răng, đẩy tụt nướu, tiêu xương ổ răng (phần xương bao quanh chân răng), khiến răng bị lung lay và hậu quả cuối cùng là rụng răng.
Ngoài ra, bệnh nha chu còn liên quan mật thiết và làm trầm trọng thêm các bệnh lý toàn thân như đái tháo đường, tim mạch…
Cách xử lý cao răng hiệu quả
Với các tác hại nêu trên, việc xử lý cao răng là rất cần thiết. Cách tốt nhất để loại bỏ cao răng cũng như mảng bám là thực hiện lấy cao răng (cạo vôi răng) tại phòng khám nha khoa. Có nhiều phương pháp lấy cao răng như sử dụng dụng cụ cầm tay chuyên dụng, máy thổi cát, máy siêu âm.
Lấy cao răng bằng dụng cụ cầm tay chuyên dụng
Đây là phương pháp truyền thống, bác sĩ nha khoa sử dụng các dụng cụ cầm tay với lưỡi cạo sắc bén để lấy sạch cao răng trên nướu cũng như dưới nướu. Trong trường hợp bác sĩ không kiểm soát lực cạo tốt hoặc tình trạng cao răng quá nhiều, quá cứng chắc sẽ khiến răng dễ tổn thương, có thể gây ra tình trạng ê buốt răng và chảy máu sau cạo.
Lấy cao răng bằng máy thổi cát
Đây là phương pháp sử dụng những hạt cát siêu nhỏ, phun mạnh vào răng nhằm đẩy cao răng ra ngoài. Tuy nhiên, phương pháp này dễ làm rỗ bề mặt răng do tác động của những hạt cát, khiến răng dễ nhiễm màu và tạo điều kiện cho mảng bám hình thành nhanh hơn.
Lấy cao răng bằng máy siêu âm
Đây là phương pháp thường dùng nhất hiện nay bởi tính hiệu quả và an toàn. Dưới tác động của đầu máy siêu âm, cao răng được làm bong ra nhẹ nhàng ngay cả dưới nướu mà không tác động đến các mô mềm xung quanh.
Sau khi lấy sạch cao răng, bác sĩ sẽ đánh bóng bề mặt răng để lấy đi các vết dính nhỏ còn sót và giảm khả năng cao răng sớm bám trở lại.
Phòng ngừa cao răng
Bên cạnh việc xử lý cao răng đã hình thành, ta nên chủ động phòng ngừa bằng cách tập các thói quen răng miệng tốt như:
- Vệ sinh răng miệng thường xuyên, chải răng ít nhất 2 lần/ngày, đặc biệt là trước khi đi ngủ.
- Dùng chỉ nha khoa ít nhất 1 lần/ngày để làm sạch kẽ răng và loại bỏ thức ăn thừa bám vào răng. Không nên dùng tăm xỉa răng.
- Súc miệng với nước súc miệng kháng khuẩn hoặc nước muối pha loãng.
- Chế độ dinh dưỡng hợp lý, hạn chế thực phẩm giàu đường và có tính bám dính.
- Kiểm tra sức khỏe răng miệng định kỳ 6 tháng/lần.
Tổng kết
Cao răng là một tình trạng răng miệng phổ biến có ảnh hưởng xấu đến sức khỏe răng và mô nha chu cũng như tính thẩm mỹ khiến nhiều người không tự tin trong giao tiếp hằng ngày. Có nhiều phương pháp loại bỏ cao răng hiệu quả, trong đó lấy cao răng bằng máy siêu âm thường được sử dụng. Tuy nhiên, chúng ta không nên đợi đến khi cao răng hình thành mới xử lý mà nên chủ động phòng ngừa bằng các biện pháp nêu trên, không chỉ giúp kiểm soát cao răng mà còn bảo vệ sức khỏe răng miệng lành mạnh.
Nguồn tư liệu tham khảo:
- Nguyễn Bích Vân, Hà Thị Bảo Đan. Sách Nha chu học, Tập 1. Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh. 2015.
- Webmd
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.
