Vì sao nước tiểu có bọt ?

Hiện tượng nước tiểu có bọt xảy ra có thể do bàng quang đã đầy và nước tiểu đập vào thành bồn cầu đủ nhanh để khuấy động nước. Tuy nhiên, đôi khi nước tiểu có bọt là nguyên nhân của một vài bệnh lý tiềm ẩn. Các triệu chứng đi kèm với hiện tượng nước tiểu có bọt có thể là phù ở bàn tay, bàn chân, mệt mỏi, hoặc chán ăn. Cách điều trị lúc này sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây nên hiện tượng nước tiểu có bọt. Cùng Doctor có sẵn tìm hiểu chi tiết về tình trạng nước tiểu có bọt ở nam giới cũng như nữ giới qua bài viết bên dưới.

Tổng quan về nước tiểu

Nước tiểu là sản phẩm cuối cùng của quá trình lọc máu trong cơ thể. Nó được tạo ra bởi các cơ quan tiết niệu, bao gồm hai thận, ống niệu quản, túi niệu quản và ống dẫn tiểu.

Chức năng chính của nước tiểu là loại bỏ các chất thải và chất độc như chất cặn, urea, acid uric và các chất thải khác mà cơ thể không cần thiết. Ngoài ra, nước tiểu cũng giúp điều chỉnh cân bằng nước và muối trong cơ thể, duy trì nồng độ chất và điều hòa áp suất huyết.

Nước tiểu cũng có vai trò trong việc giải phóng nhiệt cho cơ thể qua quá trình bài tiết nhiệt độ cao và tạo sự cân bằng pH trong cơ thể.

Thành phần của nước tiểu thường bao gồm nước (khoảng 95%), chất cặn, urea, acid uric, muối, glucose, và các chất chất lỏng khác. Nước tiểu cũng có thể chứa các chất có tính chất bất thường như protein, hồng cầu, bạch cầu, vi khuẩn hoặc tế bào ung thư, tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của cơ thể.

Theo thông thường, nước tiểu không nên có màu rõ rệt hoặc khác thường, không có mùi khó chịu và có độ trong trong suốt. Sự bất thường về màu sắc, mùi, độ trong hoặc lượng nước tiểu cần được theo dõi để phát hiện các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn như nhiễm trùng đường tiểu, bệnh lý thận, tiểu đường, và nhiều hơn nữa.

Các triệu chứng có thể đi kèm với tình trạng nước tiểu có bọt

Thông thường, nước tiểu cũng có thể sủi bọt nếu như dòng nước tiểu đi ra với tốc độ nhanh. Tuy nhiên, nếu hiện tượng đi tiểu ra bọt trắng xảy ra thường xuyên có thể là dấu hiệu của một bệnh lý tiềm ẩn.

Ngoài triệu chứng đi tiểu sủi bọt, một số triệu chứng đi kèm có thể cảnh báo tình trạng sức khỏe mà bệnh nhân đang gặp phải như

• Sưng phù tay, chân, mặt và bụng, đây có thể là dấu hiệu tích tụ dịch do tổn thương thận
• Mệt mỏi
• Chán ăn
• Buồn nôn
• Nôn mửa
• Khó ngủ
• Thể tích nước tiểu thay đổi
• Nước tiểu có màu đục hoặc sẫm màu hơn
• Nếu là nam giới, người bệnh có thể gặp phải tình trạng cực khoái khô – nghĩa là có rất ít hoặc không có tinh dịch khi đạt cực khoái. Hoặc nam giới bị hiếm muộn, vô sinh.

Nguyên nhân gây bọt ở nước tiểu

Nguyên nhân thông thường như đã đề cập ở trên, bọt trắng xuất hiện khi lưu lượng nước tiểu tăng lên nhanh hơn mức bình thường và va đập vào thành bồn cầu tạo bọt. Tuy nhiên, đôi khi tình trạng nước tiểu có bọt là dấu hiệu của một vài vấn đề hoặc bệnh lý nào đó trong cơ thể.

Mất nước

Thỉnh thoảng, nước tiểu cũng có thể sủi bọt khi bị cô đặc lại. Nước tiểu sẽ bị cô đặc hơn nếu cơ thể bị mất nước. 

Khi cơ thể thiếu nước, nồng độ chất cạn (đặc biệt là urea) trong nước tiểu tăng lên. Sự tăng nồng độ này có thể làm tạo ra bọt trong quá trình bài tiết nước tiểu. Điều này thường xảy ra trong các tình huống mất nước nghiêm trọng, như khi bạn không uống đủ nước, khi bạn mất nước do mồ hôi nhiều hoặc đang bị một bệnh lý gây mất nước như tiêu chảy hoặc nôn mửa kéo dài. 

Quá nhiều protein trong nước tiểu

Nước tiểu có bọt cũng có thể chỉ ra rằng trong nước tiểu của người bệnh có quá nhiều protein, như albumin. Protein trong nước tiểu sẽ phản ứng với không khí và gây nên tình trạng sủi bọt nước tiểu.

Thông thường, thận sẽ lọc và thải nước và các chất không cần thiết ra khỏi cơ thể dưới dạng nước tiểu. Protein và các hợp chất quan trọng khác cần thiết cho cơ thể có kích thước quá lớn, không đi qua được màng lọc cầu thận, nên những hợp chất này sẽ ở lại trong cơ thể.

Nhưng khi thận bị tổn thương, chức năng lọc của thận sẽ không còn hoạt động hiệu quả. Điều này sẽ dẫn đến việc có quá nhiều protein xuất hiện trong nước tiểu, tình trạng này gọi là protein niệu. Đây có thể là dấu hiệu của bệnh thận mãn tính hoặc giai đoạn cuối của tổn thương thận, gọi là bệnh thận giai đoạn cuối.

 Xuất tinh ngược dòng

Một nguyên nhân ít phổ biến hơn của hiện tượng nước tiểu có bọt là xuất tinh ngược dòng. Hiện tượng này xảy ra khi nam giới đạt cực khoái nhưng thay vì phóng thích tinh dịch ra ngoài thì lượng tinh dịch sẽ đi ngược lại vào bàng quang.

Bệnh thoái hóa tinh bột

Bệnh thoái hóa tinh bột (Amyloidosis) cũng là một bệnh lý hiếm gặp gây bọt trong nước tiểu, ứ dịch trong cơ thể và những vấn đề về thận.

Amyloidosis là tình trạng mà các protein gây hại, được gọi là tinh bột amyloid, tích tụ trong thận, gây ra các vấn đề về chức năng thận. Khi thận bị tổn thương, chất cạn và protein có thể bị thất thoát vào nước tiểu, dẫn đến hiện tượng bọt nước tiểu. Bên cạnh đó, amyloid cũng có thể tích tụ trong các mô và cơ quan khác trong cơ thể, gây ứ dịch và gây tổn thương chức năng của các cơ quan đó.

Các triệu chứng khác của Amyloidosis có thể bao gồm mệt mỏi, giảm cân, viêm khớp, rối loạn tim mạch và vấn đề về hệ thần kinh. Tuy nhiên, triệu chứng và tình trạng của Amyloidosis có thể khác nhau tùy thuộc vào vị trí tái tổ hợp của amyloid và tổn thương mà nó gây ra trong cơ thể.

Dùng thuốc

Ngoài ra, một số người bệnh dùng thuốc phenazopyridine (Pyridium, AZO Standard, Urista, AZO) cũng có hiện tượng đi tiểu có bọt, mặc dù tình trạng này khá hiếm. Đây là những thuốc được sử dụng để điều trị cơn đau do nhiễm trùng đường tiết niệu.

Bệnh nhân tiểu đường

Khi nồng độ đường trong máu tăng cao hơn bình thường, như trong trường hợp của người bị tiểu đường, thận phải làm việc cực nhọc để loại bỏ đường thừa và chọn lọc các phân tử khác. Khi thận hoạt động quá mức, thành phần các chất hữu cơ khác trong nước tiểu, chẳng hạn như protein và muối, cũng có thể tăng lên. Điều này góp phần làm cho nước tiểu trở nên đục và tạo nhiều bọt hơn.

Khi nào cần đi khám?

Bạn cần đi khám khi bạn có các triệu chứng hoặc dấu hiệu bất thường liên quan đến tình trạng nước tiểu có bọt. Dưới đây là một số tình huống khi bạn nên thăm bác sĩ:

• Nước tiểu có bọt lớn và không tan ra hoặc không giảm đi sau thời gian dài.
• Có màu nước tiểu thay đổi, ví dụ như màu vàng tối, màu đỏ, màu hồng hoặc màu nâu đậm.
• Cảm thấy đau hoặc khó chịu khi đi tiểu.
• Sốt và triệu chứng nhiễm trùng khác, như đau lưng, mệt mỏi, hoặc tiểu buốt.
• Thay đổi tổng lượng nước tiểu, bao gồm tiểu ít hoặc tiểu nhiều quá mức.
• Có tiền sử bệnh thận, tiểu đường hoặc các vấn đề sức khỏe khác liên quan đến hệ thống tiết niệu.

Ngoài ra, nếu bạn lo lắng về tình trạng nước tiểu hoặc có bất kỳ câu hỏi nào liên quan, tốt nhất là nên tham khảo ý kiến từ bác sĩ. Họ sẽ thực hiện các xét nghiệm và kiểm tra để đánh giá tình trạng của bạn và đưa ra chẩn đoán chính xác.

Các bác sĩ chẩn đoán tình trạng đi tiểu sủi bọt như thế nào ?

Các bác sĩ xét nghiệm mẫu nước tiểu để định lượng nồng độ protein có trong nước tiểu. Một xét nghiệm nước tiểu khác, nước tiểu được thu thập trong 24 giờ và so sánh nồng độ albumin và creatinine.

Tỉ lệ albumin so với creatininie (urine albumin-to-creatinine ratio – UACR) thể hiện khả năng lọc của thận. Nếu UACR > 30mg/g, điều này cho thấy người bệnh đang gặp một vấn đề về thận. Bác sĩ sẽ thực hiện thêm nhiều xét nghiệm khác để đánh giá chức năng thận của bệnh nhân.

Nếu nghi ngờ người bệnh gặp phải hiện tượng xuất tinh ngược dòng, bác sĩ sẽ kiểm tra sự hiện diện của tinh trùng ở trong nước tiểu của người bệnh.

Khắc phục nước tiểu có bọt như thế nào ?

Các bác sĩ sẽ điều trị tình trạng nước tiểu có bọt ở nữ giới và nước tiểu có bọt ở nam giới bằng cách tập trung điều trị nguyên nhân gây ra hiện tượng này. Nếu nguyên nhân là do mất nước, các bác sĩ sẽ khuyên bạn nên bổ sung nước đầy đủ.

Nếu nguyên nhân là do đái tháo đường và tăng huyết áp

Khi nguyên nhân làm nước tiểu có bọt là do những tổn thương ở thận, các bác sĩ sẽ tập trung điều trị nguyên nhân gây tổn thương thận. Thông thường, đái tháo đường và tăng huyết áp sẽ gây thương tổn ở thận. Người bệnh có thể kiểm soát tình trạng bệnh bằng cách duy trì lối sống lành mạnh như thay đổi chế độ ăn uống và tập thể dục đều đặn

Ngoài ra, người bệnh cũng nên xét nghiệm đường huyết để đảm bảo rằng nồng độ đường huyết trong giới hạn bình thường và ổn định. Người bệnh nên hạn chế muối và protein để có thể vừa giảm huyết áp và giúp thận không làm việc quá sức.

Người bệnh cũng có thể được kê đơn thuốc ức chế canxi, thuốc lợi tiểu, hoặc các loại thuốc khác để hạ huyết áp. Thuốc ức chế men chuyển và thuốc chẹn thụ thể angiotensin là hai loại thuốc làm giảm huyết áp và bảo vệ thận khỏi bị tổn thương thêm.

Nếu nguyên nhân là do xuất tinh ngược

Hiện tượng xuất tinh ngược đôi khi sẽ không cần phải điều trị nếu như người bệnh không có nhu cầu sinh con. Các bác sĩ có thể điều trị tình trạng này bằng thuốc giúp đóng cổ bàng quang nhằm ngăn chặn tinh dịch đi ngược vào bàng quang.

Một số loại thuốc có thể được các bác sĩ sử dụng là:

• Brompheniramine
• Chlorpheniramine
• Ephedrine
• Imipramine
• Phenylephrine
• Pseudoephedrine

Một số bác sĩ có thể khám và điều trị nước tiểu có bọt

• BSCK1 Nguyễn Thị Thái Hà, hơn 15 năm kinh nghiệm, quận Bình Tân, Thành phố Hồ Chí Minh
• BSCK1 Lê Ngọc Trân, hơn 10 năm kinh nghiệm, quận Bình Tân, Thành phố Hồ Chí Minh
• Thạc sĩ, Bác sĩ Trang Võ Anh Vinh, hơn 10 năm kinh nghiệm, quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh.

Biện pháp phòng ngừa tình trạng nước tiểu có bọt

Để phòng ngừa nước tiểu có bọt ở nữ giới và nam giới, bạn có thể áp dụng những biện pháp sau đây:

• Kiểm soát tiểu đường: Nếu bạn đã được chẩn đoán tiểu đường, rất quan trọng để điều chỉnh mức đường trong máu. Theo hướng dẫn của bác sĩ, tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh, điều chỉnh liều thuốc và theo dõi đường huyết của bạn để giảm nguy cơ nước tiểu có bọt.
• Giữ cân bằng đường huyết: Đối với những người không bị tiểu đường, việc duy trì cân bằng đường huyết là rất quan trọng. Tiếp tục duy trì một lối sống lành mạnh, bao gồm một chế độ ăn uống cân đối, tập thể dục đều đặn và giảm cân nếu cần thiết.
• Uống đủ nước: Hãy đảm bảo bạn uống đủ lượng nước hàng ngày để duy trì cơ thể được cung cấp nước đầy đủ. Nước sẽ giúp hỗ trợ chức năng thận và loại bỏ chất cặn và phân tử cần thiết khỏi cơ thể, giảm nguy cơ nước tiểu có bọt.
• Hạn chế tiêu thụ protein: Trong một số trường hợp, tiêu thụ protein quá nhiều có thể gây lượng thải protein quá mức qua nước tiểu và làm tăng khả năng nước tiểu có bọt. Hạn chế tiêu thụ thực phẩm giàu protein, như thịt đỏ và sản phẩm từ động vật, có thể giúp giảm nguy cơ này.
• Theo dõi sức khỏe thường xuyên: Điều quan trọng là thực hiện các kiểm tra định kỳ và kiểm soát chế độ đường huyết, chức năng thận và các chỉ số sức khỏe khác.

Câu hỏi thường gặp:

Kết luận

Có thể thấy, nước tiểu có bọt có thể là hiện tượng bình thường, cũng có thể là do những bệnh lý tiềm ẩn, chẳng hạn như protein niệu, tổn thương thận mãn tính, xuất tinh ngược. Tình trạng này có thể khiến cho người bệnh lo lắng. Do đó, người bệnh cần gặp các bác sĩ chuyên khoa Tiết niệu để khám và tư vấn kịp thời.

Xem thêm: Nước tiểu màu vàng là bệnh gì?

---

Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước.