Tổng quan về xét nghiệm HIV – Ai nên xét nghiệm kiểm tra?

Xét nghiệm HIV là phương pháp duy nhất để xác định sự hiện diện của virus HIV trong mẫu máu. Nếu người được xét nghiệm nhiễm virus, việc phát hiện sớm sẽ giúp người bệnh được điều trị phù hợp và kịp thời, cũng như không lây truyền HIV sang người khác. Để hiểu rõ hơn về quy trình và địa điểm xét nghiệm, mời bạn đọc cùng Docosan tham khảo nội dung dưới đây.

Xét nghiệm phát hiện HIV/Giang mai tại nhà

Nhằm kiểm chứng bản thân có đang nhiễm HIV hay giang mai hay không, Docosan là đơn vị cung cấp bộ sản phẩm kiểm tra nhanh tại nhà với sự tiện lợi và dễ dàng sử dụng. Bạn sẽ nhận kết quả ngay sau 15 phút thực hiện thông qua việc lấy máu ở đầu ngón tay.

Đặc biệt, bạn sẽ được hỗ trợ kết nối với bác sĩ chuyên khoa nếu có kết quả dương tính với HIV hoặc giang mai hoặc cả hai. Bác sĩ sẽ cho bạn biết bạn cần làm gì để kiểm soát bệnh, hạn chế tối đa biến chứng có khả năng xảy ra.

Bộ xét nghiệm HIV/Giang mai tại nhà do Docosan cung cấp

Ai nên xét nghiệm HIV?

Những đối tượng nên xét nghiệm HIV ít nhất một lần mỗi năm nếu thuộc nhóm có nguy cơ bị nhiễm HIV cao như:

  • Có nhiều bạn tình.
  • Có quan hệ tình dục không được bảo vệ với người nhiễm HIV hoặc có nguy cơ nhiễm HIV.
  • Dùng chung bơm kim tiêm hoặc dụng cụ có dính máu mà người khác đã sử dụng trước, chẳng hạn như dụng cụ xăm hình, dụng cụ y tế,…
  • Đã hoặc đang xét nghiệm bệnh lao, viêm gan hoặc bất kỳ bệnh lây truyền qua đường tình dục nào, bao gồm giang mai, lậu, chlamydia hoặc herpes.
  • Dự phòng trước và sau phơi nhiễm.
xét nghiệm hiv
Các đối tượng có nguy cơ cao cần chủ động xét nghiệm HIV định kỳ

Các loại xét nghiệm HIV

Các loại xét nghiệm HIV phổ biến hiện nay:

Các xét nghiệm sàng lọc kháng thể

Các xét nghiệm sàng lọc kháng thể sẽ tìm protein mà cơ thể bạn tạo ra trong vòng 2 đến 8 tuần sau khi nhiễm HIV. Đây là xét nghiệm miễn dịch đánh dấu hoặc ELISA.

Các xét nghiệm kết hợp kháng thể/kháng nguyên

Các xét nghiệm kết hợp kháng thể/kháng nguyên có thể phát hiện HIV sớm hơn các xét nghiệm sàng lọc kháng thể. Xét nghiệm nhằm phát hiện kháng nguyên HIV, một loại protein được gọi là p24 (một phần của virus HIV) xuất hiện từ 2 đến 4 tuần sau khi nhiễm bệnh. Xét nghiệm cũng tìm các kháng thể HIV. 

Xét nghiệm kháng thể/kháng nguyên nhanh thường có thể kết quả sau 20 phút.

xét nghiệm hiv
Xét nghiệm HIV được chia theo nhiều dạng khác nhau

Xét nghiệm axit nucleic (Nucleic Acid Test – NAT)

Xét nghiệm này còn được gọi là xét nghiệm RNA, giúp tìm kiếm virus HIV. NAT có thể chẩn đoán HIV khoảng 10 ngày sau khi bệnh nhân bị nhiễm virus. NAT là xét nghiệm khá đắt tiền, tuy nhiên nếu bệnh nhân có nguy cơ cao mắc HIV, đồng thời có các triệu chứng giống như cúm, bác sĩ có thể đề nghị thực hiện phương pháp này.

Kết quả xét nghiệm HIV

Kỹ thuật viên sẽ lấy một lượng máu nhỏ và gửi đến phòng thí nghiệm. Một số trường hợp xét nghiệm lấy mẫu ở nước tiểu hoặc dịch trong miệng của bệnh nhân, tuy nhiên, các mẫu bệnh phẩm này không có nhiều kháng thể nên có thể dẫn đến kết quả âm tính giả.

Nếu kết quả xét nghiệm dương tính, phòng thí nghiệm có thể tiến hành xét nghiệm một mẫu bệnh phẩm khác để kiểm tra lại trước khi đưa ra chẩn đoán xác định.

Kết quả xét nghiệm dương tính

Kết quả xét nghiệm dương tính có nghĩa là có sự hiện diện của HIV trong cơ thể bạn. Nếu kết quả xét nghiệm nhanh dương tính, bác sĩ có thể đề nghị thực hẹn xét nghiệm chuẩn tại phòng xét nghiệm để xác định chẩn đoán. Nếu kết quả xét nghiệm tại phòng xét nghiệm dương tính, bác sĩ có thể khuyến nghị thực hiện các xét nghiệm máu chuyên sâu hơn để giúp khẳng định chẩn đoán:

  • Xét nghiệm Western blot hoặc miễn dịch huỳnh quang gián tiếp.
  • Phân biệt kháng thể, giữa HIV-1 và HIV-2.
xét nghiệm hiv
Cần có phương pháp kiểm soát bệnh nếu kết quả xét nghiệm HIV là dương tính

Kết quả xét nghiệm HIV dương tính không có nghĩa là bạn bị AIDS (giai đoạn nặng nhất của căn bệnh này).

Kết quả xét nghiệm âm tính

Nếu kết quả xét nghiệm âm tính, điều này có nghĩa là bạn không bị nhiễm HIV hoặc thời điểm xét nghiệm quá sớm, cơ thể chưa sản xuất đủ các kháng thể. Có thể mất đến 6 tháng để cơ thể có đủ kháng thể và cho kết quả dương tính khi xét nghiệm. Nếu bạn có kết quả xét nghiệm âm tính sau 3 tháng kể từ khi bạn nghi ngờ nhiễm virus, hãy kiểm tra lại sau 6 tháng để chắc chắn kết quả âm tính đó là chính xác.

xét nghiệm hiv
Kết quả xét nghiệm HIV là âm tính đồng nghĩa không bị phơi nhiễm nhưng cần kiểm tra lại sau 3 tháng

Bạn nên thực hiện các phương pháp bảo vệ bản thân khỏi HIV bằng cách quan hệ tình dục có sử dụng biện pháp an toàn hoặc dùng một loại thuốc dự phòng trước phơi nhiễm HIV (pre-exposure prophylaxis – PrEP) – loại thuốc ngăn ngừa nhiễm HIV ở những người không nhiễm bệnh. Bạn nên trao đổi với bác sĩ trước khi sử dụng những loại thuốc dự phòng này.

Xét nghiệm HIV bao nhiêu tiền?

Thông thường, chi phí xét nghiệm HIV thường ở mức giá dao động từ 180.000 đồng đến 300.000 đồng tùy thuộc vào cơ sở y tế.

xét nghiệm hiv
Chi phí xét nghiệm HIV có giá dao động từ 180.000 – 300.000 đồng/người/lần

Xét nghiệm HIV là bước kiểm tra quan trọng để biết được bạn có đang phơi nhiễm với virus HIV hay không, đặc biệt là đối tượng có nguy cơ cao. Sự chủ động trong khâu kiểm tra sẽ giúp bạn sớm có phương án kiểm soát bệnh nếu kết quả là dương tính, đồng thời xây dựng biện pháp phòng ngừa bệnh phù hợp nhằm phòng tránh lây nhiễm.


Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.