Dấu hiệu trẻ sơ sinh thiếu canxi và những điều cần lưu ý

Trẻ sơ sinh thiếu canxi là một trong những bệnh khiến kìm hãm sự phát triển của trẻ về thể chất và thần kinh. Việc chẩn đoán và chữa trị tình trạng trẻ sơ sinh thiếu canxi rất quan trọng. Thông qua bài viết dưới đây, Doctor có sẵn sẽ cung cấp các thông tin hữu ích về tình trạng thiếu canxi ở trẻ sơ sinh giúp bậc phụ huynh có cái nhìn tổng quát về bệnh này.

Tình trạng trẻ sơ sinh thiếu canxi là như thế nào? 

Trẻ sơ sinh thiếu canxi là một tình trạng đặc trưng bởi lượng canxi không đủ. Canxi là một khoáng chất thiết yếu trong cơ thể của chúng ta. Canxi đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển và duy trì sức khỏe xương, răng, cơ và dây thần kinh của trẻ. Để biết được trẻ có bị coi là thiếu canxi không phải tùy thuộc vào các yếu tố như tuổi tác, cân nặng và sức khỏe tổng thể của trẻ. Tuy nhiên, Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) thường khuyến nghị lượng canxi hàng ngày sau đây cho trẻ sơ sinh:

• 0 đến 6 tháng: 200mg/ngày
• 7 đến 12 tháng: 260mg/ngày

Mức canxi không đủ có thể dẫn đến một loạt các biến chứng và ảnh hưởng đến sự tăng trưởng, phát triển và sức khỏe tổng thể của trẻ.

Tầm quan trọng của canxi đối với sự phát triển của trẻ sơ sinh

Canxi cần thiết cho sự phát triển và xây dựng xương, răng chắc khỏe của trẻ. Hầu hết canxi trong cơ thể được chứa ở hệ thống xương của. Có đến 99% canxi của cơ thể được tìm thấy trong xương. Nếu không có đủ canxi khi còn nhỏ sẽ dẫn đến nhiều nguy cơ bị yếu xương và gãy xương trong cuộc sống sau này.

• Canxi là một chất dinh dưỡng quan trọng cho trẻ sơ sinh do nó tham gia vào nhiều chức năng sinh lý. Canxi tham gia vào hệ thống xương, cơ, hệ thần kinh, hệ tim mạch, hệ nội tiết,… Bên cạnh đó, hàm lượng canxi trong cơ thể còn ảnh hưởng đến các quá trình như dẫn truyền thần kinh, chức năng tim, điều hòa hormone.
• Trong giai đoạn nhũ nhi, cơ thể bé cần canxi để khoáng hóa xương tối ưu để xương phát triển nhanh chóng và chắc khỏe. Cung cấp đủ canxi trong giai đoạn quan trọng này giúp đảm bảo sự phát triển của hệ xương khỏe mạnh và giảm nguy cơ mắc các vấn đề liên quan đến xương sau này trong cuộc sống, chẳng hạn như loãng xương.
• Canxi cũng rất cần thiết cho sự phát triển của răng. Nó góp phần hình thành men răng, lớp bảo vệ bên ngoài của răng, rất quan trọng để duy trì sức khỏe răng miệng. Cung cấp không đủ canxi trong thời thơ ấu có thể dẫn đến chậm mọc răng, men răng yếu và tăng nguy cơ sâu răng.
• Hơn nữa, canxi đóng một vai trò quan trọng trong quá trình co cơ, bao gồm các cơ liên quan đến chuyển động, chức năng tim và truyền dẫn thần kinh. Ở trẻ sơ sinh, thiếu canxi có thể dẫn đến co thắt cơ, run và thậm chí co giật.
• Canxi có liên quan đến quá trình đông máu, điều hòa hormone và truyền tín hiệu tế bào. Các quá trình này rất cần thiết cho sức khỏe tổng thể và hoạt động bình thường của các hệ thống khác nhau. Mức canxi không đủ làm gián đoạn các quá trình này và có tác dụng xấu đối với sức khỏe của trẻ sơ sinh.

Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ gây thiếu canxi ở trẻ sơ sinh

• Cung cấp không đủ canxi: Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trẻ sơ sinh thiếu canxi. Điều này có thể xảy ra khi trẻ sơ sinh không được cung cấp đủ thực phẩm giàu canxi trong chế độ ăn uống của chúng. Ví dụ, nếu chế độ ăn của trẻ chủ yếu bao gồm các loại thực phẩm ít canxi hoặc thiếu đa dạng, nó có thể góp phần gây ra tình trạng thiếu canxi. Điều này có thể đặc biệt phổ biến trong trường hợp trẻ sơ sinh chủ yếu dùng sữa công thức hoặc sữa bò mà không được bổ sung canxi cần thiết.
• Sinh non hoặc nhẹ cân: Trẻ sinh non hoặc trẻ nhẹ cân có nguy cơ thiếu canxi cao hơn. Trong ba tháng cuối của thai kỳ, canxi được vận chuyển đáng kể từ mẹ sang thai nhi, đặc biệt là cho sự phát triển của xương. Trẻ sinh non hoặc nhẹ cân không nhận đủ lượng canxi dự trữ từ mẹ, dẫn đến khả năng thiếu canxi sau khi sinh cao hơn.
• Mẹ thiếu canxi khi mang thai: Sự thiếu hụt canxi của người mẹ trong thời kỳ mang thai sẽ ảnh hưởng đến tình trạng canxi của trẻ sơ sinh. Nếu chế độ ăn uống của người mẹ thiếu canxi hoặc người mẹ hấp thụ canxi kém, thai nhi đang phát triển có thể không nhận được đủ lượng canxi dự trữ. Do đó dễ gây ra tình trạng trẻ sơ sinh thiếu canxi sau sinh. Một số tình trạng bệnh lý ảnh hưởng đến sự hấp thụ canxi.

Dấu hiệu thiếu canxi ở trẻ sơ sinh

Các dấu hiệu thiếu canxi ở trẻ sơ sinh bao gồm chậm phát triển hoặc còi cọc, xương yếu giòn, co giật cơ hoặc chuột rút, khó chịu, quấy khóc, khó đạt được các mốc phát triển của trẻ như lăn lộn, ngồi dậy. Các dấu hiệu khác có thể xảy ra bao gồm khóc, chán ăn và co giật. Nếu các bậc phụ huynh nhận thấy các dấu hiệu thiếu canxi ở trẻ, cần phải tham khảo ý kiến ​​của bác sĩ để được đánh giá và hướng dẫn thích hợp.

Biểu hiện trẻ sơ sinh thiếu canxi

Trẻ sơ sinh thiếu canxi thường có các biểu hiện về xương, răng cũng như một số triệu chứng khác. Việc nhận biết các biểu hiện trẻ sơ sinh thiếu canxi giúp phụ huynh phát hiện sớm và có cách can thiệp phù hợp. 

Chậm lớn và bất thường về xương

Trẻ sơ sinh thiếu canxi thường bị chậm tăng trưởng và phát triển. Mức canxi không đủ có thể làm giảm quá trình khoáng hóa thích hợp của xương, dẫn đến những bất thường về xương. Điều này với biểu hiện như việc thóp đóng chậm (điểm mềm trên hộp sọ), hình thành xương bất thường hoặc nguy cơ gãy xương cao hơn. Sự tăng trưởng tổng thể của trẻ có thể bị ảnh hưởng, dẫn đến chiều cao và cân nặng tăng chậm hơn so với các bạn cùng trang lứa.

Co thắt cơ và run

Thiếu canxi có thể phá vỡ hoạt động bình thường của cơ bắp, dẫn đến co thắt cơ và run ở trẻ sơ sinh. Những cơn co cơ không chủ ý này có thể xảy ra ở nhiều bộ phận khác nhau của cơ thể và có thể dễ nhận thấy hơn trong quá trình di chuyển hoặc khi bế trẻ sơ sinh. Co thắt cơ gây khó chịu, bứt rứt, thậm chí ảnh hưởng đến khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày của trẻ.

Khó chịu, khó ngủ

Trẻ sơ sinh thiếu canxi có biểu hiện cáu kỉnh, quấy khóc và khó chịu. Chúng có thể trải qua những cơn khóc khó dỗ dành hơn. Lúc này, canxi đóng vai trò điều chỉnh các chất dẫn truyền thần kinh trong não, ảnh hưởng đến tâm trạng và hành vi. Ngoài ra, trẻ sơ sinh thiếu canxi cũng có thể khó ngủ, thường xuyên bị thức giấc hoặc ngủ không yên giấc.

Động kinh và co giật

Thiếu canxi nghiêm trọng ở trẻ sơ sinh có thể dẫn đến động kinh và co giật. Canxi cần thiết cho việc truyền các xung thần kinh thích hợp và mức canxi thấp làm gián đoạn quá trình này, gây ra hoạt động xung điện bất thường trong não. Động kinh và co giật ở trẻ sẽ khác nhau về mức độ nghiêm trọng và thường biểu hiện dưới dạng cử động giật đột ngột, mất ý thức hoặc cử động mắt bất thường. Khi có những dấu hiệu này cần liên hệ ngay với các chuyên gia y tế.

Chậm mọc răng và các vấn đề về răng miệng

Canxi rất quan trọng cho sự phát triển và khoáng hóa răng. Ở trẻ sơ sinh thiếu canxi, việc mọc răng có thể bị trì hoãn hoặc diễn ra với tốc độ chậm hơn dự kiến. Ngoài ra, không đủ canxi cũng ảnh hưởng đến sự phát triển của men răng, dẫn đến men răng yếu hơn và tăng nguy cơ mắc các vấn đề về răng miệng như sâu răng.

Chẩn đoán tình trạng trẻ sơ sinh thiếu canxi 

Chẩn đoán thiếu canxi ở trẻ sơ sinh thường bao gồm sự kết hợp giữa đánh giá tiền sử bệnh, khám sức khỏe và xét nghiệm. Các xét nghiệm này có thể bao gồm xét nghiệm máu để đo nồng độ canxi, cũng như các xét nghiệm khác để đánh giá sức khỏe của xương và tình trạng dinh dưỡng tổng thể.

• Khám sức khỏe và đánh giá bệnh sử: Chuyên gia chăm sóc sức khỏe thường sẽ bắt đầu chẩn đoán tình trạng thiếu canxi ở trẻ sơ sinh bằng cách tiến hành kiểm tra thể chất kỹ lưỡng và xem xét tiền sử bệnh của trẻ. Trong quá trình kiểm tra, các bác sĩ sẽ đánh giá các thông số tăng trưởng, sự phát triển của xương, trương lực cơ và các dấu hiệu co thắt hoặc run cơ bất thường. Họ cũng sẽ hỏi về chế độ ăn uống của trẻ, thói quen cho con bú và bất kỳ triệu chứng nào do cha mẹ hoặc người chăm sóc báo cáo.
• Xét nghiệm máu để đo nồng độ canxi: Xét nghiệm máu thường được sử dụng để đo nồng độ canxi ở trẻ sơ sinh. Một mẫu máu của trẻ sơ sinh được lấy và phân tích để xác định nồng độ canxi. Mức canxi toàn phần, cũng như các thông số liên quan khác như canxi ion hóa và albumin huyết thanh, có thể được đánh giá. Xét nghiệm máu cung cấp thông tin quan trọng về tình trạng canxi của trẻ sơ sinh và giúp xác nhận tình trạng thiếu canxi. 
• Chụp X-quang hoặc quét mật độ xương để đánh giá sức khỏe của xương: Chụp X-quang hoặc quét mật độ xương được sử dụng để đánh giá sức khỏe và quá trình khoáng hóa xương của trẻ sơ sinh. Những kỹ thuật hình ảnh này giúp xác định bất kỳ bất thường nào về xương hoặc dấu hiệu chậm phát triển xương liên quan đến thiếu canxi. Tia X thường được sử dụng để đánh giá mật độ xương và các mảng tăng trưởng, trong khi quét mật độ xương, như phép đo hấp thụ tia X năng lượng kép (DXA), cung cấp thông tin chi tiết hơn về mật độ khoáng của xương.

Cách khắc phục thiếu canxi ở trẻ sơ sinh

Để trẻ có thể phát triển toàn diện về thể chất và trí não, các bậc phụ huynh cần chú ý đến các biện pháp khác nhau để khắc phục tình trạng thiếu canxi ở trẻ sơ sinh. 

Bổ sung canxi

Bổ sung canxi là nền tảng trong điều trị thiếu canxi ở trẻ sơ sinh. Liều lượng và hình thức bổ sung canxi nên được xác định bởi chuyên gia chăm sóc sức khỏe dựa trên tuổi của trẻ sơ sinh, mức độ nghiêm trọng của việc thiếu hụt và tình trạng sức khỏe tổng thể. Viện hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) khuyến nghị lượng canxi nguyên tố là 200 – 400 mg mỗi ngày cho trẻ từ sơ sinh đến 6 tháng và 260 – 800 mg mỗi ngày cho trẻ từ 7 – 12 tháng.

Canxi bổ sung cho trẻ sơ sinh có sẵn ở nhiều dạng khác nhau, bao gồm các chế phẩm lỏng, viên nhai hoặc bột. Điều quan trọng là chọn một sản phẩm được đặc chế cho trẻ sơ sinh và đáp ứng các tiêu chuẩn về an toàn và chất lượng.

Theo dõi nồng độ canxi thông qua các xét nghiệm máu thường xuyên là rất quan trọng để đảm bảo rằng việc bổ sung có hiệu quả và mức canxi của trẻ sơ sinh nằm trong phạm vi mong muốn. Dựa trên kết quả xét nghiệm, các bác sĩ có thể điều chỉnh liều lượng bổ sung canxi khi cần thiết.

Bổ sung vitamin D

Vitamin D đóng một vai trò quan trọng trong việc hấp thụ và sử dụng canxi trong cơ thể. Do đó, người ta thường khuyến nghị bổ sung vitamin D cùng với bổ sung canxi cho trẻ thiếu canxi. Hàm lượng vitamin D đầy đủ giúp tăng cường hấp thu canxi qua đường tiêu hóa và hỗ trợ quá trình khoáng hóa xương.

Viện hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) khuyến nghị bổ sung vitamin D 400 IU mỗi ngày cho tất cả trẻ sơ sinh, bắt đầu ngay sau khi sinh, bất kể phương pháp cho ăn của trẻ như thế nào. Vitamin D có thể được dùng dưới dạng giọt, thường ở dạng lỏng và liều lượng nên được xác định với sự tư vấn của chuyên gia y tế.

Điều chỉnh chế độ ăn của trẻ 

Ngoài việc bổ sung canxi, điều chỉnh chế độ ăn uống sẽ góp phần kiểm soát tình trạng thiếu canxi ở trẻ sơ sinh. Đưa thực phẩm giàu canxi vào chế độ ăn của trẻ sơ sinh là rất quan trọng khi trẻ chuyển sang thức ăn đặc. Các nguồn cung cấp canxi tốt cho trẻ sơ sinh bao gồm các sản phẩm từ sữa (như sữa chua và pho mát), ngũ cốc tăng cường, đậu phụ, cá hồi, rau lá xanh (như rau bina và cải xoăn) và nước cam.

Tuy nhiên, điều cần thiết là đảm bảo thực phẩm phù hợp với lứa tuổi và kết cấu thích hợp cho trẻ bắt đầu ăn dặm. Các chuyên gia dinh dưỡng có thể cung cấp hướng dẫn về thực phẩm thích hợp và lập kế hoạch bữa ăn để đảm bảo chế độ ăn uống cân bằng. 

Phòng ngừa thiếu canxi ở trẻ sơ sinh

Trẻ sơ sinh thiếu canxi lâu dài có thể gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe vì vậy cần có các biện pháp phòng ngừa tình trạng này. Dưới đây gợi ý một vài cách để giúp trẻ luôn có đủ nguồn canxi trong cơ thể. 

Bổ sung đủ canxi cho mẹ trong thai kỳ

Lượng canxi của người mẹ trong thời kỳ mang thai đóng một vai trò quan trọng trong việc đảm bảo mức canxi tối ưu ở trẻ sơ sinh. Phụ nữ mang thai nên cố gắng tiêu thụ đủ lượng thực phẩm giàu canxi để đáp ứng nhu cầu của bản thân cũng như hỗ trợ sự phát triển của thai nhi. 

Các nguồn cung cấp canxi tốt cho chế độ ăn uống bao gồm các sản phẩm từ sữa, các sản phẩm thay thế sữa tăng cường từ thực vật, rau lá xanh và thực phẩm tăng cường canxi. Trong trường hợp lượng canxi trong chế độ ăn uống không đủ, các chuyên gia có thể khuyến nghị bổ sung canxi cho phụ nữ mang thai để hỗ trợ nhu cầu canxi của cả mẹ và thai nhi.

Bổ sung canxi thích hợp cho trẻ có nguy cơ

Những trẻ sơ sinh có nguy cơ thiếu canxi cao, chẳng hạn như trẻ sinh non hoặc trẻ nhẹ cân, cần bổ sung canxi. Việc bổ sung canxi cho trẻ sơ sinh nên được chỉ định và theo dõi bởi các bác sĩ để đảm bảo liều lượng chính xác và giảm thiểu nguy cơ hấp thụ quá nhiều canxi. Liều lượng và thời gian bổ sung sẽ phụ thuộc vào nhu cầu cụ thể của trẻ sơ sinh và phải được hướng dẫn bởi các chuyên gia sức khỏe.

Dinh dưỡng hợp lý và cân đối cho trẻ nhỏ

Cung cấp cho trẻ sơ sinh một chế độ ăn uống cân bằng bao gồm nhiều loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng có thể giúp ngăn ngừa tình trạng thiếu canxi. Khi trẻ sơ sinh chuyển sang thức ăn đặc, cho trẻ ăn các loại thực phẩm giàu canxi như các sản phẩm từ sữa (hoặc các sản phẩm thay thế phù hợp), đậu phụ, ngũ cốc tăng cường vi chất dinh dưỡng và rau lá xanh. Người chăm sóc nên hợp tác chặt chẽ với các chuyên gia chăm sóc sức khỏe hoặc chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo lựa chọn thực phẩm, kết cấu và thực hành cho trẻ ăn phù hợp.

Khám và theo dõi sức khỏe trẻ định kỳ

Khám và theo dõi sức khỏe của trẻ định kỳ là rất cần thiết để phòng ngừa và phát hiện sớm tình trạng thiếu canxi ở trẻ. Trong những lần thăm khám này, các bác sĩ có thể đánh giá sự tăng trưởng và phát triển của trẻ sơ sinh, đánh giá tình trạng dinh dưỡng của trẻ và sàng lọc bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng thiếu canxi nào. Theo dõi thường xuyên nồng độ canxi thông qua xét nghiệm máu sẽ giúp xác định bất kỳ sai lệch nào so với mức bình thường và kịp thời can thiệp thích hợp nếu cần.

---

Câu hỏi thường gặp

---

Hi vọng rằng thông qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn rõ hơn về tình trạng trẻ sơ sinh thiếu canxi. Nếu em bé của bạn có những dấu hiệu liên quan đến thiếu canxi, vui lòng đặt lịch khám với chuyên gia hoặc bác sĩ tâm lý trên docosan.com đặt lịch.