Chăm sóc da tiểu đường là một vấn đề quan trọng đối với những người mắc bệnh này. Tiểu đường không chỉ ảnh hưởng đến lượng đường trong máu mà còn gây ra nhiều vấn đề về da. Bài viết này sẽ giới thiệu 7 cách chăm sóc da hiệu quả cho người mắc tiểu đường, giúp bạn giữ cho làn da luôn khỏe mạnh và tránh các biến chứng nguy hiểm.
Tóm tắt nội dung
1. Các vấn đề về da thường gặp ở người tiểu đường
1.1 Bệnh gai đen
Bệnh nhân tiểu đường có nguy cơ cao mắc các bệnh da liễu do những biến chứng của bệnh gây ra. Một trong những bệnh da liễu phổ biến nhất là bệnh gai đen, thường gặp ở bệnh nhân tiểu đường, béo phì.
Biểu hiện của bệnh là các vùng da có nếp gấp như nách, háng, gáy chuyển sang màu đen và dày lên. Nguyên nhân chính là do tình trạng kháng insulin, khi insulin tăng do lượng đường trong máu cao, kết hợp với tế bào sừng và nguyên bào sợi ở da. Bệnh gai đen có thể được cải thiện bằng cách giảm cân và sử dụng thuốc làm giảm độ dày biểu bì như retinoid.
1.2 Biến chứng bàn chân đái tháo đường
Biến chứng bàn chân do đái tháo đường là một trong những biến chứng nguy hiểm mà 15-25% bệnh nhân gặp phải. Nguyên nhân chính là do kiểm soát lượng đường trong máu kém và các vấn đề về lưu lượng máu trong mạch máu.
Biến chứng bàn chân tiểu đường
Tham khảo thêm: 10+ dấu hiệu ở da cảnh báo nguy cơ mắc tiểu đường
Hậu quả của biến chứng bàn chân đái tháo đường:
- Quá trình lành vết thương chậm lại: Khi gặp vết thương hoặc tình trạng viêm ở bàn chân, người tiểu đường sẽ lành vết thương chậm hơn so với những người bình thường.
- Nguy cơ hoại tử: Vết thương không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến hoại tử, thậm chí buộc phải cắt chi.
Tuy nhiên, nếu quan sát bàn chân cẩn thận, phát hiện vết thương sớm, được điều trị và chăm sóc ngay sau khi phát hiện, có thể giảm nguy cơ biến chứng.
1.3 Xơ cứng bì/làm dày da
Xơ cứng bì/làm dày da là biến chứng tiềm ẩn ở người bệnh tiểu đường do kiểm soát lượng đường trong máu kém. Biểu hiện của bệnh là da trở nên dày bất thường, giống như vỏ quýt, kèm theo các triệu chứng như ngứa, ban đỏ và giảm cảm giác.
Biến chứng da xơ cứng bì
Trong trường hợp nặng, biến chứng này sẽ ảnh hưởng đến các khớp, đặc biệt là ngón tay, có thể bị cứng khớp. Tuy nhiên, nếu người tiểu đường kiểm soát đường huyết tốt, có thể cải thiện hiệu quả các triệu chứng xơ cứng bì/làm dày da.
1.4 Nhiễm trùng da
Người tiểu đường có nguy cơ cao bị nhiễm trùng da do khả năng miễn dịch yếu và tuần hoàn máu kém. Biểu hiện thường gặp là nhiễm nấm Candida và nhiễm vi khuẩn ở những vùng da có nếp gấp như nách và háng.
Biến chứng nhiễm trùng da
Để phòng ngừa hiệu quả người bệnh nên tắm rửa bằng sản phẩm ít gây kích ứng, lau khô kỹ sau khi tắm. Luôn giữ da sạch sẽ, khô ráo và thoáng mát. Nếu gặp các triệu chứng nghiêm trọng như sưng tấy, đau nhức, mủ, sốt cao,… bạn cần đi khám bác sĩ để được điều trị bằng thuốc.
Bên cạnh đó, người tiểu đường thường gặp tình trạng da khô do mức đường huyết cao làm da mất nước. Để duy trì làn da khỏe mạnh và kiểm soát các vấn đề da, cần duy trì đường huyết ổn định, thực hiện chế độ chăm sóc da hàng ngày và tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ. Việc kiểm tra định kỳ với chuyên gia da liễu cũng rất quan trọng để theo dõi tình trạng da và phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn ở người tiểu đường.
2. Mẹo chăm sóc da cho người mắc tiểu đường
Chăm sóc da cho người tiểu đường rất quan trọng, vì bệnh có thể làm cho da dễ bị khô, nứt nẻ và dễ bị tổn thương gây ra các biến chứng da tiểu đường.
2.1 Giữ cho da luôn sạch và khô
Vệ sinh da đúng cách là bước quan trọng để phòng ngừa nhiễm trùng da, đặc biệt đối với người bệnh tiểu đường. Dưới đây là một số lưu ý:
- Tắm rửa hàng ngày: Sử dụng nước ấm và xà phòng nhẹ để làm sạch da.
- Lau khô da: Dùng khăn mềm lau khô da sau khi tắm, đặc biệt là những vùng da có nếp gấp như nách, háng.
- Giữ da khô ráo: Tránh để da ẩm ướt trong thời gian dài. Nên mặc quần áo thoáng mát, thấm hút mồ hôi tốt.
Giữ cho da luôn sạch và khô là biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả để phòng ngừa nhiễm trùng da và các vấn đề khác.
2.2 Dưỡng ẩm
Mùa thu đông, khô hanh có thể khiến tình trạng ngứa da ở người bệnh tiểu đường trở nên trầm trọng hơn. Do đó, dưỡng ẩm là biện pháp thiết yếu để giảm ngứa và bảo vệ da.
Cách dưỡng ẩm hiệu quả:
- Thoa kem dưỡng ẩm thường xuyên: Sử dụng kem dưỡng ẩm phù hợp với loại da, thoa 2-3 lần mỗi ngày, đặc biệt sau khi tắm.
- Uống đủ nước: Uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày để cung cấp độ ẩm cho da từ bên trong.
Dưỡng ẩm là biện pháp thiết yếu giúp giảm ngứa và bảo vệ da.
Tuy nhiên, cần lưu ý lượng đường trong máu cao có thể khiến da bị khô và ngứa. Vì thế, hãy kiểm soát đường huyết tốt để cải thiện tình trạng da. Ngoài ra, dấu hiệu ngứa da toàn thân có thể là triệu chứng sớm của biến chứng thần kinh do đái tháo đường. Vì thế, cần thăm khám định kỳ để phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
2.3 Tránh làm trầy xước da
Tránh làm trầy xước da là điều vô cùng quan trọng đối với người bệnh tiểu đường, đặc biệt là khi da bị ngứa. Gãi da có thể làm mất đi lớp biểu bì, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập, dẫn đến viêm da và các vấn đề da liễu khác.
Ngứa da là triệu chứng phổ biến ở người bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, hãy kiên nhẫn và tránh gãi da, dù cảm giác ngứa có khó chịu đến đâu. Thay vì gãi, hãy sử dụng các biện pháp giảm ngứa an toàn như:
- Chườm mát: Chườm khăn mát lên vùng da ngứa có thể giúp giảm ngứa hiệu quả.
- Dưỡng ẩm: Thoa kem dưỡng ẩm phù hợp để giữ cho da mềm mại và giảm ngứa.
- Tránh các tác nhân kích ứng: Tránh tiếp xúc với các chất gây kích ứng da như xà phòng mạnh, nước hoa, len, v.v.
- Sử dụng thuốc theo chỉ định: Nếu các biện pháp giảm ngứa tại nhà không hiệu quả, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được kê đơn thuốc phù hợp.
2.4 Tránh gây tổn thương cho da
Tránh gây tổn thương cho da là điều vô cùng quan trọng đối với người bệnh tiểu đường, vì da của họ có khả năng lành vết thương chậm hơn so với người bình thường. Do đó, cần cẩn thận khi sử dụng các dụng cụ sắc bén để tránh làm tổn thương da và gây nhiễm trùng.
Lưu ý:
- Sử dụng dụng cụ: Khi sử dụng dao, kéo, bấm móng tay, dao cạo râu,… hãy cẩn thận và chậm rãi để tránh làm trầy xước hoặc cắt da.
- Giữ da sạch sẽ: Vệ sinh da thường xuyên để loại bỏ bụi bẩn và vi khuẩn, giúp da khỏe mạnh và ít bị tổn thương hơn.
- Cắt móng tay cẩn thận: Cắt móng tay ngắn gọn và thẳng hàng để tránh làm trầy xước da khi gãi.
- Tránh lấy mụn: Không nên tự ý lấy mụn vì có thể dẫn đến nhiễm trùng.
- Sử dụng kem dưỡng ẩm: Thoa kem dưỡng ẩm phù hợp để giữ cho da mềm mại và khỏe mạnh.
Nếu nhận thấy bất kỳ vết thương hoặc dấu hiệu nhiễm trùng nào như sưng tấy, đau nhức, đỏ, nóng, chảy mủ, sốt,… hãy tìm cách điều trị sớm. Ngay cả những vết thương nhỏ cũng có thể dễ dàng trở nên nghiêm trọng ở người tiểu đường.
2.5 Bộ sơ cứu y tế
Bộ sơ cứu y tế là vật dụng thiết yếu cho mọi gia đình, đặc biệt đối với người tiểu đường. Do khả năng lành vết thương chậm hơn so với người bình thường, người bệnh tiểu đường cần chăm sóc vết thương cẩn thận để tránh biến chứng.
Bộ sơ cứu y tế
Bộ sơ cứu y tế cơ bản dành cho người bệnh tiểu đường:
- Thuốc mỡ kháng khuẩn: Giúp tiêu diệt vi khuẩn, ngăn ngừa nhiễm trùng.
- Miếng gạc: Dùng để vệ sinh vết thương và thấm máu.
- Băng cá nhân: Dùng để băng bó vết thương.
- Găng tay cao su: Giúp bảo vệ tay khi xử lý vết thương.
- Kính lúp: Giúp nhìn rõ vết thương, đặc biệt là những vết thương nhỏ.
- Nhíp: Dùng để gắp dị vật ra khỏi vết thương.
- Kéo: Dùng để cắt băng gạc.
- Thuốc giảm đau: Giúp giảm bớt khó chịu cho người bệnh.
- Dung dịch sát khuẩn: Dùng để vệ sinh vết thương và dụng cụ.
- Sổ ghi chép: Dùng để ghi chép thông tin về vết thương, thời gian xử lý và các loại thuốc đã sử dụng.
Xem thêm: Băng gạc lành vết thương đái tháo đường mãn tính
2.6 Sử dụng kem chống nắng
Ánh nắng mặt trời có thể gây hại cho da của tất cả mọi người, nhưng đặc biệt nguy hiểm đối với người tiểu đường. Da của người tiểu đường có khả năng lành vết thương chậm hơn so với người bình thường, do đó, việc bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời là vô cùng quan trọng.
Cách bảo vệ da:
- Sử dụng kem chống nắng: Bôi kem chống nắng có chỉ số SPF 30 trở lên và phổ rộng (chống được cả tia UVA và UVB) ít nhất 15 phút trước khi ra ngoài trời. Bôi lại kem chống nắng sau mỗi 2 giờ hoặc sau khi đổ mồ hôi hoặc bơi lội.
- Che chắn da: Khi ra ngoài trời, hãy che chắn da bằng quần áo dài tay, mũ rộng vành và kính râm.
- Hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời: Tránh ra ngoài trời nắng vào thời điểm cao điểm (từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều).
2.7 Hỏi ý kiến bác sĩ
Đối với người bệnh tiểu đường, việc chăm sóc da cần được chú trọng hơn so với người bình thường. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách chăm sóc da đúng cách. Do đó, tìm kiếm sự hỗ trợ y tế khi cần thiết là vô cùng quan trọng.
Thăm khám bác sĩ khi cần thiết
Khi nào bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ?
- Có vấn đề nghiêm trọng về da: Nếu bạn gặp các vấn đề như nhiễm trùng da, loét da, hoặc các vấn đề da liễu khác nghiêm trọng, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức.
- Không biết cách chăm sóc da: Nếu không chắc chắn cách chăm sóc da tốt nhất cho mình, hãy hỏi ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia da liễu. Họ có thể đưa ra lời khuyên cụ thể và phù hợp với tình trạng da của bạn.
- Cần theo dõi da định kỳ: Khi có nguy cơ cao gặp các vấn đề về da, chẳng hạn như người có tiền sử bệnh da liễu hoặc người có hệ miễn dịch yếu, bạn có thể cần phải thăm khám da định kỳ để theo dõi và phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn.
Chăm sóc da tiểu đường đòi hỏi sự kiên nhẫn và chú ý đến từng chi tiết nhỏ. Bằng cách tuân thủ các mẹo chăm sóc da đã được đề cập, người mắc tiểu đường có thể giữ cho làn da khỏe mạnh và giảm nguy cơ gặp phải các biến chứng nguy hiểm. Đừng quên luôn tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và chăm sóc da tốt nhất.
