7 dấu hiệu trẻ tăng động: Nhận biết và cách cha mẹ ứng phó

Nhận biết dấu hiệu trẻ tăng động và có cách ứng phó là điều cần thiết ở mỗi cha mẹ. Trẻ tăng động là một vấn đề mà nhiều cha mẹ phải đối mặt trong quá trình nuôi dạy con. Dấu hiệu của tình trạng này có thể gây khó khăn trong việc quản lý và tác động đến sự phát triển của trẻ. Bài viết được Doctor có sẵn chia sẻ dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tăng động ở trẻ nhỏ, nhận biết dấu hiệu và cung cấp những lời khuyên cho cha mẹ khi phát hiện hoặc nghi ngờ dấu hiệu này.

Tăng động ở trẻ nhỏ là gì?

Tăng động ở trẻ nhỏ là một rối loạn tâm lý được gọi là rối loạn tăng động và giảm chú ý (ADHD – Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder). Đây là một trạng thái phổ biến ở trẻ em và có thể xuất hiện từ độ tuổi mẫu giáo, tiếp tục ảnh hưởng đến thời kỳ học tập và phát triển của trẻ.

dấu hiệu trẻ tăng động
Tăng động ở trẻ nhỏ là một rối loạn tâm lý được gọi là rối loạn tăng động và giảm chú ý (ADHD)

Trẻ tăng động thường gặp nhiều khó khăn trong việc ngồi yên, tập trung và kiểm soát hành vi với các mối quan hệ với những người xung quanh. Theo thống kê cho thấy, tỷ lệ bé trai mắc tăng động cao gấp 3 lần so với bé gái. Tuy nhiên, khi trưởng thành, tình trạng này thường có khuynh hướng suy giảm.

Dấu hiệu trẻ tăng động như thế nào?

Dấu hiệu trẻ tăng động có thể khác nhau ở mỗi trẻ cũng như mức độ nặng nhẹ còn tùy thuộc vào độ tuổi. Nhưng đa phần dấu hiệu của trẻ tăng động là những biểu hiện cụ thể sau:

  1. Không thể ngồi yên: Dấu hiệu trẻ bị tăng động điển hình là gặp khó khăn trong việc ngồi yên, thường hay di chuyển, đứng lên, hoặc chạy nhảy, không ngừng vận động ngay cả khi không phù hợp với hoàn cảnh xung quanh.
  2. Khó kiểm soát hành vi: Trẻ tăng động có thể có khó khăn trong việc kiềm chế hành vi, thường tỏ ra hành động mà không suy nghĩ trước. Ngoài ra, con trẻ còn có thể có hành vi bất thường, như lắc chân, đập tay, hoặc nhấp nháy mắt một cách liên tục.
  3. Nói quá nhanh: Trẻ tăng động thường có xu hướng nói nhanh, thậm chí cắt ngang người khác trong khi nói chuyện.
  4. Không lắng nghe: Trẻ tăng động có thể không lắng nghe hoặc không chú ý đúng mức khi được gọi tên hoặc khi người khác nói chuyện với mình.
  5. Không tuân thủ: Trẻ tăng động có thể không tuân thủ các quy tắc, chỉ thị hoặc hướng dẫn, và thường thích làm theo ý muốn của mình. Bên cạnh đó, trẻ có thể có sự khó khăn trong việc tập trung vào một nhiệm vụ hoặc một công việc cụ thể. Xu hướng chung dễ bị phân âm, quên mất, mất đồng cảm với người khác, và thường mất mắt đối tượng.
  6. Khó tập trung: Trẻ tăng động thường gặp khó khăn trong việc tập trung vào một nhiệm vụ hoặc hoạt động trong một thời gian dài. Trẻ có thể dễ dẫn đến sự sao lãng hoặc bị phân tâm bởi những xung quanh.
  7. Khó khăn trong tổ chức và quản lý thời gian: Trẻ thường gặp khó khăn trong việc tổ chức công việc, theo kịp các yêu cầu và kế hoạch. Họ có thể làm mất đồ đạc, quên bài tập, và khó khăn trong việc tuân thủ lịch trình.
dấu hiệu trẻ tăng động
Dấu hiệu trẻ tăng động thường gặp là khó kiểm soát hành vi, không tập trung cho một vấn đề nào

Tăng động ở trẻ nhỏ có thể gây ra khó khăn trong quá trình học tập, giao tiếp, và thiếu sự điều khiển trong các tình huống xã hội. Điều này có thể dẫn đến vấn đề tự tin thấp và khó khăn trong việc xây dựng quan hệ bạn bè.

Trẻ nhỏ bị tăng động do đâu?

Nguyên nhân tăng động ở trẻ nhỏ vẫn chưa được một cách chính xác, nhưng một số yếu tố có thể góp phần vào phát triển rối loạn tăng động và giảm chú ý. Dưới đây là một số yếu tố nguyên nhân có thể ảnh hưởng:

  • Yếu tố di truyền: Có một yếu tố di truyền đáng kể trong tăng động ở trẻ nhỏ. Nếu một trong hai cha mẹ hoặc anh chị em của trẻ từng bị tăng động, khả năng trẻ bị rối loạn này sẽ cao hơn.
  • Sự phát triển não bộ: Một số nghiên cứu cho thấy rằng sự phát triển não bộ bất thường có thể đóng vai trò trong sự xuất hiện của tăng động. Cụ thể, các khu vực liên quan đến quá trình kiểm soát chú ý, ức chế hành vi và tổ chức thông tin có thể không phát triển đầy đủ ở trẻ bị tăng động.
  • Sự cân bằng hóa hóa chất trong não: Sự mất cân bằng các hóa chất trong não, bao gồm neurotransmitter như dopamine và norepinephrine, có thể góp phần vào sự phát triển của tăng động. Sự thiếu hụt hoặc không cân bằng các chất này có thể ảnh hưởng đến chức năng truyền thông tin và kiểm soát hành vi.
  • Môi trường gia đình và xã hội: Môi trường gia đình có thể ảnh hưởng đến phát triển rối loạn tăng động và giảm chú ý. Các yếu tố như việc sống trong môi trường căng thẳng, gia đình có quan hệ không ổn định, hay việc thiếu hỗ trợ và quan tâm từ phụ huynh có thể góp phần vào dấu hiệu trẻ tăng động.
  • Các yếu tố khác: Các yếu tố như sinh đẻ non, sử dụng thuốc gây mê trong quá trình sinh, nhiễm chất độc, tác động của bệnh lý lâm sàng hoặc các vấn đề sức khỏe khác cũng có thể tác động đến.
dấu hiệu trẻ tăng động
Một số nghiên cứu cho thấy rằng sự phát triển não bộ bất thường có thể đóng vai trò trong sự xuất hiện của tăng động

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng tăng động ở trẻ nhỏ là một rối loạn đa yếu tố và không có một nguyên nhân duy nhất. Sự kết hợp của nhiều yếu tố trên có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của rối loạn này.

Cha mẹ cần làm gì khi phát hiện hoặc nghi ngờ dấu hiệu trẻ tăng động?

Tăng động không phải là một bệnh lý nguy hiểm và hoàn toàn có thể khắc phục được cho trẻ từ sớm. Khi cha mẹ nhận thấy con trẻ của mình có dấu hiệu tăng động, cha mẹ cần tìm hiểu về rối loạn tăng động và giảm chú ý để hiểu rõ hơn về triệu chứng, nguyên nhân và cách ứng phó. Từ đó, cha mẹ sẽ hiểu rõ hơn con trẻ cần gì.

Vì tăng động là một trong những bệnh tâm lý nên việc tìm kiếm bác sĩ hay chuyên gia tâm lý hoặc nhà giáo dục đặc biệt là điều cần thiết. Họ có thể đánh giá và chẩn đoán tăng động, cung cấp hướng dẫn và hỗ trợ về quản lý và điều trị. Nếu cha mẹ đang tìm kiếm địa chỉ uy tín để tìm trợ giúp từ các chuyên gia tâm lý thì không thể bỏ qua Phòng khám Quốc tế Victoria Healthcare.

dấu hiệu trẻ tăng động
Tìm chuyên gia tâm lý khi phát hiện dấu hiệu trẻ tăng động

Phòng khám Quốc tế Victoria Healthcare đang cung cấp đa dạng các gói tham vấn tâm lý nhi. Một trong những gói tư vấn điển hình hỗ trợ và can thiệp trẻ tăng động/ kém chú ý với thời lượng tư vấn dao động từ 30 – 45 phút. Con trẻ và phụ huynh sẽ được gặp chuyên gia của phòng khám – là người dày dặn kinh nghiệm, vững chuyên môn và đặc biệt là yêu quý trẻ nhỏ.

Chuyên gia sẽ thực hiện quan sát trẻ dựa trên các đặc điểm chú ý, hành vi chơi, đồng thời khai thác bệnh sử và tiền sử bệnh của bé. Dựa vào đó, chuyên gia sẽ giải thích cho phụ huynh về tình trạng hiện tại của trẻ, có phải là dấu hiệu trẻ tăng động không, từ đó đưa ra hướng dẫn khắc phục cụ thể đối với mỗi trường hợp.

dấu hiệu trẻ tăng động
Chuyên gia tâm lý của Phòng khám Quốc tế Victoria Healthcare sẽ giúp cha mẹ nhận biết và cách ứng phó trẻ tăng động

Hiện nay, Phòng khám Quốc tế Victoria Healthcare có 4 cơ sở chính tọa lạc tại các quận/huyện lớn trực thuộc TPHCM. Tùy vào khu vực bạn đang sinh sống mà có thể đưa ra sự lựa chọn phù hợp nhất.

dấu hiệu trẻ tăng động
Khu vui chơi cho trẻ nhỏ của Phòng khám Quốc tế Victoria Healthcare

Kết hợp với việc tìm kiếm sự hỗ trợ từ phía chuyên gia của Phòng khám Quốc tế Victoria Healthcare, cha mẹ đừng quên kết hợp với các điều sau nhằm giúp con trẻ sớm khắc phục tình trạng tăng động:

  • Thiết lập một lịch trình hàng ngày rõ ràng: Tạo ra một lịch trình hàng ngày cho con, bao gồm các hoạt động học tập, vui chơi và nghỉ ngơi. Đảm bảo có sự cố định và cấu trúc trong các hoạt động, điều này có thể giúp con cải thiện khả năng tập trung và tổ chức.
  • Luôn khen ngợi bé và luôn hỗ trợ khi cần: Đưa ra phản hồi tích cực và khen ngợi con khi con thể hiện hành vi tốt, hoàn thành nhiệm vụ hoặc tuân thủ các quy tắc. Cha mẹ hãy khen ngợi con khi còn đạt thành tích tốt, hoàn thành tốt công việc được giao dù chưa hoàn chỉnh để con cảm thấy động viên và có mục tiêu để đạt được.
  • Đặt quy tắc rõ ràng: Thiết lập các quy tắc và giới hạn rõ ràng cho con. Đảm bảo rằng con hiểu rõ những gì được mong đợi từ họ và hậu quả nếu không tuân thủ. Cố gắng sử dụng lời nhắc nhở nhẹ nhàng và khuyến khích con tham gia vào việc xây dựng các quy tắc này.
  • Tạo môi trường học tập thuận lợi: Xác định một môi trường học tập yên tĩnh và không xao lạc. Giảm tiếng ồn, loại bỏ các yếu tố phân tâm và cung cấp một không gian riêng cho con tập trung vào công việc học. Bên cạnh đó, cha mẹ cũng có thể tham gia học tập cùng trẻ và giúp đỡ trẻ khi cần thiết.
  • Hỗ trợ thể chất và tâm lý: Đảm bảo rằng con nhận đủ giấc ngủ và dinh dưỡng cân đối. Thúc đẩy việc tham gia vào hoạt động thể chất để giúp con tiêu hao năng lượng và giảm căng thẳng. Hỗ trợ tâm lý và cung cấp một môi trường an toàn và yêu thương để con có thể thể hiện và quản lý cảm xúc.
dấu hiệu trẻ tăng động
Cha mẹ nên dành nhiều thời gian hơn để chơi và học tập cùng con trẻ

Lưu ý rằng mỗi trẻ có cá nhân hóa riêng, vì vậy phương pháp quản lý và hỗ trợ có thể khác nhau. Việc tìm hiểu con và tương tác đồng thời với các chuyên gia sẽ giúp cha mẹ tìm ra cách tốt nhất để hỗ trợ con trong quá trình phát triển.

Dấu hiệu trẻ tăng động có thể ảnh hưởng đến cuộc sống của trẻ và gia đình. Tuy nhiên, cha mẹ có thể áp dụng những biện pháp hỗ trợ và quản lý để giúp con vượt qua thách thức này. Việc tìm hiểu và hợp tác với các chuyên gia sẽ giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về tình trạng của con và cung cấp sự hỗ trợ phù hợp. Phòng khám Quốc tế Victoria Healthcare là một sự lựa chọn dành cho bạn. Đặt hẹn ngay trên Doctor có sẵn để không phải chờ đợi lâu.


Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Doctor có sẵn Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch khám với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.