Ngày cập nhật: 08/06/24

Tác giả: Nguyễn Tường Vi

Bệnh đái tháo đường không chỉ gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống hàng ngày mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm, trong đó có bệnh thận. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa đái tháo đường và biến chứng thận, từ đó cung cấp những thông tin cần thiết để nhận diện, phòng ngừa và kiểm soát tình trạng này. Hãy cùng Diab khám phá các biện pháp bảo vệ sức khỏe thận hiệu quả, giúp bạn sống khỏe mạnh và tránh xa những hậu quả đáng tiếc do biến chứng thận gây ra.

Tóm tắt nội dung

1 Ảnh hưởng của đái tháo đường lên chức năng thận
2 Những dấu hiệu cụ thể của biến chứng thận do bệnh đái tháo đường
3 Phòng ngừa biến chứng thận do đái tháo đường
4 Tầm quan trọng của việc quản lý đường huyết hiệu quả
5 Nguồn tham khảo

Ảnh hưởng của đái tháo đường lên chức năng thận

Đái tháo đường là một căn bệnh mạn tính ngày càng phổ biến, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Bệnh không chỉ gây ra các vấn đề về đường huyết mà còn có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, trong đó có biến chứng thận. Vậy đái tháo đường ảnh hưởng như thế nào đến chức năng thận?

Bình thường, thận đóng vai trò quan trọng trong việc lọc máu, loại bỏ chất thải và nước thừa ra khỏi cơ thể. Tuy nhiên, khi bạn mắc bệnh tiểu đường, lượng đường trong máu cao kéo dài sẽ gây tổn thương các mạch máu nhỏ trong thận, bao gồm cả các cầu thận – bộ phận đảm nhiệm chức năng lọc máu.

Theo thời gian, các mạch máu bị tổn thương sẽ không thể lọc máu hiệu quả, khiến chất thải tích tụ trong cơ thể. Tình trạng này được gọi là bệnh thận do đái tháo đường (Diabetic Kidney Disease) và có thể dẫn đến suy thận nếu không được kiểm soát tốt.

Tham khảo thêm: Bệnh tiểu đường có nguy hiểm không? Top 5 biến chứng cần lưu ý

Những dấu hiệu cụ thể của biến chứng thận do bệnh đái tháo đường

Ở giai đoạn đầu, biến chứng thận do đái tháo đường thường diễn biến âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, người bệnh có thể gặp phải một số dấu hiệu cảnh báo sau:

Tiểu đêm nhiều lần

Một trong những dấu hiệu đầu tiên của biến chứng thận do đái tháo đường là tiểu đêm nhiều lần. Người bệnh thường phải thức dậy nhiều lần trong đêm để đi tiểu, điều này gây ra giấc ngủ không sâu và cảm giác mệt mỏi vào ngày hôm sau.

Suy nhược và mệt mỏi

Biến chứng thận khiến cơ thể không thể loại bỏ các chất độc hại một cách hiệu quả, dẫn đến tình trạng suy nhược và mệt mỏi. Người bệnh có thể cảm thấy thiếu năng lượng, khó tập trung và dễ mệt mỏi dù chỉ làm những công việc nhẹ nhàng.

Sưng, phù chân tay

Khi chức năng thận suy giảm, cơ thể sẽ giữ lại nhiều nước và muối hơn, dẫn đến hiện tượng sưng phù ở chân tay. Đây là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy thận đang gặp vấn đề.

Cảm giác buồn nôn, nôn mửa

Cảm giác buồn nôn và nôn mửa là dấu hiệu cho thấy các chất độc hại đang tích tụ trong cơ thể do thận không thể loại bỏ chúng hiệu quả. Tình trạng này nếu kéo dài có thể dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe.

Thay đổi và lượng và màu sắc nước tiểu

Nước tiểu có màu sắc bất thường

Sự thay đổi về lượng và màu sắc nước tiểu là một dấu hiệu rõ ràng của biến chứng thận. Nước tiểu có thể trở nên đục, có bọt hoặc có máu. Lượng nước tiểu cũng có thể giảm đi đáng kể hoặc tăng lên bất thường.

Tham khảo thêm: Bệnh tiểu đường: Nguyên nhân, triệu chứng và hướng điều trị

Phòng ngừa biến chứng thận do đái tháo đường

Phòng ngừa luôn là phương pháp tốt nhất để bảo vệ sức khỏe, đặc biệt là với những người mắc bệnh tiểu đường. Để phòng ngừa biến chứng thận, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:

Kiểm soát đường huyết tối ưu ở bệnh nhân đái tháo đường

Người mắc đái tháo đường cần thường xuyên theo dõi đường huyết

Việc kiểm soát lượng đường trong máu đóng vai trò rất quan trọng ngay từ giai đoạn đầu điều trị. Duy trì HbA1C ≤ 7,0% và ổn định đường huyết ở mức bình thường có thể giúp giảm thiểu lượng albumin trong nước tiểu (albumin niệu vi lượng). Tuy nhiên, một khi bệnh thận do đái tháo đường đã tiến triển rõ rệt, việc kiểm soát đường huyết có thể không đủ để làm chậm quá trình phát triển của bệnh. Để kiểm soát đường huyết của mình, bạn nên:

Tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế đường và chất béo.
Tập thể dục đều đặn để tăng cường sức khỏe và cải thiện insulin nhạy cảm.
Sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ.

Việc theo dõi đường huyết thường xuyên và kịp thời là vô cùng quan trọng, giúp bạn kiểm soát tốt mức đường huyết, từ đó phòng ngừa và làm chậm tiến triển của bệnh thận do tiểu đường. Sử dụng máy đo đường huyết không lấy máu sẽ giúp bạn theo dõi đường huyết dễ dàng và tiện lợi hơn, hạn chế tối đa xâm lấn và khó chịu. Tham khảo tại đây.

Kiểm soát huyết áp tối ưu

Kiểm tra huyết áp kết hợp kiểm soát huyết áp chặt chẽ là rất quan trọng. Mục tiêu huyết áp thường đưa ra khuyến nghị ở mức dưới 130/80 mmHg, mặc dù một số chuyên gia cho rằng mức dưới 140/90 mmHg cũng chấp nhận được. Tuy nhiên, việc xác định mục tiêu huyết áp tối ưu vẫn còn nhiều tranh cãi từ 110-120/65-80 mmHg, đặc biệt cho bệnh nhân bài tiết protein tăng lớn hơn 1g/ngày. Bạn nên thảo luận với bác sĩ về mục tiêu huyết áp máu cụ thể cho trường hợp của bạn. Để kiểm soát huyết áp của mình, bạn nên:

Theo dõi huyết áp thường xuyên.
Sử dụng thuốc hạ huyết áp theo chỉ định của bác sĩ.
Giảm lượng muối trong chế độ ăn.

Kiểm soát lipid máu

Bệnh nhân đái tháo đường thường có xu hướng tăng triglyceride máu, giảm cholesterol HDL (“tốt”) và tăng cholesterol LDL (“xấu”), góp phần làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch. Cholesterol LDL cao cùng với glucose máu cao làm tổn thương các mạch máu này, khiến chúng dày lên và cứng lại, ảnh hưởng đến chức năng lọc của thận. Vì vậy, việc kiểm soát lipid máu là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe thận và ngăn ngừa biến chứng đái tháo đường.

Các yếu tố khác

Ngoài những yếu tố chính đã đề cập, còn một số yếu tố quan trọng khác hỗ trợ phòng đại tiện cẩn thận làm giảm đường như:

Duy trì cân nặng hợp lý: Thừa cân, béo phì làm tăng đề kháng insulin, làm việc kiểm soát đường huyết bổ sung khó khăn, đồng thời gia tăng nguy cơ cơ thương cẩn thận. Giảm cân, duy trì BMI khỏe mạnh sẽ hỗ trợ kiểm soát bệnh tốt hơn.
Chế độ dinh dưỡng khoa học: Chế độ muối, protein trong khẩu phần ăn giúp giảm cân nặng cho bảo vệ. Ưu tiên thực phẩm tươi, rau xanh, trái cây ít ngọt, bột ngũ cốc nguyên chất cám.
Uống đủ nước: Đảm bảo cung cấp đủ nước cho cơ (khoảng 2 lít/ ngày), giúp thận đào thải tốt hơn, giảm nguy cơ sỏi, nhiễm trùng đường tiết tăng.
Loại rượu bia chế độ: Lạm dụng rượu bia gây tổn hại nhiều cơ quan, trong đó có nguy cơ làm tăng nguy cơ suy cẩn.
Khám sức khỏe định kỳ: Giúp phát hiện sớm dấu hiệu bất thường về cẩn thận (nếu có), từ đó có thể đáp ứng thời gian, giải độc chứng nặng.
Tuân thủ phác đồ điều trị: Dùng thuốc đều đặn, đúng lượng theo chỉ bác sĩ, không tự ý bỏ thuốc, đổi thuốc.

Tham khảo thêm: Hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa béo phì và đái tháo đường type 2

Tầm quan trọng của việc quản lý đường huyết hiệu quả

Quản lý đường huyết hiệu quả đóng vai trò then chốt trong việc ngăn ngừa biến chứng thận do đái tháo đường. Kiểm soát đường huyết tốt giúp:

Giảm nặng cho cẩn thận, giúp đỡ hiệu quả hơn
Ngăn chặn hoặc làm chậm quá trình mạch máu và yêu cầu thận trọng.
Giảm nguy cơ phát triển bảo vệ tiểu đường và suy bảo.

Bằng cách duy trì mức đường huyết ổn định, bạn có thể bảo vệ chức năng thận, ngăn ngừa tổn thương mạch máu và duy trì một cuộc sống khỏe mạnh. Hãy tuân thủ chặt chẽ chế độ điều trị của bác sĩ, bao gồm chế độ ăn uống, luyện tập, và sử dụng thuốc (nếu cần), để kiểm soát đường huyết ở mức ổn định để phòng ngừa biến chứng thận hiệu quả.