Bệnh nấm miệng HIV: Triệu chứng và cách phòng ngừa 

Ngày cập nhật: 06/10/23
Tác giả: Dược sĩ, Thạc sĩ Nguyễn Thị Thanh Tú
Theo dõi Docosan trên
Google News

Bệnh nấm miệng HIV là căn bệnh truyền nhiễm thường gặp ở bệnh nhân mắc HIV. Đối tượng này thường có hệ miễn dịch suy yếu nên khi phát hiện tình trạng nhiễm nấm chậm trễ sẽ gây biến chứng nặng nề. Hãy cùng Doctor có sẵn tìm hiểu về căn bệnh này trong bài viết sau đây nhé!

Xét nghiệm HIV/Giang mai tại nhà

HIV và giang mai là một trong những bệnh xã hội nguy hiểm. Nếu nghi ngờ bản thân mắc bệnh xã hội hoặc cơ thể xuất hiện bất kỳ triệu chứng khó chịu nào không rõ nguyên nhân, bạn cần chủ động kiểm tra sức khỏe từ sớm. Trên thực tế, rất ít người đi đến các cơ sở y tế để xét nghiệm bệnh xã hội. Một phần họ lo lắng việc kiểm tra tại đây sẽ bị người khác đánh giá, một phần người bệnh bận rộn chưa sắp xếp được thời gian. Việc chần chừ trong việc kiểm tra sức khỏe càng tạo điều kiện cho bệnh tình trở nặng hơn.

Thấu hiểu được nhu cầu kiểm tra, phát hiện bệnh xã hội, Docosan cung cấp Bộ xét nghiệm HIV/Giang mai tại nhà kiểm tra các bệnh xã hội ngay tại nhà mà không cần mất thời gian di chuyển đến các cơ sở y tế. Dù vậy, mức độ an toàn và chính xác vẫn được đảm bảo vì các thiết bị y tế có trong gói dịch vụ đều được cơ quan ban ngành cấp giấy phép lưu hành.

Bộ xét nghiệm HIV/Giang mai mang lại sự tiện lợi ngay tại nhà

Các loại nấm phổ biến gây bệnh ở người nhiễm HIV/AIDS

Những người bị nấm miệng HIV thường xảy ra phổ biến và có thể xuất hiện ở các giai đoạn bất kỳ khác nhau của bệnh. Biểu hiện bệnh có thể từ giai đoạn cấp tính sớm đến giai đoạn xác định giai đoạn AIDS. Trong đó, một số loại nấm phổ biến gây bệnh ở những người nhiễm HIV bao gồm:

Candida

Bệnh nấm miệng HIV gây ra bởi một loại nấm men – Candida là nhiễm trùng thường gặp nhất ở miệng và âm đạo, đặc biệt là người mắc bệnh HIV. Nấm miệng HIV do candida xuất hiện dưới dạng bệnh tưa miệng, được đặc trưng bởi các mảng dày cộm, trắng đục trên lưỡi, niêm mạc miệng và cổ họng. 

Bệnh nấm miệng HIV này sẽ nguy hiểm nếu nấm candida tấn công lan xuống tới thực quản, phế quản, khí quản hoặc phổi. Khi này tình trạng nhiễm trùng được coi là nghiêm trọng và được phân loại vào giai đoạn cuối bệnh AIDS.

Các triệu chứng của bệnh nấm miệng HIV do candida bao gồm

  • Các mảng trắng đục, dày và khó tróc mài xuất hiện bên trong miệng, cổ họng hoặc lưỡi và nướu. 
  • Đau rát họng và thay đổi mùi vị khi ăn
  • Cảm thấy nuốt đau và khó nuốt nếu nhiễm nấm candida đến thực quản
  • Ngứa khó chịu, nóng rát và tiết dịch màu trắng đục tanh hôi đặc trưng cho bệnh nấm âm đạo.

Cryptococcosis

Cryptococcosis là một bệnh nấm miệng HIV có khả năng lây lan nhiều cơ quan trong cơ thể và gây tử vong trong đa số trường hợp. Ở những người nhiễm HIV, bệnh nấm miệng này sẽ tiến triển đến tình trạng viêm màng não do nấm cryptococcus, gây di chứng nặng đến hệ thần kinh trung ương và là biến chứng nặng nề thường gặp ở người bị AIDS.

nấm miệng HIV
Bệnh nấm miệng HIV do Cryptococcosis gây biến chứng Viêm màng não

Có hai loại nấm chính gây bệnh là Cryptococcus neoformans và Cryptococcus gatti, chúng được tìm thấy trong đất có phân chim. Con đường lây nhiễm bệnh nấm này là qua đường hô hấp khi không khí hoặc giọt bắn có chứa bào tử nấm.

Các triệu chứng của bệnh nấm HIV dẫn đến biến chứng viêm màng não do cryptococcus bao gồm: 

  • Sốt cao đột ngột, khó đáp ứng thuốc hạ sốt
  • Nhìn mờ với chứng sợ ánh sáng 
  • Rối loạn tri giác như lơ mơ, hôn mê, hoảng loạn
  • Đau đầu, mỏi mắt, chóng mặt
  • Cứng cổ, đau cổ

Histoplasmosis

Bệnh histoplasmosis được biết đến như bệnh nấm miệng và nấm lưỡi HIV, gây ra bởi một loại nấm phổ biến là H. capsulatum. Loài này có thể thường xuyên được tìm thấy trong phân của các động vật hoang dã như rắn, chim và dơi. Mặc dù, hầu hết mọi người mắc bệnh sẽ chỉ gặp các triệu chứng nhẹ, giống như cúm mùa và không có bị ảnh hưởng kéo dài. Nhưng ở nhóm người nhiễm HIV thì nấm histoplasmosis có thể phát triển thành hiện tượng nhiễm trùng nhu mô phổi mãn tính tương tự như bệnh lao phổi. 

nấm miệng HIV
Nấm lưỡi HIV do Histoplasmosis có thể gây biến chứng tổn thương phổi mạn tính

Ngoài ra nấm Histoplasmosis có thể lây lan nhanh ra khỏi miệng và phổi và đi đến nhiều nội tạng khác gây phản ứng viêm, thường gặp nhất ở bệnh nhân nhiễm HIV có số lượng CD4 dưới 150 tế bào. Do đó, nhiễm histoplasmosis được phân loại bệnh vào tình trạng xác định AIDS ở người nhiễm HIV. Các triệu chứng của bệnh nấm lưỡi HIV do histoplasmosis bao gồm: Sốt về chiều tối; Lưỡi dơ và sưng đỏ; Sưng hạch bạch huyết; Ho đờm kéo dài; Khó thở.

Những điều cần lưu ý về bệnh nấm miệng HIV 

  • Số lượng tế bào lympho CD4 rất quan trọng trong tiên lượng bệnh nấm miệng HIV. Bệnh nhân nhiễm HIV có nguy cơ mắc bệnh nấm cao nhất khi số lượng CD4 dưới 200 tế bào máu. Nếu bệnh nhân điều trị tốt nhằm mục đích duy trì số lượng CD4 trên 200 có thể giúp tránh được tình trạng bệnh nghiêm trọng.
  • Điều trị bằng thuốc uống chống virus (ART) rất quan trọng trong sự sống còn của bệnh nhân. Các khuyến cáo chỉ ra rằng bắt đầu điều trị ARV giúp làm chậm tiến triển của bệnh nấm miệng HIV và có thể làm giảm khả năng bị tử vong. 
  • Nhiễm nấm miệng HIV có thể từ bệnh nhẹ đến đe dọa tính mạng. Một số bệnh nhiễm nấm là phát ban da nhẹ, nhưng một số khác có thể gây tử vong hoặc di chứng nặng nề đến tàn tật, như viêm màng não do nấm. Vì vậy, điều quan trọng là phải phát hiện và tìm cách điều trị càng sớm càng tốt để cố gắng tránh nhiễm trùng nghiêm trọng.
  • Tuy nhiên là các biện pháp ngăn ngừa nhiễm nấm miệng HIV cũng sẽ rất quan trọng và giảm gánh nặng bệnh tật cho người nhiễm HIV.
nấm miệng HIV
Số lượng CD4 quan trọng trong tiên lượng bệnh nấm miệng HIV

Xem thêm:

Ngăn ngừa nhiễm nấm miệng HIV như thế nào? 

Nhiễm nấm miệng HIV rất khó tránh vì các loài nấm là một phần tự nhiên của môi trường sống xung quanh ta. Nấm sống rất nhiều nơi như ngoài trời, trong đất, trên cây, các thảm thực vật và nhiều loài động vật khác. Đặc biệt hơn khi nấm có khả năng tồn tại lâu trên nhiều bề mặt trong nhà và trên da người. Tuy nhiên, cũng có một số cách để giảm nguy cơ bị lây nhiễm nấm miệng HIV như sau:

  • Biết về các triệu chứng lây nhiễm nấm có thể giúp bạn nhận ra các triệu chứng sớm, điều này có thể ngăn ngừa bệnh tiến triển nghiêm trọng.
  • Nguy cơ bị nhiễm nấm có thể thay đổi tùy thuộc vào vị trí và số lượng tế bào CD4 nên hãy quan tâm chỉ số này thường xuyên.
  • Sử dụng thuốc kháng nấm khi cần thiết, bác sĩ có thể kê toa thuốc để ngăn ngừa nhiễm nấm miệng HIV. Ví dụ như dùng các loại thuốc TMP-SMX, còn được gọi là Bactrim, Septra hoặc Cotrim để ngăn ngừa một loại viêm phổi do nấm gọi là Pneumocystis jiroveci pneumonia (PCP).
  • Hạn chế đến và làm việc trong các khu vực có nhiều bụi là nguy cơ của nhiễm nấm như các công trường xây dựng, khu vực nuôi gia súc, gia cầm…

Bài viết trên đây giới thiệu các triệu chứng thường gặp của nhiễm những loại nấm miệng HIV khác nhau. Nhiễm nấm miệng HIV có thể trông giống như nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc virus nên người bệnh dễ bị bỏ qua tình trạng bệnh. Hãy đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt để kiểm tra xem bạn có bị nhiễm nấm không và nên sử dụng thuốc kháng nấm như thế nào. 

Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Doctor có sẵn Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch khám với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.

Nguồn tham khảo: Healthline

Có thể bạn quan tâm