Chụp CT chắc hẳn không còn là điều gì xa lạ đối với chúng ta nữa phải không nào. Với kỹ thuật chụp CT bác sĩ sẽ nắm được tình hình sức khỏe của các mạch máu, xương, mô mềm, … Hãy cùng Doctor có sẵn tìm hiểu qua bài viết sau đây để hiểu rõ về kỹ thuật này nhé!
Tóm tắt nội dung
Chụp CT là gì?
Chụp CT hay còn gọi là chụp cắt lớp vi tính (computer tomography) là kỹ thuật kết hợp nhiều ảnh chụp X quang từ các góc độ khác nhau của cơ thể bằng phần mềm vi tính để tạo ra mặt cắt ngang (các lớp) của xương, mạch máu, các mô mềm bên trong cơ thể của bệnh nhân.
Hình ảnh chụp CT cung cấp thông tin chi tiết hơn so với chụp X quang thông thường. Chụp CT có thể được sử dụng để kiểm tra gần như tất cả các bộ phận của cơ thể và được sử dụng để chẩn đoán bệnh tật hoặc chấn thương cũng như lập kế hoạch điều trị y tế, phẫu thuật hoặc xạ trị.
Chụp CT được chỉ định trong những trường hợp nào?
Bác sĩ có thể đề nghị chụp CT để giúp:
● Chẩn đoán những bệnh lý về cơ và xương, chẳng hạn như u xương và gãy xương phức tạp
● Xác định vị trí của khối u, ổ nhiễm trùng hoặc cục máu đông
● Hướng dẫn các thủ thuật như phẫu thuật, sinh thiết và xạ trị
● Phát hiện và theo dõi các bệnh lý như ung thư, bệnh lý tim mạch, u phổi, u gan
● Theo dõi hiệu quả của một số phương pháp điều trị, chẳng hạn như điều trị ung thư
● Phát hiện chấn thương nội tạng và xuất huyết nội
Những nguy cơ có thể có khi chụp CT
Phơi nhiễm bức xạ
Trong quá trình chụp CT, người bệnh sẽ tiếp xúc với bức xạ ion hóa trong một thời gian ngắn. Khi chụp CT, lượng bức xạ người bệnh nhận sẽ lớn hơn khi chụp X-quang, vì chụp CT sử dụng nhiều tia xạ hơn để ghi nhận hình ảnh thông tin chi tiết hơn. Liều lượng bức xạ được sử dụng trong chụp CT đã được chứng minh là không gây hại lâu dài, tuy nhiên vẫn có thể làm tăng nguy cơ ung thư tiềm ẩn của người bệnh.
Chụp CT có nhiều lợi ích vượt trội hơn bất kỳ rủi ro tiềm ẩn nhỏ nào. Các bác sĩ sử dụng liều bức xạ thấp nhất có thể để có được thông tin cần thiết trong quá trình chẩn đoán và điều trị cho bệnh nhân. Ngoài ra, các máy móc và kỹ thuật mới hơn, nhanh hơn đòi hỏi ít bức xạ hơn so với trước đây. Bệnh nhân có thể trao đổi với bác sĩvề những lợi ích và rủi ro của việc chụp CT.
Gây hại cho thai nhi
Hãy cho bác sĩ biết nếu người bệnh đang mang thai. Mặc dù bức xạ từ việc chụp CT không có khả năng gây thương tích cho em bé, nhưng bác sĩ có thể đề nghị một loại xét nghiệm khác, chẳng hạn như siêu âm hoặc MRI, để tránh cho em bé tiếp xúc với bức xạ. Ở liều lượng bức xạ thấp được sử dụng trong chụp CT, không có tác dụng tiêu cực nào được quan sát thấy ở thai phụ.
Phản ứng với thuốc cản quang
Trong một số trường hợp nhất định, bác sĩ có thể đề nghị người bệnh dùng chất cản quang để giúp chẩn đoán chính xác bệnh lý hơn. Mặc dù việc dị ứng và các vấn đề khác liên quan đến chất cản quang rất hiếm gặp, người bệnh vẫn được yêu cầu ở lại khoa Chẩn đoán hình ảnh một lúc để được theo dõi. Nếu như cảm thấy cơ thể bất thường như ngứa da hoặc nổi mẩn sau khi thuốc cản quang được đưa vào cơ thể, bệnh nhân cần nói ngay với bác sĩ.
Chuẩn bị trước khi chụp CT
Tùy thuộc vào việc chụp CT phần nào của cơ thể, bệnh nhân có thể được yêu cầu:
● Chỉ mặc áo choàng bệnh viện, không mặc quần áo thông thường
● Tháo các vật bằng kim loại, chẳng hạn như thắt lưng, đồ trang sức, răng giả và kính đeo mắt, những thứ có thể ảnh hưởng đến kết quả hình ảnh
● Không ăn hoặc uống trong vài giờ trước khi chụp
Lưu ý về việc dùng thuốc cản quang
Một số trường hợp bệnh lý bác sĩ cần sử dụng thuốc cản quang trong quá trình chụp CT để có thể quan sát và đánh giá tổn thương một cách chính xác hơn. Chất cản quang không cho tia X xuyên qua và để lại màu trắng trên hình ảnh, giúp bác sĩ quan sát rõ các mạch máu, ruột hoặc các cấu trúc khác.
Các cách đưa thuốc cản quang vào cơ thể:
- Đường uống: Nếu bác sĩ muốn kiểm tra thực quản hoặc dạ dày của bệnh nhân, bệnh nhân có thể phải uống một chất lỏng có chứa chất cản quang. Thức uống này có thể có mùi vị khó chịu.
- Đường tiêm: Chất cản quang có thể được tiêm qua tĩnh mạch ở cánh tay của bệnh nhân. Khi đó, túi mật, đường tiết niệu, gan hoặc mạch máu của bệnh nhân sẽ nổi bật trên hình ảnh. Bệnh nhân có thể cảm thấy hơi ấm khi tiêm hoặc có vị kim loại trong miệng.
- Đường hậu môn: Chất cản quang có thể được bơm vào trực tràng của bệnh nhân để giúp bác sĩ quan sát hệ thống ruột già của người bệnh. Thủ thuật này có thể khiến bệnh nhân cảm thấy đầy hơi và khó chịu.
Quy trình chụp CT
Bệnh nhân có thể chụp CT tại bệnh viện hoặc các trung tâm y khoa lớn. Chụp CT không gây đau đớn và với các thiết bị hiện đại hơn, toàn bộ quá trình thường mất khoảng 30 phút.
Trước và trong khi chụp CT
Trước khi chụp CT, bệnh nhân sẽ được bác sĩ tư vấn những lợi ích, cũng như những nguy cơ trong quá trình chụp chiếu. Sau khi đã được tư vấn và đồng ý chụp CT, bệnh nhân sẽ thay áo choàng của bệnh viện, tháo các vật dụng bằng kim loại để tránh ảnh hưởng đến quá trình chụp chiếu.
Bệnh nhân được yêu cầu nằm ngửa trên một chiếc bàn hẹp, có động cơ trượt đưa bệnh nhân vào trong máy. Có thể sử dụng dây đai và gối để giúp người bệnh giữ nguyên tư thế.
Nếu cần chụp chiếu phần đầu, bàn có thể được lắp một giá đỡ đặc biệt để giữ yên đầu của người bệnh. Trong khi bàn di chuyển người bệnh vào máy quét, hệ thống chụp và nhận ảnh X quang quay xung quanh cơ thể. Mỗi vòng quay sẽ tạo ra một số hình ảnh về các lát mỏng của cơ thể người bệnh. Bệnh nhân có thể nghe thấy tiếng ồn ào và vù vù.
Kỹ thuật viên thực hiện sẽ ở trong một phòng riêng biệt, có thể quan sát và nghe thấy người bệnh. Người bệnh có thể giao tiếp với kỹ thuật viên qua hệ thống liên lạc nội bộ. Kỹ thuật viên có thể yêu cầu bệnh nhân nín thở ở một số thời điểm nhất định để tránh làm mờ hình ảnh.
Sau khi chụp CT
Sau khi chụp CT, bệnh nhân ngay lập tức có thể sinh hoạt bình thường. Nếu trước khi chụp CT, người bệnh có uống, tiêm hoặc bơm vào trực tràng chất cản quang, bệnh nhân có thể được yêu cầu đợi một thời gian ngắn trước khi rời đi để đảm bảo rằng họ không cảm thấy điều gì bất thường sau khi chụp CT. Ngoài ra, có thể bệnh nhân sẽ được yêu cầu uống nhiều nước để giúp thận loại bỏ chất cản quang ra khỏi cơ thể.
Ảnh chụp CT
Hình ảnh thu nhận từ quá trình chụp CT được lưu trữ dưới dạng tệp dữ liệu điện tử và thường được xem trên màn hình máy tính. Bác sĩ chẩn đoán hình ảnh phân tích những hình ảnh này và gửi báo cáo cho bác sĩ điều trị.
Hình chụp CT cho thấy những gì?
Kết quả chụp CT được coi là bình thường nếu bác sĩ không nhìn thấy bất kỳ khối u, cục máu đông, gãy xương hoặc bất thường khác trong hình ảnh. Nếu có bất kỳ bất thường nào được phát hiện trong ảnh chụp CT, bệnh nhân có thể cần thực hiện thêm một số xét nghiệm, tùy thuộc vào loại bất thường được tìm thấy.
Một số bệnh viện trang bị máy chụp CT hiện đại
- Bệnh viện Quốc tế City – Quận Bình Tân
Bệnh viện Quốc tế City (CIH) là bệnh viện đa khoa cao cấp đầu tiên của Khu Y tế kỹ thuật cao, cam kết cung cấp các dịch vụ y tế theo tiêu chuẩn quốc tế và được trang bị đầy đủ thiết bị y tế hiện đại như máy chụp CT, máy chụp cộng hưởng từ MRI, cùng phòng chụp đáp ứng tiêu chuẩn, kỹ thuật viên có chuyên môn cao.
Xem thêm:
Bài viết được tham khảo bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước..
