Những điều cần biết về tiểu đường thai kỳ – Bà bầu lưu ngay!

Tiểu đường thai kỳ không phải một tình trạng hiếm gặp, tuy nhiên có thể gây ra ảnh hưởng xấu cho mẹ và sự phát triển của bé nếu không có biện pháp kiểm soát phù hợp. Do đó, việc khám thai và kiểm tra định kỳ luôn được khuyến nghị ở mỗi bà bầu. Để hiểu chi tiết hơn vấn đề này, cùng Doctor có sẵn tìm hiểu rõ hơn trong bài chia sẻ dưới đây.

Truy cập docosan.com tìm kiếm bác sĩ, phòng khám hoặc bệnh viện kiểm tra tiểu đường thai kỳ gần bạn!

Tiểu đường thai kỳ là gì?

Trong thời kỳ mang thai, một số phụ nữ phát triển lượng đường trong máu cao. Tình trạng này được gọi là đái tháo đường thai kỳ (GDM) hoặc tiểu đường thai kỳ. Bệnh tiểu đường thai kỳ thường phát triển từ tuần thứ 24 đến 28 của thai kỳ.

Tiểu đường thai kỳ làm tăng nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường loại 2 của người mẹ sau sinh và tiểu đường đối với bé, tăng nguy cơ biến chứng trong khi mang thai và sau sinh nở.

Bệnh tiểu đường thai kỳ được chia thành hai loại:

• Loại A1: Bệnh có thể được kiểm soát thông qua chế độ ăn uống.
• Loại A2: Người bệnh sẽ cần insulin hoặc thuốc uống để kiểm soát tình trạng.

Nguyên nhân nào gây ra bệnh tiểu đường thai kỳ?

Nguyên nhân gây ra bệnh tiểu đường thai kỳ vẫn chưa xác định chính xác. Tuy nhiên các nhà nghiên cứu cho rằng khi mang thai, cơ thể người phụ nữ sản xuất một số lượng hormone lớn, bao gồm lactogen nhau thai người (hPL) và kích thích tố làm tăng sức đề kháng insulin. Những hormone này ảnh hưởng đến nhau thai và giúp duy trì thai kỳ.

Theo thời gian, lượng hormone này tăng lên và có thể bắt đầu làm cơ thể đề kháng với insulin – hormone điều chỉnh lượng đường trong máu của người phụ nữ. Insulin giúp di chuyển glucose ra khỏi máu vào tế bào để cung cấp năng lượng. Trong thời kỳ mang thai, cơ thể tự nhiên trở nên kháng insulin nhẹ, do đó lượng glucose có sẵn trong máu sẽ nhiều hơn để truyền cho em bé. Nếu tình trạng kháng insulin trở nên quá mạnh, lượng đường trong máu có thể tăng lên bất thường, gây ra bệnh tiểu đường thai kỳ.

Mẹ bầu có các yếu tố dưới đây thường có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ cao hơn:

• Mang thai ở độ tuổi trên 25
• Bị cao huyết áp
• Có tiền sử gia đình mắc bệnh tiểu đường
• Thừa cân trước khi mang thai
• Tăng cân hơn bình thường khi đang mang thai
• Từng sinh một em bé nặng hơn 4 ký
• Từng bị tiểu đường thai kỳ
• Từng sẩy thai không rõ nguyên nhân hoặc thai chết lưu
• Sử dụng glucocorticoid
• Mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), acanthosis nigricans hoặc các tình trạng khác có liên quan đến kháng insulin

Các triệu chứng của bệnh tiểu đường thai kỳ

Bệnh tiểu đường thai kỳ thường không gây ra bất kỳ triệu chứng cụ thể nào. Việc phát hiện chỉ dựa vào việc khám thai định kỳ hoặc kiểm tra lượng đường trong máu trong quá trình sàng lọc bệnh tiểu đường. Khi mắc bệnh, bà bầu thường xuất hiện một số triệu chứng sau:

• Mệt mỏi
• Mờ mắt
• Luôn cảm thấy khát nước
• Khô miệng
• Nhu cầu đi tiểu nhiều
• Ngủ ngáy

Một số triệu chứng trên cũng có thể xuất hiện trong quá trình mang thai và không phải dấu hiệu của bệnh lý. Do đó, bạn cần trao đổi với bác sĩ nếu cảm thấy quan ngại với bất kỳ triệu chứng nào mình cần gặp phải, đặc biệt là các triệu chứng khác không được đề cập.

Tiểu đường thai kỳ có nguy hiểm không? Gây ra những biến chứng gì?

Nếu bệnh tiểu đường thai kỳ không được điều trị phù hợp, lượng đường cao hơn mức bình thường trong suốt thai kỳ có thể dẫn đến các biến chứng và ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé. Một số nguy hiểm tiềm ẩn tác động đến cơ thể của người mẹ như:

• Lượng đường trong máu cao hơn bình thường ở người mẹ là nguyên nhân khiến thai nhi phát triển quá nhanh dẫn đến cân nặng lúc sinh khá to. Thai quá lớn sẽ dễ gặp phải chấn thương lúc sinh hoặc không thể sinh thường. Hơn thế, tình trạng này còn làm tăng nguy cơ chuyển dạ sớm và sinh con trước ngày dự sinh.
• Tiểu đường thai kỳ nếu không được kiểm soát tốt có thể khiến thai chết lưu.
• Đối diện với tình trạng lượng đường trong máu thấp ngay sau khi chào đời.
• Vàng da sau sinh.
• Nguy cơ béo phì và bệnh tiểu đường tuýp 2 khi trưởng thành.
• Dị tật bẩm sinh có thể xảy ra.
• Trường hợp xấu có thể là tử vong ngay sau sinh.

Trong khi đó, sự hình thành và phát triển của con trẻ cũng bị ảnh hưởng khi người mẹ mắc bệnh tiểu đường trong giai đoạn mang thai:

• Tăng huyết áp khi mang thai và tiền sản giật (biến chứng nguy hiểm của tiểu đường thai kỳ).
• Vì em bé quá to nên không thể sinh thường, nhiều khả năng sẽ lựa chọn phương án sinh mổ.
• Tăng nguy cơ sinh non.
• Tăng nguy cơ sảy thai tự nhiên.
• Tăng nguy cơ nhiễm khuẩn đường tiết niệu.
• Có nguy cơ bị tiểu đường thai kỳ nếu mang thai tiếp theo trong tương lai.

Xét nghiệm tiểu đường thai kỳ phát hiện sớm

Tiểu đường thai kỳ thường được phát hiện và chẩn đoán thông qua thực hiện xét nghiệm. Hầu hết các xét nghiệm sàng lọc được tiến hành trong tam cá nguyệt thứ hai của người phụ nữ, thông qua một hoặc 2 cách: xét nghiệm thử glucose (GCT) và xét nghiệm tiểu đường thai kỳ thứ hai là xét nghiệm dung nạp glucose (OGTT).

Bệnh tiểu đường thai kỳ có tự khỏi không?

Theo một số tài liệu ghi nhận cho thấy, hầu hết lượng đường trong máu của người phụ nữ sẽ giảm xuống sau khi họ sinh con và nồng độ hormone sẽ trở lại bình thường. Tuy nhiên, lại có đến 50% phụ nữ bị tiểu đường thai kỳ sẽ phát triển thành bệnh tiểu đường tuýp 2 trong tương lai. Nếu không mong muốn bản thân rơi vào trường hợp này, phụ nữ cần có chế độ ăn uống khoa học, tập thể dục mỗi ngày và kiểm tra sức khỏe định kỳ.

Điều trị và kiểm soát tiểu đường thai kỳ bằng cách nào?

Việc điều trị bệnh sẽ phụ thuộc vào mức đường huyết của người phụ nữ trong cả ngày, đặc biệt là trước và sau bữa ăn. Bệnh có thể được kiểm soát bằng cách ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên. Trong một số trường hợp, mẹ bầu có thể cần tiêm insulin khi cần thiết. Bên cạnh đó, mẹ bầu cần lưu ý thêm một số vấn đề sau để kiểm soát sức khỏe:

• Tuân thủ chế độ dinh dưỡng cho người bị tiểu đường thai kỳ: Một chế độ ăn uống khoa học cho người bị tiểu đường là duy trì lượng đường trong máu ở giới hạn an toàn nhưng vẫn cung cấp đủ calo, khoáng chất và vitamin thiết yếu cho sự phát triển của thai nhi.
• Vận động cơ thể nhiều hơn: Nếu sức khỏe của mẹ bầu ở trạng thái ổn cũng có thể lựa chọn tập thể dục nhiều hơn. Điều này sẽ giúp cơ thể sản xuất và sử dụng insulin hiệu quả hơn, từ đó kiểm soát lượng đường tốt hơn. Tuy nhiên, hãy lựa chọn những bài tập vừa sức, nhẹ nhàng và thư giãn.
• Kiểm tra lượng đường trong máu thường xuyên: Hãy tạo thói quen này trước và sau bữa ăn khoảng 1 – 2 giờ nhằm đánh giá hiệu quả quá trình điều trị, xem cơ thể có đáp ứng tốt phác đồ điều trị của bác sĩ không.
• Lập biểu đồ theo dõi sự phát triển của thai nhi: Để giảm thiểu tối đa biến chứng cho mẹ và thai nhi do bệnh tiểu đường thai kỳ gây ra, bác sĩ sẽ lập biểu đồ theo dõi sát sao kích thước của thai nhi trong những tuần thai cuối. Nếu thai nhi quyá lớn, bác sĩ có thể cân nhắc chấm dứt thai kỳ sớm hơn do với ngày dự sinh.
• Dùng thuốc kiểm soát lượng đường trong máu: Nếu lượng đường trong máu của bạn vẫn cao dù bạn đã thay đổi lối sống, chế độ ăn uống phù hợp, bác sĩ có thể kê toa thuốc nhằm kiểm soát sức khỏe được tốt hơn.

Phòng tránh tiểu đường thai kỳ

Tuy chưa có biện pháp phòng tránh hoàn toàn bệnh tiểu đường thai kỳ nhưng mẹ bầu nên áp dụng những thói quen lành mạnh sau đây có thể làm giảm nguy cơ phát triển tình trạng bệnh:

• Lựa chọn thực phẩm có lợi cho sức khỏe và cân bằng các dưỡng chất mỗi ngày.
• Vận động cơ thể nhẹ nhàng bằng các bài tập phù hợp.
• Giữ cân nặng ở mức hợp lý trước khi mang thai.
• Kiểm tra sức khỏe khi có kế hoạch mang thai.

Xét nghiệm tiểu đường thai kỳ là biện pháp hữu hiệu nhất để phát hiện bệnh. Chính vì vậy mẹ bầu nên thường xuyên kiểm tra và trao đổi với các bác sĩ có chuyên môn trong thời gian mang thai.

---

Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch khám với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.