Dấu hiệu viêm loét dạ dày và cách điều trị

Theo dõi Docosan trên

Bài viết được tham khảo từ các Bác sĩ Sản khoa Trần Quang Đại và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn để điều trị trên Docosan.com

Viêm loét dạ dày (hay viêm loét dạ dày tá tràng) là tình trạng niêm mạc dạ dày bị đau nhức, khi đó lớp chất nhầy dày bảo vệ dạ dày khỏi dịch tiêu hóa bị giảm đi, cho phép các axit tiêu hóa ăn mòn các mô lót trong dạ dày, gây ra vết loét. Viêm loét dạ dày thường có thể dễ dàng chữa khỏi tuy nhiên vẫn có khả năng trở nên nghiêm trọng nếu không được điều trị thích hợp. Vậy dấu hiệu viêm loét dạ dày cụ thể là gì? Biến chứng và phương pháp phòng ngừa như thế nào? Hãy để Doctor có sẵn sẽ giải đáp cho bạn trong bài viết này nhé! 

Viêm loét dạ dày là gì?

Niêm mạc đường tiêu hóa là lớp trong cùng, chúng có lớp chất nhầy và enzyme để hỗ trợ quá trình tiêu hóa. Viêm loét dạ dày là tình trạng niêm mạc dạ dày bị tổn thương, sau đó vị trí bị tổn thương trở nên viêm sưng rồi theo thời gian hình thành các vết loét. Sự tổn thương này là do xoắn khuẩn Helicobacter pylori, thuốc giảm đau không steroid (NSAID) gây ra. Theo thời gian lớp niêm mạc bị phá hủy nhiều hơn, tạo điều kiện cho acid dạ dày phá hủy những lớp mô bên dưới.

Các dấu hiệu viêm loét dạ dày

Mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng viêm loét dạ dày phụ thuộc vào sự nghiêm trọng của vết loét. Triệu chứng phổ biến nhất là cảm giác nóng rát hoặc đau ở vùng bụng giữa ngực và rốn. Thông thường, cơn đau sẽ dữ dội hơn khi dạ dày trống rỗng, có thể kéo dài từ vài phút đến vài giờ. Các dấu hiệu và triệu chứng cụ thể của viêm loét dạ dày bao gồm:

Đau vùng thượng vị

Thượng vị là khu vực nằm giữa 2 bên xương sườn và dưới mũi xương ức. Cơn đau sẽ bắt đầu từ đau âm ỉ, dần dần theo cấp độ của bệnh viêm loét dạ dày mà trở nên đau nhói, đau thắt. Đây là triệu chứng dễ bắt gặp nhất, và dễ nhận biết nhất trong bệnh viêm loét dạ dày. Sau khi ăn xong từ vài chục phút đến vài tiếng, bệnh nhân sẽ xuất hiện các cơn đau, mà mức độ đau phù thuộc vào vết loét.

Đầy bụng, khó tiêu

Thường không xác định được vị trí chính xác, cảm giác nặng nề, căng chướng ở khắp vùng bụng. Càng gần phía xung quanh rốn sẽ càng thấy đầy hơi hơn. Có thể đi kèm ợ hơi, buồn nôn nhưng không thể nôn hoặc kèm theo khó chịu vùng sau xương ức.

Thay đổi cân nặng 

Do đau dai dẳng vùng thượng vị cùng với đầy bụng khó tiêu làm bệnh nhân dễ chán ăn. Tuy nhiên, bệnh nhân càng bỏ bữa tình trạng đau không những không cải thiện hơn mà ngày một nặng hơn do dịch vị thừa nhiều hơn sẽ làm các vết loét sẵn có trở nên sâu hơn. Dần dần bệnh nhân sẽ trở nên nhẹ cân hơn, suy kiệt. 

Buồn nôn hoặc nôn mửa 

Bệnh nhân có thể có dấu hiệu nôn khan, là cảm giác muốn nôn nhưng không thể nôn ra được bất kỳ thứ gì. Đây là triệu chứng xuất phát từ việc bạn cố gắng nôn ra mọi thứ nhưng đường thở đóng lại đồng thời cơ hoành cũng co lại theo. Cảm giác buồn nôn ở cổ họng là triệu chứng đặc trưng liên quan đến các bệnh lý đường tiêu hóa nói chung và viêm loét dạ dày nói riêng. Thậm chí nặng hơn còn có thể nôn ra máu, hoặc máu lẫn với thức ăn.

Thay đổi màu phân 

Khi tình trạng loét dạ dày trở nên tệ hơn, có thể gây ra xuất huyết tiêu hóa, 15-18% các trường hợp loét dạ dày sẽ có biến chứng xuất huyết do vết loét từ từ bị xơ hóa, sâu dần đến các mạch máu. Chính vì do có xuất huyết mà sẽ thay đổ

Biến chứng nghiêm trọng của viêm loét dạ dày

Hẹp môn vị

Viêm loét dạ dày kéo dài dẫn đến phù nề niêm mạc, tạo ra vết sẹo gây co kéo, dần dần vết sẹo co kéo gây ra tình trạng chít hẹp khiến thức ăn rất khó đi qua môn vị, tạo hành tá tràng. Khi bị hẹp môn vị tiến triển, người bệnh có triệu chứng đau nhiều hơn có thể từ âm ỉ đến dữ dội. Kèm theo đó là người bệnh nôn mửa nhiều khiến cơ thể bị mất cân bằng điện giải, dẫn tới uể oải chóng mặt. Nếu không được thăm khám chữa trị người bệnh sẽ sút cân nhiều hơn, da và niêm mạc nhợt nhạt, người không có sinh lực.

Xuất huyết tiêu hóa

Có thể thấy đây là một biến chứng khá phổ biến khi có đến gần 20% bệnh nhân bị viêm loét dạ dày sẽ bị xuất huyết tiêu hóa. Do tình trạng viêm loét kéo dài, acid dạ dày bào mòn làm những vết loét này trở nên sâu hơn, gây ra vỡ các mao mạch, máu chảy ra đổ vào ống tiêu hóa dẫn tới nôn ra máu, đau bụng dữ dội và gây ra thay đổi màu sắc phân. Nếu tình trạng này cứ tiếp diễn sẽ gây ra mất máu cấp và có thể đe dọa đến tính mạng của bệnh nhân nếu không được can thiệp kịp thời.

Thủng dạ dày

Cơn đau đột ngột và dữ dội, bụng căng cứng cần phải được cấp cứu kịp thời, nếu không sẽ có thể dẫn đến suy đa tạng hay rối loạn tri giác và hậu quả xấu nhất là tử vong. 

Ung thư dạ dày

Là biến chứng hiếm gặp nhất của bệnh viêm loét dạ dày, nhưng tỷ lệ biến chứng thành ung thư của viêm loét dạ dày ngày càng tăng dần lên. Đây là biến chứng hiếm và chỉ xuất hiện ở những bệnh nhân có tình trạng viêm kéo dài nhiều năm. Nếu được phát hiện và điều trị sớm, kỳ vọng đẩy lùi được bệnh là khá cao tuy nhiên do các dấu hiệu thường là không điển hình, dễ gây ra sự nhầm lẫn với viêm dạ dày thông thường, nên làm cho bệnh nhân thờ ơ và chủ quan thường chỉ có thể phát hiện bệnh khi các triệu chứng trở nặng, đã bước qua giai đoạn cuối.

Điều trị viêm loét dạ dày

Phương pháp điều trị viêm loét dạ dày sẽ khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra vết loét. Hầu hết các vết loét có thể được điều trị bằng thuốc theo đơn của bác sĩ, tuy nhiên trong một số ít trường hợp, bệnh nhân có thể phải phẫu thuật.

Nếu vết loét chảy máu, bệnh nhân có thể sẽ phải nhập viện để điều trị bằng nội soi và thuốc chữa loét IV. Bác sĩ cũng có thể đề nghị truyền máu.

Điều trị phi phẫu thuật

Trường hợp loét dạ dày là do vi khuẩn H. pylori gây ra, bệnh nhân sẽ cần điều trị bằng kháng sinh và các loại thuốc được gọi là thuốc ức chế bơm proton (PPI) – PPI ngăn chặn các tế bào dạ dày sản xuất axit.

Ngoài các phương pháp điều trị này, bác sĩ cũng có thể đề nghị:

• Sử dụng thuốc chẹn thụ thể H2 (thuốc cũng ngăn chặn sản xuất axit).
• Theo dõi thông qua nội soi.
• Dùng chế phẩm sinh học (vi khuẩn hữu ích có thể có vai trò tiêu diệt H. pylori).
• Bổ sung bismuth.

Các triệu chứng của vết loét có thể thuyên giảm nhanh chóng khi được điều trị đúng cách. Nhưng ngay cả khi các triệu chứng đã biến mất, bạn nên tiếp tục dùng thuốc do bác sĩ kê đơn. Đây là yếu tố đặc biệt quan trọng với các trường hợp nhiễm H. pylori, để đảm bảo rằng tất cả các vi khuẩn đã được loại bỏ.

Tác dụng phụ của thuốc điều trị loét dạ dày có thể bao gồm:

• Buồn nôn.
• Chóng mặt.
• Đau đầu.
• Bệnh tiêu chảy.
• Đau bụng.

Những tác dụng phụ này thường là tạm thời. Nếu bất kỳ tác dụng phụ nào khiến bạn vô cùng khó chịu, hãy liên hệ với bác sĩ.

Điều trị phẫu thuật

Trong một số rất hiếm trường hợp, một vết loét dạ dày phức tạp sẽ cần phải phẫu thuật. Dưới đây là những trường hợp đặc biệt cần phẫu thuật:

• Viêm loét dạ dày tiếp tục tái phát.
• Vết loét bị chảy máu.
• Vết loét khá to.
• Vết loét khiến cho thức ăn không thoát ra khỏi dạ dày để vào ruột non.

Tiến trình phẫu thuật có thể bao gồm:

• Loại bỏ toàn bộ vết loét.
• Lấy mô từ một phần khác của ruột và vá lên vị trí loét.
• Thắt động mạch bị chảy máu.
• Cắt dây thần kinh cung cấp cho dạ dày để giảm sản xuất axit dạ dày.

Phòng ngừa các biểu hiện viêm loét dạ dày

Ngày nay, với quan điểm phòng bệnh hơn chữa bệnh mọi người cần có những kiến thức để bảo vệ mình khỏi viêm loét dạ dày. Hạn chế những rủi ro tiềm ẩn khiến bạn mắc bệnh. 

Đầu tiên, cần hạn chế nguy cơ mắc phải xoắn khuẩn Helicobacter pylori một nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh viêm loét dạ dày bằng cách rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Nên ăn những loại thức ăn đã được nấu chín hoàn toàn và được sơ chế cẩn thận. Khi đi nội soi cần lựa chọn những cơ sở, phòng khám và bệnh viện có uy tín, để được đảm bảo các thiết bị nội soi đã được khử trùng đúng cách.

Hạn chế sử dụng thuốc giảm đau không steroid khi cảm thấy không cần thiết. Nếu cần phải sử dụng người bệnh phải tuân thủ theo chỉ định về liều, thời gian sử dụng của bác sĩ. 

Cần phải duy trì một chế độ sống lành mạnh, thường xuyên tham gia rèn luyện sức khỏe. Ăn uống đúng giờ cũng cực kỳ quan trọng và cần thiết để điều hòa lượng acid và các hoạt động co bóp của dạ dày. Không nên ăn quá nhiều trong một lần mà nên chia nhỏ bữa ăn để dạ dày không phải làm việc quá sức. 

Các loại thực phẩm tốt cho viêm loét dạ dày: Song hành với chế độ ăn đúng giờ và đủ bữa thì những thực phẩm có tác động đến hệ tiêu hóa nói chung và viêm loét dạ dày cũng nhận được đông đảo sự quan tâm của mọi người. 

Trái mọng như việt quất, mâm xôi, dâu tằm hay trà xanh đều chứa các chất chống oxy hóa tự nhiên, những chất này sẽ trung hòa các gốc tự do có trong cơ thể, để những tế bào trở nên mạnh hơn, tăng khả năng chống chịu và hồi phục. Đặc biệt, nghệ với khả năng chống viêm, kháng khuẩn sẽ làm dịu đi những vết loét ở dạ dày của bạn. 

Bông cải xanh chứa một chất hóa học là sulforaphane có đặc tính kháng khuẩn, bên cạnh đó chúng cũng có chứa những chất chống oxy hóa, giúp giảm đi nguy cơ ung thư dạ dày. Sử dụng sữa chua chứa những lợi khuẩn mỗi ngày và đặc biệt là giai đoạn sử dụng kháng sinh chữa H.pylori làm giảm các tác dụng phụ của kháng sinh tăng cường hiệu quả điều trị và cải thiện sức khỏe.

Nên ngủ sớm và đủ giấc, giữ tinh thần luôn vui vẻ lạc quan để mối liên kết giữa hệ tiêu hóa và thần kinh được ổn định.

Khi nào nên đến cơ sở y tế

Viêm loét dạ dày không phải là bệnh lý quá nguy hiểm và hoàn toàn có thể được điều trị hoàn toàn nếu được bệnh được phát hiện sớm khi chưa có các biến chứng hoặc chưa chuyển qua giai đoạn mãn tính. Điều trị viêm loét dạ dày nên được thực hiện ở ngày từ giai đoạn đầu, đây là thời điểm tốt nhất để điều trị.

Khi xuất hiện những triệu chứng đau âm ỉ ở vùng thượng vị, hoặc đang nghi ngờ có viêm loét dạ dày, người bệnh cần đến ngay bệnh viện hoặc các phòng khám chuyên khoa có uy tín để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Tuy nhiên, thời gian điều trị viêm loét dạ dày ở mỗi cá thể là khác nhau. Nếu bệnh nhân ở giai đoạn nhẹ được phát hiện sớm và điều trị đúng cách sẽ bình phục từ 1-2 tháng. Nếu triệu chứng biến mất và đã hết thuốc thì bệnh nhân cũng nên đi tái khám để xác định đã hoàn toàn bình phục hay chưa, vì hết triệu chứng không đồng nghĩa với việc đã hết bệnh.

Đối với những bệnh nhân có tình trạng viêm loét nặng thì thời gian chữa trị cần từ nửa năm đến một năm, thậm chí là vài năm bao gồm phối hợp nhiều loại thuốc, chi phí điều trị tăng cùng với thời gian điều trị kéo dài dẫn đến bệnh nhân có thể dừng điều trị, và chỉ sau một thời gian ngắn bệnh sẽ quay trở lại và đôi khi đi kèm với những biến chứng nguy hiểm hơn trước.

Bác sĩ điều trị viêm loét dạ dày

BSCKII. Lê Kim Sang đã có hơn 30 năm kinh nghiệm điều trị trong lĩnh vực nội soi và nội tiêu hóa.

ThS. BS. Trần Quang Đại tốt nghiệp trường Đại học Y Dược TP HCM và đã có 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực điều trị Ngoại tổng hợp.

Phòng khám Đa khoa Quốc tế Golden Healthcare là một trong những trung tâm khám bệnh chất lượng cao và đáng tin cậy tại TP. HCM.

Viêm loét dạ dày thường có thể dễ dàng chữa khỏi tuy nhiên vẫn có khả năng trở nên nghiêm trọng nếu không được điều trị đúng cách. Hi vọng rằng thông qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn rõ hơn về dấu hiệu viêm loét dạ dày là gì để biết được cách xác định sớm và thăm khám khi cần thiết. Nếu bạn hoặc người thân của bạn có những dấu hiệu trên, xin vui lòng đặt lịch khám với chuyên gia hoặc bác sĩ trên Docosan.com hoặc liên hệ hotline 1900 638 082 để được hỗ trợ đặt lịch.

Câu hỏi thường gặp

Docosan là nền tảng đặt lịch hẹn khám bệnh với các bác sĩ và phòng khám đầu ngành tại Việt Nam.

Nguồn tham khảo: Webmd