Lẹo mắt và chắp mắt: Nguyên nhân sưng mí mắt thường gặp

Ngày cập nhật: 18/04/25

Tác giả: Đội ngũ biên tập Docosan

Lẹo mắt và chắp mắt là hai nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng sưng mí mắt dưới. Dù không phải là bệnh lý nghiêm trọng nhưng nếu không được chăm sóc đúng cách, bệnh có thể gây khó chịu, tái phát nhiều lần và gây biến chứng nguy hiểm cho mắt. Cùng Docosan tìm hiểu chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng và cách xử lý hiệu quả qua bài viết dưới đây.

Tóm tắt nội dung

1 Lẹo và chắp mắt là gì? Phân biệt hai tình trạng phổ biến
2 Nguyên nhân gây lẹo và chắp mắt
3 Triệu chứng nhận biết lẹo và chắp mắt
- 3.1 Triệu chứng lẹo mắt
- 3.2 Triệu chứng chắp mắt
4 Cách điều trị lẹo và chắp mắt hiệu quả
5 Biện pháp phòng ngừa lẹo và chắp mắt tái phát
6 Câu hỏi thường gặp (FAQ)

Lẹo và chắp mắt là gì? Phân biệt hai tình trạng phổ biến

Chắp là một tình trạng viêm mạn tính do sự tắc nghẽn hoặc thoát dịch bất thường của tuyến trong bờ mí mắt. Lẹo là một tình trạng nhiễm trùng cấp tính ở tuyến trong hoặc ngoài mi mắt — Chắp là một tình trạng viêm mạn tính do sự tắc nghẽn hoặc thoát dịch bất thường của tuyến trong bờ mí mắt

Lẹo là một bệnh nhiễm trùng cấp tính ở tuyến trong hoặc ngoài ở bờ mí mắt, thường do vi khuẩn tụ cầu vàng và gây đau sưng đỏ cũng như tạo mủ. Tình trạng này có thể tự khỏi nhưng đôi khi cần điều trị nếu nhiễm trùng lan rộng hoặc ảnh hưởng sinh hoạt hằng ngày. Chắp là một tình trạng viêm mạn tính do sự tắc nghẽn hoặc thoát dịch bất thường của tuyến trong bờ mí mắt (tuyến meibomius). Khối chắp bao gồm mô viêm, không đau và không liên quan đến tình trạng nhiễm trùng cấp tính. Nếu không được xử lý kịp thời, chắp có thể ảnh hưởng thị lực.

Bệnh viện Mắt Sài Gòn là địa chỉ uy tín với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại, chuyên điều trị tật khúc xạ bằng các phương pháp tiên tiến như LASIK, ReLEx SMILE và phẫu thuật mắt lồi cận thị hiệu quả.

Nguyên nhân gây lẹo và chắp mắt

Đây là nguyên nhân chủ yếu gây lẹo, thường gặp là tụ cầu vàng (staphylococcus aureus) — Nhiễm khuẩn là nguyên nhân chủ yếu gây lẹo, thường gặp là tụ cầu vàng (staphylococcus aureus)

Chắp và lẹo mắt có thể do các nguyên nhân sau đây:

Nhiễm khuẩn: Đây là nguyên nhân chủ yếu gây lẹo, thường gặp là tụ cầu vàng (staphylococcus aureus). Vi khuẩn xâm nhập vào các tuyến trong và ngoài bờ mi mắt gây nhiễm trùng cấp tính.
Tắc tuyến bã nhờn: Thường gặp ở tuyến trong bờ mí mắt (tuyến Meibomius) với chức năng tiết chất nhờn bôi trơn mắt. Đa số tắc nghẽn và thoát dịch bất thường của tuyến sẽ làm viêm mạn tính bờ mí mắt và gây ra chắp. Tuy nhiên, một số trường hợp nhiễm trùng cấp tính đến từ sự tắc nghẽn tuyến và tạo mủ sẽ gây ra lẹo trong.
Hệ miễn dịch yếu: Với người có bệnh nền mạn tính như đái tháo đường, suy dinh dưỡng và bệnh lý suy giảm miễn dịch hoặc stress kéo dài có thể khiến cơ thể dễ bị nhiễm trùng và tăng nguy cơ mắc lẹo.
Thói quen không tốt: Việc vệ sinh vùng mắt không đủ sạch, thói quen dụi mắt bằng tay hay vệ sinh kính áp tròng không đúng cách sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập lên vùng mắt. Bên cạnh đó, thói quen tẩy trang không đúng cách và sử dụng mỹ phẩm mắt kém chất lượng sẽ gây ảnh hưởng lên các tuyến bã ở mí mắt làm tăng nguy cơ chắp và lẹo.

Triệu chứng nhận biết lẹo và chắp mắt

Triệu chứng lẹo mắt

Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến của lẹo mắt:

Đau nhức và đỏ tại vùng mí mắt: Đây là triệu chứng điển hình của lẹo mắt do vi khuẩn. Bên cạnh đó có thể kèm sưng nề mí mắt, gây ảnh hưởng thẩm mỹ và khó khăn hay cộm khi mở hay chớp mắt.
Xuất hiện mụn mủ nhỏ, dễ vỡ: Các mụn mủ thường nhỏ, có thể vàng hoặc trắng và nằm ở gốc lông mi, bờ trong hoặc ngoài mí mắt. Mụn mủ này có thể tự vỡ sau vài ngày và tiết dịch nhầy quanh phần mí mắt.
Cảm giác ngứa rát, khó chịu: Người bị lẹo thường có cảm giác ngứa hoặc rát nhẹ ở vùng bị nhiễm trùng. Ngoài ra, người mắc bệnh sẽ bị nhạy cảm và khó chịu vùng mắt khi tiếp xúc với ảnh sáng mạnh hoặc chớp mắt.

Triệu chứng chắp mắt

Chắp thường do tắc nghẽn tuyến trong mí mắt gây tụ dịch nhờn và từ từ tạo thành một khối u nhỏ cứng và không đau

Các triệu chứng thường gặp của chắp mắt bao gồm:

Không đau, nhưng có u nhỏ cứng ở mí mắt: Chắp thường do tắc nghẽn tuyến trong mí mắt gây tụ dịch nhờn và từ từ tạo thành một khối u nhỏ cứng và không đau, tuy nhiên nếu không được điều trị, u sẽ phát triển lớn dần gây ảnh hưởng thị lực mắt.
Mí mắt bị sưng nhẹ, cảm giác cộm hoặc khó chịu: Khi ứ dịch nhiều, chắp sẽ gây sưng đỏ mí mắt nhẹ và gây cảm giác cộm, khó chịu khi chớp hoặc cử động mắt nhưng không đau như lẹo. Tuy nhiên, nếu có nhiễm trùng kèm theo sẽ tiến triển thành lẹo hoặc áp-xe vùng mí mắt.
Kéo dài hơn lẹo và có thể tái phát nhiều lần: Tình trạng chắp sẽ kéo dài lâu hơn lẹo, từ vài tuần trở lên. Ngoài ra, ở người có bệnh lý da hoặc rối loạn tiết bã sẽ tăng nguy cơ hoạt động bất thường các tuyến nhờn mí mắt và gây tái phát chắp thường xuyên.

Cách điều trị lẹo và chắp mắt hiệu quả

Điều trị tại nhà

Chườm ấm là phương pháp phổ biến và hiệu quả nhanh trong điều trị ban đầu cho lẹo và chắp

Sau đây là một số phương pháp điều trị tại nhà mà bạn có thể tham khảo:

Chườm ấm: Là phương pháp phổ biến và hiệu quả nhanh trong điều trị ban đầu cho lẹo và chắp. Bạn hãy chườm khăn sạch và ấm lên mí mắt trong vòng 10-15 phút và lặp lại 3-4 lần/ngày sẽ giảm tình trạng sưng viêm và hỗ trợ tan dịch tắc nghẽn trong tuyến nhờn.
Tránh dụi mắt: Hành vi dụi mắt có thể làm nặng thêm tổn thương và lây lan vi khuẩn sang vị trí khác. Vì vậy, hạn chế dụi mắt khi bị lẹo hay chắp sẽ giảm nguy cơ tái phát và phòng ngừa các biến chứng nhiễm trùng khác.
Vệ sinh mắt: Hãy giữ gìn vệ sinh mắt sạch sẽ bằng cách như:
- Rửa tay sạch bằng xà phòng và lau khô trước khi chạm vào mắt.
- Làm sạch lông mi và mí mắt bằng nước muối sinh lý hoặc khăn ấm để loại bỏ bụi bẩn hoặc phấn trang điểm trước khi đi ngủ.
- Tránh tiếp xúc trực tiếp với môi trường ánh sáng mạnh hay gió bụi để hạn chế tình trạng viêm nhiễm bằng cách đeo kính chắn bụi, kính râm hoặc hạn chế nhìn trực tiếp ảnh sáng gay gắt,…
- Vệ sinh các dụng cụ tiếp xúc với mắt định kì như kính áp tròng hoặc đồ trang điểm và khăn mặt, gối sẽ giảm nguy cơ lây nhiễm và tái phát.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Mặc dù đa số trường hợp lẹo và chắp mắt có thể tự thuyên giảm nhưng đôi khi trong một vài trường hợp, bạn cần phải gặp bác sĩ như:

Tình trạng không cải thiện sau 1 tuần chăm sóc tại nhà: U sưng to, đau thêm, nhức mắt hãy nhanh chóng đi thăm khám tại bác sĩ chuyên khoa để điều trị sớm.
Lẹo hoặc chắp gây đau nhức nặng hoặc làm giảm thị lực: Nếu khối sưng to, gây đau thêm hoặc ảnh hưởng đến sinh hoạt và thị lực của bạn, hãy nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để điều trị kịp thời.
Xuất hiện mủ nhiều, có dấu hiệu nhiễm trùng lan rộng: Các tình trạng viêm nặng hoặc kéo dài hơn có thể do nhiều nhiễm trùng khác kèm theo nên bạn hãy đi khám ngay nếu nghi ngờ có nhiễm trùng nặng hơn.

Địa chỉ khám đau mắt đỏ uy tín

Để được chẩn đoán, tư vấn về phương pháp điều trị chắp, lẹo, bạn có thể tìm đến Bệnh viện Mắt Sài Gòn – một địa chỉ uy tín hàng đầu trong lĩnh vực nhãn khoa.

Với đội ngũ bác sĩ nhãn khoa giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại, Bệnh viện Mắt Sài Gòn cam kết mang đến cho bạn dịch vụ chăm sóc mắt, thăm khám toàn diện và chất lượng cao nhất. Truy cập https://www.matsaigon.com/ để tìm hiểu thêm hoặc liên hệ ngay hôm nay để đặt lịch khám.

Biện pháp phòng ngừa lẹo và chắp mắt tái phát

Rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng trước khi chạm vào mắt giúp hạn chế lây lan vi khuẩn từ tay vào tuyến nhờn bờ mí mắt

Phòng ngừa tái phát chắp và lẹo mắt là một yếu tố quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe đôi mắt. Dưới đây là một số biện pháp bạn có thể tham khảo:

Giữ vệ sinh cá nhân: Rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng trước khi chạm vào mắt giúp hạn chế lây lan vi khuẩn từ tay vào tuyến nhờn bờ mí mắt.
Không dùng chung đồ cá nhân: Tránh dùng chung khăn mặt, gối, mắt kính, hoặc các dụng cụ trang điểm để giảm nguy cơ lây lan từ người khác. Hãy đảm bảo các đồ dùng cá nhân của bạn, đặc biệt là khăn mặt và gối luôn được giặt sạch định kỳ.
Thay đổi thói quen sinh hoạt: Hạn chế trang điểm vùng mắt khi bị lẹo, chắp và tẩy trang kỹ sau khi dùng. Hãy ưu tiên sử dụng mỹ phẩm lành tính, an toàn và vệ sinh kỹ trước khi ngủ.
Tăng cường sức đề kháng: Duy trì chế độ ăn uống cân bằng và lành mạnh, ưu tiên các thực phẩm tốt cho sức đề kháng như vitamin A, C, E và omega-3,…Ngoài ra, việc cho mắt nghỉ ngơi và mát xa khi hoạt động mắt lâu sẽ tăng cường sức khỏe mắt và giảm nguy cơ viêm nhiễm.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

Lẹo mắt và chắp mắt khác nhau như thế nào?

Lẹo chủ yếu do nguyên nhân nhiễm khuẩn cấp tính (tụ cầu vàng), gây đau và sưng đỏ. Trong khi đó, chắp mắt là tình trạng viêm mạn tính, thường do tắc tuyến nhờn và khởi phát từ từ, không gây đau. Tuy nhiên nếu có nhiễm trùng kèm theo, chắp có thể diễn tiến thành lẹo.

Có nên tự nặn lẹo mắt không?

Bạn không nên tự nặn lẹo mắt, vì việc này có thể làm vi khuẩn lan rộng gây nhiễm trùng nặng hơn hoặc tạo áp-xe. Thay vào đó, hãy áp dụng các biện pháp điều trị tại nhà an toàn như chườm ấm để giảm viêm và làm dịu triệu chứng. Nếu tình trạng không cải thiện, hãy nhanh chóng đến khám tại cơ sở y tế gần nhất để điều trị kịp thời.

Làm gì để giảm đau nhanh khi bị lẹo mắt?

Hãy áp dụng phương pháp chườm khăn ấm lên vùng lẹo trong 10-15 phút, 3-4 lần mỗi ngày để giảm đau và giảm sưng. Khi cần thiết, bạn có thể sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen, paracetamol và hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng thuốc nếu bạn có tình trạng bệnh nền mạn tính kèm theo.

Lẹo và chắp mắt có nguy hiểm không?

Lẹo và chắp mắt thường không nguy hiểm, nhưng nếu không điều trị đúng cách có thể dẫn tới nhiễm trùng lan rộng, áp-xe mí mắt, hoặc ảnh hưởng tới thị lực (trong trường hợp khối sưng lớn). Hãy đến bác sĩ chuyên khoa nếu tình trạng bệnh lý của bạn kéo dài hoặc nặng hơn. Chắp và lẹo mắt là những vấn đề sức khỏe mắt thường gặp, nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả. Hãy bảo vệ đôi mắt của bạn bằng cách duy trì vệ sinh cá nhân, chế độ ăn uống lành mạnh và thường xuyên thăm khám bác sĩ. Đừng để những vấn đề nhỏ ảnh hưởng đến sức khỏe mắt của bạn. Cùng theo dõi Docosan để cập nhật những kiến thức y khoa sớm nhất nhé!

Xem thêm:

Nguồn tham khảo:

1. What is the difference between a Stye and a Chalazion? Causes, symptoms, treatment