Jet lag là một trong những chứng rối loạn cơ thể rất dễ gặp phải khi có những chuyến bay đường dài. Vậy jet lag là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị jet lag ra sao? Hãy cùng Docosan tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây.
Tóm tắt nội dung
Jet lag là gì?
Cơ thể của bạn được căn chỉnh theo chu kỳ 24 giờ hoặc theo đồng hồ sinh học, dựa vào đó giải phóng hormone giúp bạn đi vào giấc ngủ hoặc tăng nhiệt độ cơ thể để giúp bạn thức dậy vào đầu ngày mới. Jet lag xảy ra khi đồng hồ tự nhiên hoặc nhịp sinh học của cơ thể bạn bị gián đoạn do di chuyển đến múi giờ khác nhau. Tình trạng này ảnh hưởng đến năng lượng và trạng thái tỉnh táo của bạn.
Jet lag còn được gọi là chứng mất đồng bộ hoặc rối loạn nhịp sinh học, dù chỉ có tác dụng tạm thời nhưng có thể gây ra mệt mỏi, buồn ngủ, đau bụng v.v.
Nguyên nhân gây ra hội chứng jet lag
Jet lag làm gián đoạn đồng hồ của cơ thể vì một số lý do:
Đồng hồ sinh học không khớp
Khi bạn đi du lịch, đồng hồ cơ thể của bạn có thể không khớp với thời gian ở địa điểm mà bạn di chuyển đến. Ví dụ: Bạn có thể bay ra khỏi Atlanta lúc 6 giờ chiều giờ địa phương và đến London lúc 7 giờ sáng theo giờ địa phương. Tuy nhiên, cơ thể của bạn cho rằng đó là 1 giờ sáng. Bạn cần thức thêm 12 đến 14 giờ để giúp cơ thể thích nghi với múi giờ mới.
Thời gian ngủ
Bạn có thể giúp cơ thể chuẩn bị cho múi giờ mới bằng cách ngủ trên máy bay. Tuy nhiên, ngủ quá nhiều trên máy bay cũng có thể làm hỏng đồng hồ cơ thể, đó là vì áp suất khí quyển trên máy bay có xu hướng thấp hơn không khí trên mặt đất. Áp suất thấp hơn có thể dẫn đến lượng oxy đến máu ít hơn, khiến bạn dễ đi vào giấc ngủ.
Ánh sáng mặt trời
Quá nhiều ánh sáng mặt trời trong khoang máy bay hoặc màn hình điện thoại, laptop khi đang di chuyển cũng có thể ảnh hưởng đến đồng hồ cơ thể của bạn. Điều này là do ánh sáng giúp kiểm soát lượng melatonin mà cơ thể bạn tạo ra. Hormone melatonin giúp cơ thể bạn sẵn sàng đi vào giấc ngủ, nó được giải phóng trong não vào ban đêm khi ánh sáng mờ đi. Vào ban ngày hoặc khi trời sáng, cơ thể bạn làm chậm quá trình sản xuất melatonin, giúp bạn tỉnh táo hơn.
Mệt mỏi
Một số người bị say độ cao khi đi máy bay có thể gây ra các triệu chứng làm trầm trọng hơn tình trạng jet lag như:
- Đau đầu
- Mệt mỏi
- Buồn nôn
- Mất nước
Nếu không uống đủ nước trong chuyến bay, bạn có thể bị mất nước nhẹ. Ngoài ra, độ ẩm trong máy bay thấp có thể khiến bạn nhanh mất nước hơn.
Cà phê và rượu
Uống cà phê, trà và đồ uống có chứa caffein có thể khiến bạn không ngủ đủ giấc trên chuyến bay. Caffeine cũng có thể khiến bạn mất nước nhiều hơn. Ngòai ra, rượu cũng có thể gây ra mệt mỏi, đau đầu, buồn nôn và các tác dụng phụ khác làm trầm trọng thêm tình trạng jet lag.
Triệu chứng jet lag
Jet lag xảy ra khi nhịp điệu tự nhiên của cơ thể bị xáo trộn đáng kể. Khi bạn cố gắng bắt kịp với múi giờ mới, bạn có thể gặp phải các triệu chứng của tình trạng jet lag. Các triệu chứng này thường xuất hiện trong vòng 12 giờ sau khi đến địa điểm mới và có thể kéo dài vài ngày.
Các triệu chứng phổ biến nhất của tình trạng jet lag bao gồm:
- Mệt mỏi.
- Buồn ngủ.
- Cáu gắt.
- Các vấn đề nhỏ về đường tiêu hóa, bao gồm đau bụng và tiêu chảy.
- Buồn ngủ quá mức hoặc mất ngủ.
- Cảm giác không ngon miệng.
- Đau đầu, đau nửa đầu.
Nếu bạn đang gặp phải các triệu chứng nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như đổ mồ hôi lạnh, nôn mửa và sốt, bạn có thể đang gặp phải vấn đề khác, chẳng hạn như:
- Nhiễm virus.
- Cảm lạnh.
- Chứng sợ độ cao.
Nếu những triệu chứng này kéo dài hơn 24 giờ, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa tâm thần để điều trị.
Điều trị chứng jet lag
Nếu các triệu chứng jet lag gây khó chịu và khiến bạn không thể thực hiện các công việc hàng ngày của mình, bạn có thể áp dụng các biện pháp điều trị sau:
Ánh sáng mặt trời
Ánh sáng mặt trời giúp cho cơ thể bạn biết đã đến lúc phải tỉnh táo. Nếu có thể, hãy ra ngoài dưới ánh sáng mặt trời khi bạn đến địa điểm mới. Điều này có thể giúp thiết lập lại đồng hồ cơ thể của bạn và giảm các triệu chứng của tình trạng jet lag.
Liệu pháp ánh sáng
Ánh sáng nhân tạo mô phỏng mặt trời như ánh đèn điện có thể giúp cơ thể bạn tỉnh táo. Khi bạn đến điểm đến mới, bạn có thể sử dụng phương pháp này để giúp bạn tỉnh táo trong thời gian buồn ngủ để cơ thể bạn có thể điều chỉnh tốt hơn.
Melatonin
Melatonin là một loại hormone mà cơ thể bạn sản xuất tự nhiên. Bạn có thể dùng thuốc bổ sung melatonin không kê đơn (OTC) để kích hoạt giấc ngủ không quá 30 phút trước khi đi ngủ. Đảm bảo rằng bạn cũng có thể ngủ đủ 8 giờ khi dùng thuốc. Melatonin có thể khiến bạn buồn ngủ nếu bạn thức dậy trước khi hết tác dụng.
Thuốc ngủ
Nếu bạn bị mất ngủ khi đi du lịch hoặc nếu bạn khó ngủ ở những nơi mới, hãy trao đổi với bác sĩ về sử dụng thuốc ngủ vì thuốc ngủ có thể có một số tác dụng phụ.
Thời điểm ăn
Một nghiên cứu cho thấy rằng thay đổi thời điểm ăn uống có thể giúp cơ thể bạn thích nghi với tình trạng jet lag. Cơ thể có thể báo hiệu cảm giác đói vào những thời điểm gần với thời điểm bạn thường ăn. Nếu bạn có thể, hãy tạm bỏ qua cơn đói lúc đó và ăn vào thời điểm thích hợp với múi giờ mới của bạn.
Xông hơi
Tắm nước nóng thư giãn hoặc tắm trước khi đi ngủ có thể giúp cơ thể thư giãn và đi vào giấc ngủ nhanh hơn.
Các biện pháp khắc phục tại nhà khác
- Nghỉ ngơi đầy đủ trước khi lên máy bay.
- Ăn tối nhẹ vài giờ trước khi bạn định đi ngủ.
- Tránh màn hình máy tính, TV và điện thoại trong vài giờ trước khi ngủ.
- Giảm độ sáng của đèn vài giờ trước khi đi ngủ.
- Uống trà hoa cúc hoặc thử các loại tinh dầu thư giãn như hoa oải hương để thúc đẩy giấc ngủ.
- Ngủ một giấc trọn vẹn vào đêm đầu tiên của bạn tại địa điểm mới.
- Giảm phiền nhiễu bằng cách tắt điện thoại và tắt tiếng thiết bị điện tử.
- Điều chỉnh lịch trình của bạn cho phù hợp.
Điều trị hội chứng jet lag
- ThS. BS. Lê Hoàng Ngọc Trâm đã khám và điều trị cho rất nhiều bệnh nhân mắc các bệnh lý về tâm thần kinh.
- Bác sĩ Đặng Thế Ân chuyên khoa về Tâm thần có 24 năm kinh nghiệm.
- Phòng khám chuyên khoa Tâm thần của Tiến sĩ Bác sĩ Nguyễn Thành Quang được thành lập vào năm 2013.
Các triệu chứng của hội chứng jet lag thường nhẹ nhưng gây ra những khó chịu và ảnh hưởng chất lượng cuộc sống của người mắc phải. Nếu các phương pháp điều trị tại nhà không cải thiện được nhiều, bạn đọc có thể cần trao đổi thêm với các chuyên gia.
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.
Nguồn tham khảo: Healthline
