Đái tháo đường thai kỳ là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng mà nhiều phụ nữ mang thai có thể gặp phải. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về đái tháo đường thai kỳ, từ những nguyên nhân gây ra bệnh đến các dấu hiệu, triệu chứng và nguy cơ mà cả mẹ và bé có thể phải đối mặt.
Quan trọng hơn cả, bài viết sẽ cung cấp cho bạn những phương pháp phòng ngừa hiệu quả và những hướng dẫn về việc điều trị, giúp bạn có một thai kỳ khỏe mạnh và an toàn. Hãy cùng Diab khám phá để trang bị thêm kiến thức bảo vệ sức khỏe cho bản thân và em bé của bạn nhé!
Tóm tắt nội dung
Đái tháo đường thai kỳ là gì?
Đái tháo đường thai kỳ (Gestational Diabetes) là tình trạng lượng đường trong máu tăng cao bất thường, xảy ra trong thời gian mang thai ở những phụ nữ chưa từng mắc bệnh tiểu đường trước đó. Tình trạng này thường xuất hiện vào khoảng tuần thứ 24 – 28 của thai kỳ và thường tự khỏi sau khi sinh. Tuy nhiên, nếu không được kiểm soát tốt, đái tháo đường thai kỳ có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và bé.
Tham khảo thêm: Đái tháo đường thai kỳ liệu có hết sau khi sinh con?
Nguyên nhân gây ra đái tháo đường thai kỳ
Mặc dù nguyên nhân chính xác của đái tháo đường thai kỳ chưa được xác định rõ ràng, nhưng có một số yếu tố được cho là làm tăng nguy cơ mắc bệnh:
Yếu tố di truyền và tiền sử gia đình
Nếu trong gia đình bạn có người thân mắc bệnh tiểu đường, đặc biệt là tiểu đường type 2, bạn có nguy cơ mắc đái tháo đường thai kỳ cao hơn.
Ảnh hưởng của hormone thai kỳ
Trong thai kỳ, cơ thể sản xuất nhiều hormone hơn để hỗ trợ sự phát triển của thai nhi. Một số hormone như estrogen, progesterone, cortisol,… có thể cản trở hoạt động của insulin, một hormone do tuyến tụy tiết ra, có vai trò điều hòa lượng đường trong máu. Khi insulin không hoạt động hiệu quả, lượng đường trong máu sẽ tăng cao, dẫn đến đái tháo đường thai kỳ.
Các yếu tố nguy cơ khác
Ngoài yếu tố di truyền và ảnh hưởng của hormone thai kỳ, một số yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ mắc đái tháo đường thai kỳ ở phụ nữ mang thai:
- Thừa cân hoặc béo phì trước khi mang thai: Chỉ số khối cơ thể (BMI) cao là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu của đái tháo đường thai kỳ. Phụ nữ thừa cân hoặc béo phì thường có xu hướng kháng insulin cao hơn.
- Tăng cân quá nhiều trong thai kỳ: Tăng cân quá nhanh hoặc quá nhiều trong thai kỳ cũng làm tăng nguy cơ kháng insulin, dẫn đến đái tháo đường thai kỳ.
- Tuổi mẹ cao (trên 35 tuổi): Nguy cơ mắc đái tháo đường thai kỳ tăng dần theo độ tuổi. Phụ nữ mang thai ở độ tuổi 35 trở lên có nguy cơ cao hơn do sự suy giảm tự nhiên khả năng sản xuất insulin của cơ thể.
- Tiền sử đã từng mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS): Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là rối loạn nội tiết tố phổ biến ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, gây ra sự mất cân bằng hormone, dẫn đến kháng insulin và tăng nguy cơ mắc đái tháo đường thai kỳ.
- Đã từng sinh con bị dị tật bẩm sinh hoặc thai chết lưu: Tiền sử sinh con bị dị tật bẩm sinh hoặc thai chết lưu có thể là dấu hiệu cho thấy cơ thể người mẹ đã gặp khó khăn trong việc điều hòa lượng đường trong máu trong thai kỳ.
- Đã từng mắc đái tháo đường thai kỳ ở lần mang thai trước: Phụ nữ đã từng mắc đái tháo đường thai kỳ có nguy cơ mắc lại rất cao ở những lần mang thai tiếp theo.
Bạn hãy nhớ rằng, đây chỉ là những yếu tố nguy cơ và không phải bất kỳ ai có những yếu tố này đều sẽ mắc đái tháo đường thai kỳ. Việc thăm khám sức khỏe định kỳ trong thai kỳ là vô cùng quan trọng để bác sĩ theo dõi và kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ, giúp mẹ bầu có thai kỳ khỏe mạnh.
Dấu hiệu và triệu chứng của đái tháo đường thai kỳ
Các triệu chứng chung của đái tháo đường
- Khát nước nhiều hơn bình thường.
- Đi tiểu nhiều hơn bình thường, đặc biệt là vào ban đêm.
- Cảm giác đói nhanh, kể cả sau khi đã ăn no.
- Sụt cân không rõ nguyên nhân.
- Mờ mắt.
- Nhiễm trùng nấm men âm đạo thường xuyên.
- Vết thương lâu lành.
Các triệu chứng đặc biệt trong thai kỳ
- Lượng nước ối nhiều.
- Thai nhi phát triển to hơn bình thường.
Khi nào nên đến gặp bác sĩ?
Để phát hiện sớm và kiểm soát đái tháo đường thai kỳ hiệu quả, bạn nên thăm khám bác sĩ đều đặn theo lịch hẹn. Đặc biệt, hãy liên hệ ngay với bác sĩ nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào như đã đề cập ở trên.
Nguy cơ và biến chứng của đái tháo đường thai kỳ
Đái tháo đường thai kỳ nếu không được kiểm soát tốt có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và bé, bao gồm:
Nguy cơ đối với mẹ
- Tăng nguy cơ mắc tiền sản giật: Đây là một biến chứng thai kỳ nguy hiểm, có thể gây co giật, tổn thương gan, thận và thậm chí là tử vong.
- Tăng nguy cơ sinh non, sinh mổ: Em bé có thể chào đời sớm hơn dự kiến, tăng nguy cơ gặp các vấn đề sức khỏe do sinh non như: hô hấp, vàng da, nhiễm trùng,…
- Tăng nguy cơ nhiễm trùng sau sinh: Mẹ bầu dễ bị nhiễm trùng đường tiết niệu, âm đạo, vết mổ,… sau sinh do lượng đường trong máu cao, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
- Tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 sau này
Nguy cơ đối với bé
- Tăng nguy cơ mắc chứng thai nhi to: Lượng đường trong máu mẹ cao khiến bé nhận được nhiều năng lượng hơn mức cần thiết, dẫn đến tăng trưởng quá mức, gây khó khăn trong quá trình sinh nở.
- Tăng nguy cơ hạ đường huyết sau sinh: Sau sinh, lượng đường trong máu bé có thể giảm đột ngột do không còn nhận được lượng đường cao từ mẹ, dẫn đến hạ đường huyết, điều này rất nguy hiểm nếu không được xử trí kịp thời.
- Tăng nguy cơ mắc bệnh vàng da: Hầu hết trẻ sơ sinh đều bị vàng da sinh lý, tuy nhiên, trẻ có mẹ bị đái tháo đường thai kỳ có nguy cơ bị vàng da nặng và kéo dài hơn.
- Tăng nguy cơ béo phì và tiểu đường type 2 sau này.
Các biến chứng lâu dài cho cả mẹ và bé
Nghiên cứu cho thấy, trẻ sinh ra từ những bà mẹ mắc đái tháo đường thai kỳ có nguy cơ mắc các bệnh mạn tính như tim mạch, béo phì, tiểu đường type 2 cao hơn khi trưởng thành.
Phương pháp phòng ngừa đái tháo đường thai kỳ
Quản lý đường huyết
Việc theo dõi lượng đường trong máu thường xuyên theo hướng dẫn của bác sĩ là vô cùng quan trọng đối với mẹ bầu, đặc biệt là những mẹ có nguy cơ hoặc đã mắc đái tháo đường thai kỳ. Điều này giúp bác sĩ theo dõi sát sao mức độ đường huyết của mẹ, từ đó phát hiện sớm những bất thường (nếu có) để có biện pháp can thiệp kịp thời, tránh biến chứng đái tháo đường nguy hiểm.
Ngoài ra, việc theo dõi đường huyết còn giúp bác sĩ đánh giá được hiệu quả của chế độ ăn uống, tập luyện hoặc thuốc điều trị (nếu có). Qua đó, bác sĩ có thể đưa ra điều chỉnh phù hợp, đảm bảo lượng đường trong máu luôn được kiểm soát tốt nhất. Kiểm soát tốt đường huyết là chìa khóa cho một thai kỳ khỏe mạnh, giảm thiểu nguy cơ sinh non, tiền sản giật, thai nhi quá lớn,… đồng thời giúp bé yêu phát triển toàn diện, hạn chế nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe sau này.
Thay đổi lối sống
Việc thay đổi lối sống đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc phòng ngừa và điều trị đái tháo đường thai kỳ. Dưới đây là một số thay đổi tích cực bạn nên áp dụng:
Về chế độ dinh dưỡng
- Ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ: Bổ sung nhiều rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt vào thực đơn hàng ngày. Chất xơ giúp kiểm soát lượng đường trong máu hiệu quả.
- Hạn chế đường và chất béo xấu: Giảm thiểu đồ ngọt, nước ngọt, bánh kẹo,… Hạn chế thức ăn nhanh, đồ chiên rán, thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều chất béo trans.
- Chia nhỏ bữa ăn: Nên ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày (khoảng 5-6 bữa) thay vì dồn 3 bữa chính, tránh để lượng đường trong máu tăng đột biến sau ăn.
- Uống đủ nước: Duy trì uống đủ nước mỗi ngày (khoảng 2-2.5 lít) giúp cơ thể đào thải độc tố, kiểm soát cân nặng và lượng đường trong máu hiệu quả.
Tham khảo thêm: Gợi ý thực đơn cho mẹ bầu tiểu đường thai kỳ
Về chế độ vận động
- Tập thể dục đều đặn: Nên duy trì tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, khoảng 3-4 lần/tuần.
- Lựa chọn bài tập phù hợp: Nên chọn những bài tập nhẹ nhàng, phù hợp với thể trạng của bản thân và thai kỳ như đi bộ, yoga, bơi lội,… Tránh những bài tập nặng, gắng sức có thể gây ảnh hưởng đến thai nhi.
Sử dụng thuốc và insulin khi cần
Mặc dù thay đổi lối sống là rất quan trọng, nhưng trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc hoặc insulin để kiểm soát đường huyết cho mẹ bầu bị đái tháo đường thai kỳ, nhằm đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé. Tuy nhiên, KHÔNG TỰ Ý SỬ DỤNG THUỐC HOẶC INSULIN khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
Hỗ trợ từ bác sĩ và các chuyên gia y tế
Sự hỗ trợ từ bác sĩ và các chuyên gia y tế là vô cùng quan trọng đối với mẹ bầu trong việc phòng ngừa và điều trị đái tháo đường thai kỳ. Họ sẽ là người đồng hành tin cậy, cung cấp cho bạn những kiến thức và giải pháp phù hợp nhất.
Có được một thai kỳ khỏe mạnh và an toàn là điều mà tất cả các mẹ bầu đều mong muốn. Hiểu được điều đó, Diab mang đến chương trình Cùng mẹ bầu ổn định đường huyết. Tại đây, chúng tôi sẽ đồng hành, hỗ trợ các phụ nữ mang thai ổn định đường huyết mà vẫn đảm bảo sức khỏe cho mẹ và bé. Đây là chương trình kéo dài 07 tuần dành riêng cho phụ nữ đái tháo đường thai kỳ hoặc phụ nữ đang có dự định mang thai.
Điểm nổi bật của chương trình:
- Tiếp cận trực tuyến 100%: Tham gia dễ dàng mọi lúc, mọi nơi, tiết kiệm thời gian và chi phí đi lại.
- Chuyên gia đồng hành: Kiến thức được nghiên cứu và tổng hợp bởi đội ngũ bác sĩ chuyên khoa, đảm bảo tính chính xác và hiệu quả.
- Ứng dụng DIAB hỗ trợ: Theo dõi các chỉ số quan trọng như đường huyết, huyết áp, cân nặng,… và chia sẻ dễ dàng với bác sĩ để tối ưu hóa việc điều trị.
Lợi ích khi tham gia:
- Ổn định đường huyết trong thai kỳ, đảm bảo một thai kỳ khỏe mạnh, phát hiện và can thiệp ngay khi nhận thấy bất thường.
- Được cung cấp kiến thức về dinh dưỡng và tập luyện cùng các huấn luyện viên sức khỏe và đội ngũ chuyên gia nhiều năm kinh nghiệm.
- Được trang bị thêm máy đo đường huyết, thực đơn dinh dưỡng cá nhân và cẩm nang dinh dưỡng.
Tham gia chương trình TẠI ĐÂY.
Kết luận
Nhận biết và kiểm soát tốt đái tháo đường thai kỳ là chìa khóa cho một thai kỳ khỏe mạnh và sự phát triển toàn diện của bé yêu. Hãy trang bị cho mình kiến thức, lắng nghe cơ thể và đồng hành cùng bác sĩ để tận hưởng hành trình mang thai một cách trọn vẹn nhất nhé!
