Để làm giảm nguy cơ nhiễm bệnh thì điều quan trọng là cần biết rõ các con đường lây truyền HIV điển hình. Từ đó có được biện pháp phòng ngừa phù hợp nhằm phòng lây nhiễm. Đối với đối tượng bị nhiễm bệnh, biết được các con đường lây nhiễm để tránh lây nhiễm cho đối tượng khác. Vậy, HIV lây qua con đường nào? Cùng Docosan tìm kiếm lời giải đáp trong bài viết dưới đây.
Bài viết được tham khảo ý kiến chuyên môn của bác sĩ Phạm Hoàng Minh Nhật, chuyên khoa Nội Tổng hợp, hiện đang công tác tại Phòng khám Đa khoa Quốc tế Golden Healthcare.
Tóm tắt nội dung
Docosan cung cấp giải pháp xét nghiệm phát hiện HIV tại nhà
HIV là một trong những căn bệnh gây suy giảm hệ miễn dịch ở người. Đây là căn bệnh xã hội mà không ít người lo sợ khi nhắc đến bởi mức độ nguy hiểm. Cũng chính vì điều đó mà chuyên gia y tế khuyến nghị các đối tượng có nguy cơ cao kiểm tra phát hiện từ sớm. Nếu chẳng may có kết quả dương tính sẽ sớm có biện pháp kiểm soát phù hợp nhằm không gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và phòng ngừa lây lan cho đối tượng khác.
Thay vì thực hiện tại phòng khám, bạn hoàn toàn có thể thực hiện tại nhà. Điều này không chỉ tiện lợi, đảm bảo riêng tư mà còn không lo sợ bị người khác phán xét với kết quả dương tính. Docosan là một trong những đơn vị cung cấp bộ xét nghiệm HIV/Giang mai giúp bạn phát hiện bản thân có bị nhiễm HIV hay mắc bệnh giang mai không trong 15 phút.
Đặc biệt, bạn còn được hỗ trợ kết nối miễn phí với bác sĩ chuyên khoa khi nhận kết quả dương tính. Bác sĩ sẽ cho bạn biết bản thân cần làm gì để bệnh tình không trở nặng và kiểm soát phòng ngừa lây lan cho đối tượng khác.
Con đường lây truyền HIV phổ biến
HIV là hội chứng suy giảm hệ miễn dịch ở người do một loại virus cùng tên gây ra. HIV còn được gọi là bệnh nhiễm trùng cơ hội xảy ra khi hệ thống miễn dịch bị giảm. Căn bệnh này nếu không có được biện pháp kiểm soát tốt có thể dẫn đến giai đoạn cuối là AIDS. Giai đoạn này, hệ thống miễn dịch của người bị tổn thương nặng. Người bệnh không còn khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh. Trường hợp xấu nhất là dẫn đến tử vong.
Chuyên gia y tế chỉ ra 3 con đường lây truyền HIV chính là máu, quan hệ tình dục không an toàn và truyền từ mẹ sang con. Cụ thể hơn:
Máu – Con đường lây truyền HIV phổ biến nhất
Chuyên gia y tế cho biết, con đường lây truyền HIV phổ biến và mạnh nhất là qua đường máu. Đặc biệt là các chế phẩm của máu đã bị nhiễm HIV. Có thể hiểu, người khỏe mạnh có thể bị nhiễm HIV nếu sử dụng dụng cụ dễ gây chảy máu hay chế phẩm máu (truyền máu) từ người bị HIV như: kim tiêm, dao cạo râu, dao lam, bàn chải đánh răng, dụng cụ phẫu thuật, kim xăm trổ, dụng cụ xăm lông mi, kim châm cứu, dụng cụ truyền máu,…
HIV lây truyền qua đường tình dục không an toàn
HIV mang bản chất là bệnh lây qua đường tình dục không an toàn. Do đó, đây được xem là con đường lây nhiễm HIV điển hình. Với những trường hợp quan hệ tình dục thô bạo, có xuất hiện dịch thể, người khỏe mạnh khi tiếp xúc có khả năng cao bị nhiễm.
Không riêng gì trường hợp quan hệ tình dục qua đường âm đạo, quan hệ tình dục không an toàn qua đường hậu môn và đường miệng với người bị nhiễm cũng có khả năng cao bạn nhiễm HIV.
HIV lây truyền từ mẹ sang con
Ngoài con đường lây truyền HIV là máu và quan hệ tình dục không an toàn, HIV còn có thể lây truyền từ mẹ sang con trong thời kỳ mang thai, sinh để và cho con bú qua sữa.
Tuy nhiên, người bị nhiễm HIV không có nghĩa là không thể mang thai và sinh con. Nếu có biện pháp kiểm soát phù hợp theo chỉ định của bác sĩ thì người phụ nữ nhiễm HIV vẫn có thể sinh con khỏe mạnh và không bị nhiễm virus. Người bị nhiễm cần điều trị bằng thuốc ARV theo chỉ định của bác sĩ để ức chế virus với mục đích giảm tải lượng virus trong cơ thể ở mức thấp nhất.
Những con đường không lây truyền HIV
Bên cạnh những con đường lây truyền HIV, chuyên gia còn chỉ ra một số con đường không có khả năng lây truyền HIV. Điều này sẽ giúp những đối tượng đang hoang mang có câu trả lời đúng nhất.
- Không khí và nước: HIV không thể tồn tại lâu bên ngoài cơ thể con người như không khí và nước. Virus HIV sẽ mất khả năng lây bệnh từ 90 – 99% trong vài giờ nếu đặt trong không khí.
- Côn trùng: Một số loại côn trùng như muỗi, bọ ve,… không có khả năng mang virus từ người bệnh sang người lành. Trên thực tế, chúng chỉ tiết ra một ít nước bọt chứ không truyền ngược máu.
- Dịch tiết cơ thể (nước bọt, nước mắt, mồ hôi, phân, nước tiểu,…): Con đường lây nhiễm HIV là dịch tiết cơ thể như máu, sữa mẹ, dịch tiết sinh dục. Các dịch tiết khác như nước bọt, nước mắt, mồ hôi, phân hoặc nước tiểu có lẫn máu không có khả năng lây nhiễm.
- Những tiếp xúc qua da: Như bắt tay, ôm ấp, hôn môi,… với người HIV sẽ không khiến bạn bị nhiễm.
- Dùng chung nhà vệ sinh, hồ bơi, bát dĩa, ly uống nước,…: Sử dụng với bệnh nhân HIV sẽ không khiến bạn bị nhiễm bệnh.
- Các hoạt động tình dục không trao đổi hất lỏng cơ thể: Nếu không trao đổi chất lỏng với đối tượng bị nhiễm HIV khi quan hệ tình dục, virus HIV không thể xâm nhập và gây hại đến hệ miễn dịch.
Xác định con đường lây truyền HIV để có biện pháp phòng ngừa phù hợp
HIV lây truyền qua nhiều con đường khác nhau nhưng vẫn có thể giảm thiểu nguy cơ nếu tuân thủ điều trị bằng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Đối với các trường hợp chưa bị nhiễm cần nắm rõ các biện pháp sau nhằm phòng ngừa nhiễm bệnh:
- Bao cao su là biện pháp duy nhất bảo vệ bạn khỏi HIV. Hãy sử dụng nó khi quan hệ tình dục.
- Không quan hệ tình dục bằng miệng nếu khi không rõ tình trạng sức khỏe của đối phương.
- Không dùng chung kim tiêm hay các vật dụng dễ gây chảy máu khác như dao cạo râu, đồ cắt móng tay, bàn chải đánh răng, dao lam,… với người bị nhiễm hay bất kỳ đối tượng khác.
- Điều trị dự phòng với trường hợp có nguy cơ lây nhiễm cao.
- Đối tượng thường xuyên tiếp xúc với mẫu phẩm bệnh (như bác sĩ, y tá,…) cần thực hiện đầy đủ các biện pháp đảm bảo an toàn khi làm việc.
- Thường xuyên xét nghiệm HIV nếu không chắc chắn về tình trạng sức khỏe.
Con đường lây truyền HIV chính là đường máu thông qua nhiều hành vi khác nhau như quan hệ tình dục không an toàn, nhận máu từ người nhiễm bệnh, tiếp xúc máu của người bệnh hay từ mẹ sang con trong quá trình sinh nở. Chính vì vậy, những đối tượng chưa bị nhiễm cần hết sức cận thận trong việc tiếp xúc với máu của người bệnh cũng như có biện pháp phòng ngừa phù hợp nhất. Nếu chẳng may nghi ngờ bản thân bị nhiễm, hãy chủ động kiểm tra từ sớm bằng phương pháp test nhanh hoặc test PCR.
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.
