11 chấn thương thể thao thường gặp: Điều trị, phòng ngừa

Ngày cập nhật: 18/07/25

Tác giả: Đội ngũ biên tập Docosan

Chấn thương thể thao là những tổn thương xảy ra ở hệ cơ xương khớp hoặc mô mềm do vận động sai tư thế, quá sức, hoặc va chạm trong khi tập luyện hay thi đấu thể thao. Hãy cùng Docosan tìm hiểu về khái niệm, nguyên nhân và các biện pháp phòng ngừa chấn thương thể thao qua bài viết dưới đây nhé!

Tóm tắt nội dung

1 Các chấn thương thường gặp trong thể thao
2 Cách xử lý tại nhà khi gặp chấn thương thể thao
3 Khi nào cần đi khám? Khám ở đâu uy tín?
4 Phòng tránh chấn thương khi chơi thể thao
5 Các câu hỏi thường gặp

Các chấn thương thường gặp trong thể thao

Có 11 loại chấn thương thể thao phổ biến có thể xảy ra nếu không cần thận trong vận động có thể xảy ra, cụ thể:

Bong gân mắt cá chân

Tình trạng bong gân mắt cá chân xảy ra khi dây chằng quanh mắt cá chân bị kéo giãn hoặc rách do lật chân đột ngột, đặc biệt trong các môn thể thao như bóng rổ, bóng đá hoặc chạy bộ. Người bị bong gân thường cảm thấy đau buốt, sưng tấy và khó hoặc không thể đi lại bình thường. Nếu không điều trị đúng cách có thể dễ dẫn đến tái phát và yếu mắt cá lâu dài.

Chuột rút

Chuột rút là hiện tượng co rút cơ bắp đột ngột, thường xảy ra ở bắp chân, đùi hoặc bàn chân trong lúc vận động hoặc ngay sau khi kết thúc. Nguyên nhân chuột rút thường do thiếu nước, mất cân bằng điện giải hoặc cơ bị mỏi quá mức. Mặc dù không nguy hiểm, nhưng nếu tái diễn nhiều lần thì đây có thể là dấu hiệu cần theo dõi sức khỏe kỹ hơn.

Căng cơ

Căng cơ là tình trạng cơ bị kéo căng hoặc rách nhẹ do vận động mạnh, sai tư thế hoặc không khởi động trước khi tập luyện. Chấn thương này thường gây đau, sưng nhẹ và khiến người bệnh khó cử động vùng bị ảnh hưởng. Nếu nghiêm trọng hơn, có thể có vết bầm tím hoặc cảm giác “nứt” khi cơ bị rách.

Chấn thương háng

Chấn thương háng thường gặp ở các môn thể thao cần xoay người, đổi hướng nhanh như bóng đá, tennis hoặc võ thuật. Dấu hiệu phổ biến là đau vùng bên trong đùi, khó khăn khi khép chân hoặc xoay hông. Việc cố gắng vận động khi chưa hồi phục có thể khiến tình trạng này trở nên nghiêm trọng hơn.

Chấn thương đầu gối

Chấn thương đầu gối bao gồm các tổn thương như rách dây chằng chéo trước (ACL), sụn chêm hoặc viêm khớp gối. Người bệnh thường cảm thấy đầu gối lỏng lẻo, đau nhức khi đứng lên, gập gối hoặc chạy nhảy. Đây là chấn thương dễ gặp nhưng cũng thường dễ bị bỏ qua nếu không được chẩn đoán chính xác bằng hình ảnh học.

Chấn thương vai

Vai là phần khớp linh hoạt nhưng dễ bị tổn thương khi xoay mạnh, nâng vật nặng hoặc va đập mạnh. Các chấn thương vai phổ biến gồm sai khớp, viêm hoặc rách gân cơ chóp xoay. Người bị chấn thương vai thường khó cử động tay lên cao, kèm theo cảm giác đau nhức liên tục, nhất là khi ngủ nghiêng về bên vai đau.

Gãy xương

Gãy xương thường xảy ra khi có lực tác động mạnh như ngã, va đập hoặc tiếp đất sai cách. Tình trạng gãy xương có thể là gãy kín (xương không lộ ra ngoài) hoặc gãy hở (xương xuyên qua da), gây đau dữ dội, biến dạng và mất chức năng vận động. Lúc này, vùng bị gãy xương cần được cố định và đưa đến cơ sở y tế ngay lập tức để tránh biến chứng nguy hiểm.

Viêm cân gan chân

Viêm cân gan chân là một loại chấn thương chân mà tình trạng viêm dải mô nối từ gót chân đến các ngón chân, gây đau nhói ở gan bàn chân khi bước chân đầu tiên vào buổi sáng. Nguyên nhân thường do chạy bộ nhiều, mang giày không phù hợp hoặc tư thế đứng không đúng. Nếu không điều trị sớm, tình trạng này có thể ảnh hưởng đến khả năng đi lại về lâu dài.

Viêm gân Achilles

Viêm gân Achilles là tình trạng viêm gân nối cơ bắp chân với gót chân, thường xảy ra ở người chạy bộ hoặc chơi các môn cần bật nhảy. Triệu chứng của chấn thương này là cảm giác đau, sưng, cứng ở vùng gót, nhất là khi bắt đầu di chuyển sau khi nghỉ ngơi.

Chấn thương vùng đầu

Chấn thương đầu thường có các biểu hiện như đau đầu, mất phương hướng, chóng mặt, buồn nôn hay thậm chí là mất ý thức

Chấn thương vùng đầu bao gồm các dạng từ nhẹ như chấn động não đến nặng như tụ máu trong não hoặc gãy xương sọ. Biểu hiện có thể là đau đầu, mất phương hướng, chóng mặt, buồn nôn hoặc thậm chí mất ý thức. Đây là dạng chấn thương cần theo dõi sát và xử lý y tế ngay lập tức để tránh di chứng thần kinh.

Chấn thương tủy sống

Chấn thương tủy sống được đánh giá là tổn thương nặng nề ảnh hưởng đến tủy sống do va đập mạnh vào cột sống, thường xảy ra trong các tai nạn thể thao nghiêm trọng. Dấu hiệu của tình trạng này bao gồm mất cảm giác, yếu hoặc liệt một phần cơ thể dưới vùng tổn thương.

Cách xử lý tại nhà khi gặp chấn thương thể thao

Khi gặp chấn thương cần sơ cứu ngay với nguyên tắc R.I.C.E trong 24–48 giờ đầu

Khi bị chấn thương thể thao mức độ nhẹ hoặc trung bình, bạn có thể xử lý ban đầu tại nhà theo nguyên tắc R.I.C.E trong 24–48 giờ đầu. Đây là phương pháp phổ biến giúp giảm sưng, đau và hạn chế tổn thương lan rộng.

R – Rest (Nghỉ ngơi): Ngừng ngay mọi hoạt động thể chất, tránh gây áp lực lên vùng bị chấn thương để mô tổn thương không tiếp tục xấu đi.
I – Ice (Chườm lạnh): Chườm đá hoặc túi lạnh vào vùng bị thương trong 15–20 phút mỗi 2–3 giờ, trong vòng 2 ngày đầu. Điều này giúp giảm sưng, đau và làm chậm quá trình viêm.
C – Compression (Băng ép): Dùng băng thun quấn quanh khu vực tổn thương để hạn chế sưng tấy. Tuy nhiên, không nên quấn quá chặt vì có thể cản trở lưu thông máu.
E – Elevation (Kê cao): Nâng cao vùng bị thương lên trên mức tim, ví dụ gác chân lên gối, để giảm lưu lượng máu dồn về, từ đó giúp giảm sưng hiệu quả.

Khi nào cần đi khám? Khám ở đâu uy tín?

Bạn nên đến cơ sở y tế khi gặp các dấu hiệu trở nặng của chấn thương, cụ thể:

Đau dữ dội, không thể cử động vùng bị thương.
Sưng to, bầm tím hoặc biến dạng.
Xương lộ ra ngoài da (gãy hở).
Mất cảm giác hoặc tê liệt vùng bị thương.
Buồn nôn, chóng mặt hoặc mất ý thức sau chấn thương đầu.

Bệnh viện Đa khoa Sài Gòn Tam Kỳ là một trong những cơ sở y tế hiện đại và uy tín tại khu vực miền Trung, đặc biệt tại tỉnh Quảng Nam. Bệnh viện được đầu tư hệ thống cơ sở vật chất khang trang, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh tiên tiến như: X-quang kỹ thuật số, siêu âm, MRI… giúp hỗ trợ phát hiện chính xác các tổn thương mô mềm, xương khớp, dây chằng.

Bệnh viện Đa khoa Sài Gòn Tam Kỳ là một trong những cơ sở y tế hiện đại và uy tín trong việc điều trị các loại chấn thương thể thao

Đội ngũ y bác sĩ của bệnh viện là những người có chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực ngoại chấn thương chỉnh hình và phục hồi chức năng, từng công tác tại các bệnh viện lớn. Bệnh viện hiện tiếp nhận và điều trị đa dạng các trường hợp chấn thương thể thao như: bong gân, căng cơ, dãn dây chằng, viêm gân, gãy xương…

Tại đây, người bệnh sẽ được khám lâm sàng, làm xét nghiệm hình ảnh cần thiết và nhận phác đồ điều trị cá nhân hóa, phù hợp với mức độ chấn thương và thể trạng. Đồng thời, bệnh viện cũng có dịch vụ phục hồi chức năng sau chấn thương, giúp rút ngắn thời gian hồi phục và phòng ngừa tái phát.

Phòng tránh chấn thương khi chơi thể thao

Bị chấn thương thể thao hoàn toàn có thể phòng tránh nếu bạn áp dụng đúng các nguyên tắc an toàn trong khi luyện tập. Dưới đây là một số cách đơn giản nhưng hiệu quả giúp hạn chế nguy cơ chấn thương khi chơi thể thao.

Khởi động kỹ trước khi tập luyện: Làm nóng cơ thể giúp tăng tuần hoàn máu và sự linh hoạt cho cơ bắp.
Tập luyện đúng kỹ thuật: Tránh sai tư thế giúp giảm áp lực lên các khớp và dây chằng.
Sử dụng trang thiết bị phù hợp: Giày dép và bảo hộ thể thao đúng chuẩn giúp hạn chế va đập và trơn trượt.
Tăng cường sức mạnh cơ bắp: Tập trung vào các bài tập tăng cơ hỗ trợ vùng khớp thường bị chấn thương.
Nghỉ ngơi hợp lý: Cơ thể cần thời gian phục hồi, tránh luyện tập quá sức gây quá tải cơ – khớp.
Uống đủ nước: Thiếu nước làm giảm hiệu suất vận động và dễ chuột rút.
Tránh tập luyện quá sức: Hãy lắng nghe cơ thể và tập luyện tăng dần cường độ, không nên gắng sức đột ngột.

Các câu hỏi thường gặp

Chấn thương phần mềm bao lâu thì khỏi?

Thời gian hồi phục tùy thuộc vào mức độ tổn thương, nhưng đa số các chấn thương phần mềm nhẹ có thể khỏi sau khoảng 1–2 tuần nếu được nghỉ ngơi và điều trị đúng cách. Nếu chấn thương nặng thì thời gian có thể lên từ 6-12 tuần hoặc hơn.

Sơ cứu khi bị gãy chân lúc chơi thể thao như thế nào?

Các bước sơ cứu khi gãy chân lúc chơi thể thao:

Nghỉ ngơi, không di chuyển chân bị thương.
Chườm lạnh để giảm sưng.
Cố định chân bằng nẹp hoặc vật cứng.
Nâng chân lên cao.
Gọi cấp cứu hoặc đưa người bệnh đến bệnh viện gần nhất.

Thời gian phục hồi sau chấn thương thể thao thường kéo dài bao lâu?

Tùy thuộc vào loại chấn thương, mức độ nghiêm trọng và khả năng đáp ứng điều trị của từng người. Nhìn chung, chấn thương nhẹ có thể hồi phục trong vài ngày đến 2 tuần, còn chấn thương nặng như gãy xương, đứt dây chằng có thể cần từ vài tháng đến hơn 1 năm để hồi phục hoàn toàn, đặc biệt nếu cần phẫu thuật và phục hồi chức năng.

Chấn thương thể thao có thể ảnh hưởng lâu dài nếu không được xử lý và điều trị đúng cách. Nếu thấy bài viết trên hữu ích, hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè của mình để cập nhật thêm nhiều kiến thức sức khỏe có giá trị nhé!

Xem thêm:

Tài liệu tham khảo:

1. RICE Method for Injuries