Dấu hiệu đau mắt đỏ và thời điểm dễ bùng dịch trong năm

Theo dõi Docosan trên

Đau mắt đỏ (hay còn gọi là viêm kết mạc) không chỉ là một bệnh lý về mắt thường gặp mà còn có thể trở thành mối đe dọa sức khỏe cộng đồng khi bùng phát thành dịch. Bệnh đặc biệt phổ biến vào mùa hè thu, khi thời tiết nóng ẩm tạo điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn và virus sinh sôi. Dù không quá nguy hiểm nếu được điều trị đúng cách, đau mắt đỏ lại rất dễ lây lan và gây ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày. Trong bài viết dưới đây, Docosan sẽ giúp bạn nhận biết sớm dấu hiệu đau mắt đỏ, nắm rõ nguyên nhân, cách phòng ngừa và xử trí an toàn.

Bệnh đau mắt đỏ là gì? Tổng quan về viêm kết mạc

Đau mắt đỏ là tình trạng viêm hoặc nhiễm trùng lớp kết mạc bao phủ lòng trắng của mắt và mặt trong của mí mắt. Bệnh thường không gây mất thị lực vĩnh viễn nhưng lại khiến người bệnh khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt và học tập, công việc. Bệnh bùng phát mạnh vào mùa hè thu, đặc biệt trong khoảng từ tháng 6 đến tháng 9.

Đau mắt đỏ rất dễ lây qua đường tiếp xúc, từ người này sang người khác thông qua nước mắt, ghèn, đồ dùng cá nhân hoặc môi trường nhiễm khuẩn. Đau mắt đỏ có thể do các nguyên nhân khác nhau như:

• Do virus: Thường lây lan nhanh, dễ gây thành dịch. Triệu chứng thường kèm chảy nước mắt, nổi hạch trước tai.
• Do vi khuẩn: Ghèn mắt đặc, có màu vàng hoặc xanh. Mắt dính chặt vào buổi sáng.
• Do dị ứng: Ngứa mắt nhiều, không lây, thường tái phát theo mùa.

Dấu hiệu nhận biết đau mắt đỏ

Việc phát hiện sớm dấu hiệu đau mắt đỏ là rất quan trọng để hạn chế lây lan và biến chứng. Các triệu chứng thường gặp:

• Mắt đỏ rực (một hoặc cả hai bên).
• Cảm giác ngứa, cộm như có cát trong mắt.
• Chảy nước mắt nhiều.
• Tiết ghèn (dạng lỏng hoặc mủ), có thể làm dính mí mắt khi ngủ.
• Sưng nhẹ mí mắt, có cảm giác đau nhức.
• Nhạy cảm với ánh sáng (sợ ánh sáng).
• Ở trẻ em, ngoài các dấu hiệu trên còn có thể đi kèm ho, sốt nhẹ và nổi hạch vùng trước tai.

Nếu bạn có một trong các dấu hiệu dưới đây, nên đi khám bác sĩ sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời:

• Nếu bệnh kéo dài quá 3 ngày không thuyên giảm.
• Đau nhiều, sưng mí mắt, giảm thị lực.
• Xuất hiện dịch mủ vàng xanh đặc.
• Trẻ nhỏ, người già, người có bệnh nền cần đi khám sớm.

Các nguyên nhân chính gây ra bệnh đau mắt đỏ

Nguyên nhân gây đau mắt đỏ rất đa dạng, có thể là virus, vi khuẩn, dị ứng…

• Do nhiễm khuẩn: Một số loại vi khuẩn có thể gây đau mắt đỏ bao gồm: Staphylococcus aureus, Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumoniae.
• Do nhiễm virus: Là nguyên nhân phổ biến nhất, thường gây thành dịch. Adenovirus là virus chiếm 65-90% trường hợp đau mắt đỏ do virus, ngoài ra còn có Coronavirus, Enterovirus cũng có thể là tác nhân.
• Do dị ứng: Thường xuất hiện theo mùa, khi thời tiết thay đổi, phản ứng với phấn hoa, lông động vật, bụi nhà.
• Nguyên nhân khác: Dị vật mắt, tiếp xúc với hóa chất kích ứng mắt, dùng kính áp tròng không đảm bảo vệ sinh hay tiếp xúc với người bị đau mắt đỏ.

Con đường lây lan đau mắt đỏ: Hiểu để phòng tránh hiệu quả

Đau mắt đỏ có khả năng lây lan rất cao, đặc biệt trong môi trường tập thể như trường học, công sở. Các con đường lây lan chính:

• Trực tiếp: Chạm tay vào dịch tiết từ mắt/mũi/miệng người bệnh.
• Gián tiếp: Qua khăn mặt, chăn gối, kính, đồ dùng chung. Tiếp xúc với môi trường ô nhiễm như bể bơi công cộng.
• Trong một số trường hợp hiếm: lây qua côn trùng như ruồi, nhặng.

Mùa nào dễ bùng phát dịch đau mắt đỏ?

Đau mắt đỏ có thể xuất hiện quanh năm, nhưng cao điểm thường rơi vào tháng 6 – 9. Khi nhiệt độ cao, độ ẩm lớn tạo điều kiện thuận lợi để vi khuẩn phát triển. Mưa nhiều khiến môi trường dễ bị ô nhiễm, vi khuẩn dễ lây lan nhanh hơn.

Các hoạt động sinh hoạt mùa hè ngoài trời, bơi lội tại các hồ bơi công cộng tiếp xúc với nguồn nước không đảm bảo vệ sinh là đường vào của vi khuẩn và các hóa chất gây kích ứng mắt. Việc sử dụng quạt, máy lạnh liên tục cũng dễ khiến kích ứng mắt.

Trẻ nhỏ, người lớn tuổi dễ bị virus tấn công do sức đề kháng yếu, không chỉ riêng đau mắt đỏ mà hầu hết các bệnh nhiễm khuẩn, virus thường sẽ tăng vào mùa hè do sự phát triển mạnh mẽ của chúng trong khí hậu thuận lợi.

Các Biện Pháp Phòng Ngừa Đau Mắt Đỏ Hiệu Quả

Phòng ngừa luôn là giải pháp tốt nhất để bảo vệ sức khỏe, đặc biệt với những bệnh có khả năng lây lan nhanh như đau mắt đỏ. Dưới đây là những cách phòng tránh đau mắt đỏ bạn nên áp dụng cả khi chưa có dịch và trong mùa dịch đang bùng phát:

Khi chưa có dịch: Chủ động giữ vệ sinh để phòng bệnh từ sớm

• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng: Đây là biện pháp đơn giản nhưng vô cùng hiệu quả giúp loại bỏ virus, vi khuẩn trên tay – nguyên nhân chính dẫn đến việc đưa mầm bệnh lên mắt.
• Không dụi mắt bằng tay: Tay thường xuyên tiếp xúc với nhiều bề mặt, chứa nhiều vi khuẩn. Dụi mắt có thể làm trầy giác mạc và tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập.
• Dùng khăn mặt, chậu rửa riêng biệt: Tránh dùng chung đồ dùng cá nhân với người khác để hạn chế lây nhiễm chéo.
• Giữ vệ sinh môi trường sống và vật dụng cá nhân: Lau dọn nhà cửa thường xuyên, giặt chăn gối định kỳ, giữ không gian sống thoáng sạch để hạn chế vi khuẩn phát triển.

Khi có dịch đau mắt đỏ bùng phát: Tăng cường biện pháp bảo vệ trong mùa cao điểm, bạn nên thực hiện nghiêm túc các biện pháp sau để hạn chế tối đa nguy cơ lây nhiễm:

• Tránh tiếp xúc với người mắc bệnh đau mắt đỏ: Không nên bắt tay, dùng chung đồ dùng hoặc ở gần người bệnh để giảm nguy cơ lây lan virus. Đặc biệt là luôn đeo khẩu trang ở nơi đang có dịch đau mắt đỏ.
• Không dùng chung thuốc nhỏ mắt hoặc các sản phẩm chăm sóc mắt: Việc dùng chung có thể khiến vi khuẩn, virus lây trực tiếp từ người này sang người khác.
• Rửa mắt hàng ngày bằng nước muối sinh lý 0.9%: Đây là cách giúp làm sạch nhẹ nhàng vùng mắt, loại bỏ dị nguyên và chất bẩn có thể gây viêm.
• Hạn chế đến nơi đông người, không tụ tập ở không gian kín: Vi khuẩn, virus dễ phát tán trong không khí và lây lan khi không khí không được lưu thông.
• Tránh tắm/bơi ở các bể bơi công cộng không đảm bảo vệ sinh: Nước bẩn hoặc clo không đạt chuẩn có thể gây kích ứng và là môi trường lây nhiễm hiệu quả.
• Đeo kính bảo hộ khi ra ngoài: Kính giúp bảo vệ mắt khỏi bụi bẩn, khói, vi khuẩn trong không khí – đặc biệt ở nơi đông đúc, ô nhiễm.

Xử Trí Đúng Cách Khi Nghi Ngờ Hoặc Đã Mắc Bệnh Đau Mắt Đỏ

Nếu bạn nhận thấy mình hoặc người thân có các triệu chứng nghi ngờ đau mắt đỏ, hãy bình tĩnh và thực hiện các bước xử trí sau để kiểm soát tình trạng bệnh:

Cách chăm sóc mắt tại nhà khi mới khởi phát:

• Vệ sinh mắt nhẹ nhàng mỗi ngày bằng nước muối sinh lý: Sử dụng nước nhỏ mắt, bông gòn sạch hoặc khăn giấy mềm nhúng nước muối sinh lý để lau từ trong khóe mắt ra ngoài. Mỗi bên mắt nên dùng bông riêng để tránh lây chéo.
• Dùng khăn giấy sạch để lau và bỏ ngay sau khi sử dụng: Tránh dùng khăn vải nhiều lần vì có thể chứa mầm bệnh tích tụ.
• Đeo kính mát khi ra ngoài: Kính giúp hạn chế bụi bẩn và ánh sáng mạnh, đồng thời giảm nguy cơ truyền bệnh cho người khác.

Những điều tuyệt đối nên tránh khi bị đau mắt đỏ:

• Không tự ý dùng thuốc nhỏ mắt có corticoids: Đây là nhóm thuốc chống viêm mạnh nhưng có thể gây biến chứng nghiêm trọng nếu dùng sai cách (tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể…).
• Không đắp lá cây, thuốc dân gian lên mắt: Các mẹo dân gian chưa được kiểm chứng y học có thể khiến mắt bị kích ứng, nhiễm trùng nặng hơn.
• Không dụi mắt, không dùng tay bẩn chạm vào vùng mắt: Hành động này làm tăng nguy cơ lan rộng mầm bệnh và tổn thương mắt.

Cách ly và theo dõi sức khỏe:

• Người bệnh nên nghỉ ngơi, cách ly tại nhà: Tránh đến trường, đi làm để không lây nhiễm cho người khác.
• Theo dõi diễn tiến của bệnh: Nếu sau 3–5 ngày không đỡ hoặc có biểu hiện nặng hơn (mắt sưng đau dữ dội, giảm thị lực), cần đi khám ngay.

Bạn có thể đến ngay các bệnh viện/phòng khám chuyên khoa Mắt, điển hình như Bệnh Viện Đa Khoa Sài Gòn Tam Kỳ để được các bác sĩ chuyên khoa mắt thăm khám, chẩn đoán và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, giúp kiểm soát bệnh nhanh chóng và hiệu quả.

Một số câu hỏi liên quan

Đau mắt đỏ có tự khỏi không?

Đa phần các trường hợp nhẹ do virus có thể tự khỏi trong 1-2 tuần. Tuy nhiên, đau mắt đỏ do vi khuẩn hoặc các nguyên nhân khác cần được điều trị theo chỉ định của bác sĩ để tránh biến chứng. Việc thăm khám tại Bệnh Viện Đa Khoa Sài Gòn Tam Kỳ sẽ giúp xác định nguyên nhân và có phác đồ điều trị phù hợp.

Đau mắt đỏ lây qua đường nào?

Chủ yếu qua tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết mắt của người bệnh hoặc gián tiếp qua đồ dùng cá nhân, môi trường bị nhiễm khuẩn. Để phòng tránh lây lan, hãy tuân thủ các biện pháp vệ sinh cá nhân và hạn chế tiếp xúc gần với người bệnh. Nếu bạn đang có dấu hiệu bệnh, hãy đến Bệnh Viện Đa Khoa Sài Gòn Tam Kỳ để được hướng dẫn cách ly và chăm sóc đúng cách.

Khi bị đau mắt đỏ cần lưu ý những gì?

Không dụi mắt, vệ sinh mắt nhẹ nhàng, không tự ý dùng thuốc, tránh dùng chung đồ dùng cá nhân và đến cơ sở y tế uy tín như Bệnh Viện Đa Khoa Sài Gòn Tam Kỳ để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Đau mắt đỏ nên nhỏ thuốc gì?

Không nên tự ý dùng thuốc nhỏ mắt. Việc dùng sai thuốc có thể gây tổn thương giác mạc, thậm chí giảm thị lực. Chỉ dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Dịch đau mắt đỏ vào tháng mấy?

Thường là vào khoảng thời gian giao mùa từ hè sang thu (thường rơi vào tháng 6 – 9) do thời tiết nóng ẩm tạo điều kiện cho virus, vi khuẩn phát triển mạnh. Bệnh Viện Đa Khoa Sài Gòn Tam Kỳ luôn sẵn sàng tiếp nhận và điều trị cho bệnh nhân đau mắt đỏ trong mọi thời điểm.

Xem thêm:

• Viêm kết mạc có lây không? Cách trị viêm mắt tại nhà hiệu quả
• Bị lẹo mắt kiêng ăn gì để nhanh hồi phục? Các lưu ý khi bị lẹo
• Mắt trũng mất nước: Nguyên nhân, cách khắc phục và phòng ngừa

Đau mắt đỏ là một bệnh thường gặp nhưng có khả năng lây lan nhanh và tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nếu không được chăm sóc đúng cách. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu, hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các biện pháp phòng ngừa là vô cùng quan trọng, đặc biệt trong thời điểm dịch bệnh dễ bùng phát. Nếu bạn hoặc người thân có bất kỳ triệu chứng nào của đau mắt đỏ, đừng ngần ngại liên hệ hoặc đến trực tiếp Bệnh Viện Đa Khoa Sài Gòn Tam Kỳ để được các bác sĩ chuyên khoa mắt thăm khám, tư vấn và điều trị hiệu quả, bảo vệ đôi mắt sáng khỏe cho bạn và gia đình.

Nguồn tham khảo:

1. Pink eye (conjunctivitis)

• Link tham khảo: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pink-eye/symptoms-causes/syc-20376355
• Ngày tham khảo: 12/06/2025

2. Pink Eye (Conjunctivitis): Causes, Symptoms & Treatment

• Link tham khảo: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/pink-eye-conjunctivitis
• Ngày tham khảo: 12/06/2025

3. Conjunctivitis: What Is Pink Eye?

• Link tham khảo: https://www.aao.org/eye-health/diseases/pink-eye-conjunctivitis
• Ngày tham khảo: 12/06/2025