Tăng nhãn áp có chữa được không? Cách điều trị hiệu quả

Ngày cập nhật: 21/04/25

Tác giả: Ds Nguyễn Thị Tường Vi

Tăng nhãn áp là một bệnh lý về mắt nguy hiểm, có thể gây tổn thương thần kinh thị giác và ảnh hưởng đến thị lực nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Vậy tăng nhãn áp có chữa được không và điều trị như thế nào để làm chậm tiến triển của bệnh? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!

Tóm tắt nội dung

1 Bệnh tăng nhãn áp là gì? Triệu chứng tăng nhãn áp
2 Tăng nhãn áp có chữa được không?
3 Tăng nhãn áp có nguy hiểm không?
4 Cách điều trị tăng nhãn áp
5 Thói quen sinh hoạt giúp hạn chế tiến triển của bệnh tăng nhãn áp
6 Các câu hỏi thường gặp

Bệnh tăng nhãn áp là gì? Triệu chứng tăng nhãn áp

Tăng nhãn áp gây tổn thương dây thần kinh thị giác

Tăng nhãn áp (glaucoma) là một bệnh lý về mắt gây tổn thương dây thần kinh thị giác – bộ phận quan trọng giúp truyền tín hiệu từ mắt lên não. Khi dây thần kinh thị giác bị tổn thương, thị lực sẽ dần suy giảm, thậm chí có thể dẫn đến mù lòa nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Tổn thương này thường do áp lực trong mắt tăng cao, tuy nhiên bệnh vẫn có thể xảy ra ngay cả khi chỉ số nhãn áp bình thường. Tăng nhãn áp có thể ảnh hưởng đến mọi độ tuổi nhưng phổ biến hơn ở người lớn tuổi và là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa ở người trên 60 tuổi. Các triệu chứng sẽ khác nhau tùy theo loại và giai đoạn bệnh. Dưới đây là các dấu hiệu thường gặp:

Tăng nhãn áp góc mở (phổ biến nhất): Ở giai đoạn đầu thường không có triệu chứng rõ ràng. Theo thời gian, người bệnh có thể xuất hiện các điểm mù nhỏ, rải rác ở vùng nhìn bên (thị lực ngoại vi) và ở giai đoạn muộn, thị lực trung tâm cũng bị ảnh hưởng.
Tăng nhãn áp góc đóng cấp tính: Khởi phát đột ngột với triệu chứng đau đầu dữ dội, đau mắt kèm theo mắt đỏ, nhìn mờ, thấy quầng sáng hoặc vòng màu quanh đèn và có thể buồn nôn hoặc nôn mửa.
Tăng nhãn áp áp lực bình thường: Bệnh tiến triển âm thầm, không có dấu hiệu ở giai đoạn đầu. Dần dần, người bệnh bắt đầu nhìn mờ và mất thị lực tương tự như trong tăng nhãn áp góc mở.
Tăng nhãn áp ở trẻ em: Triệu chứng có thể bao gồm mắt đục hoặc mờ (đặc biệt ở trẻ sơ sinh), trẻ chớp mắt nhiều, chảy nước mắt dù không khóc kèm theo nhìn mờ, cận thị tiến triển nhanh và đau đầu.
Tăng nhãn áp sắc tố (pigmentary glaucoma): Người bệnh có thể thấy quầng sáng quanh đèn, nhìn mờ khi vận động mạnh và mất dần thị lực ngoại vi theo thời gian.

Tăng nhãn áp có chữa được không?

Nhỏ mắt thường xuyên giúp phòng ngừa các đợt tăng nhãn áp cấp tính

Tăng nhãn áp là một bệnh lý mạn tính không thể chữa khỏi hoàn toàn. Một khi dây thần kinh thị giác đã bị tổn thương, không thể phục hồi thị lực như ban đầu. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, người bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát được tiến triển của bệnh, giảm thiểu tối đa nguy cơ mù lòa. Việc điều trị tăng nhãn áp hiện nay nhằm mục tiêu chính là làm giảm nhãn áp, từ đó ngăn chặn tổn thương thêm cho dây thần kinh thị giác. Các phương pháp điều trị phổ biến gồm có:

Thuốc nhỏ mắt: Là lựa chọn điều trị đầu tiên, giúp giảm áp lực trong mắt và bảo vệ dây thần kinh thị giác.
Điều trị bằng laser: Bác sĩ có thể dùng tia laser để mở đường thoát dịch trong mắt, giúp giảm nhãn áp. Thủ thuật này đơn giản, thường được thực hiện ngay tại phòng khám.
Phẫu thuật: Nếu thuốc và laser không mang lại hiệu quả như mong đợi, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật để tạo đường thoát mới cho thủy dịch ra ngoài, duy trì nhãn áp ổn định.

Người bệnh cần tuân thủ điều trị mỗi ngày, tái khám định kỳ và thông báo ngay với bác sĩ nếu gặp tác dụng phụ hay thay đổi bất thường về thị lực. Việc phát hiện và điều trị sớm không chỉ giúp giữ gìn thị lực mà còn cải thiện chất lượng cuộc sống về lâu dài.

Nếu bạn nghi ngờ mình bị tăng nhãn áp hoặc đang trong quá trình theo dõi bệnh, Bệnh viện Mắt Sài Gòn là một địa chỉ uy tín bạn có thể lựa chọn. Với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm, cùng hệ thống trang thiết bị hiện đại, nơi đây sẽ cung cấp dịch vụ chẩn đoán, điều trị và theo dõi tăng nhãn áp một cách toàn diện, giúp bảo vệ đôi mắt của bạn một cách tốt nhất.

Tăng nhãn áp có nguy hiểm không?

Tăng nhãn áp có thể dẫn đến mù lòa nếu không được điều trị

Tăng nhãn áp là một bệnh lý nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Áp lực trong mắt tăng cao kéo dài sẽ làm tổn thương dây thần kinh thị giác, là bộ phận truyền tín hiệu từ mắt lên não. Một khi dây thần kinh này bị tổn thương nặng, thị lực sẽ suy giảm dần và không thể phục hồi. Nếu không điều trị đúng cách, tăng nhãn áp có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như:

Mất thị lực ngoại vi: Người bệnh ban đầu có thể không nhận ra nhưng theo thời gian, vùng nhìn sẽ ngày càng thu hẹp lại.
Mất thị lực trung tâm: Khi bệnh tiến triển nặng hơn, việc nhìn thẳng cũng trở nên khó khăn.
Mù lòa hoàn toàn: Đây là biến chứng nặng nhất của tăng nhãn áp, còn gọi là “tăng nhãn áp tuyệt đối”. Lúc này, mắt bị mất hoàn toàn khả năng nhìn thấy ánh sáng.
Đau nhức và căng tức mắt: Một số trường hợp tăng nhãn áp giai đoạn cuối có thể gây đau, mắt sưng và cứng khi sờ vào, ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày.

Tăng nhãn áp thường tiến triển âm thầm, không gây triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu nên người bệnh dễ chủ quan. Vì vậy, việc kiểm tra mắt định kỳ và điều trị sớm đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc bảo vệ thị lực và ngăn ngừa các biến chứng không mong muốn.

Cách điều trị tăng nhãn áp

Tăng nhãn áp là một bệnh lý mạn tính, không thể chữa khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, người bệnh có thể làm chậm tiến triển của bệnh và ngăn ngừa nguy cơ mất thị lực vĩnh viễn. Mục tiêu chính của điều trị là giảm áp lực bên trong mắt (nhãn áp), từ đó bảo vệ dây thần kinh thị giác. Các phương pháp điều trị tăng nhãn áp hiện nay bao gồm: Sử dụng thuốc nhỏ mắt

Thuốc nhỏ mắt được ưu tiên sử dụng hàng đầu trong điều trị tăng nhãn áp

Đây là phương pháp điều trị phổ biến và thường được chỉ định đầu tiên. Các loại thuốc nhỏ mắt giúp:

Tăng khả năng dẫn lưu thủy dịch (chất lỏng trong mắt), giúp giảm áp lực nội nhãn.
Giảm sản xuất thủy dịch, từ đó làm hạ nhãn áp.

Tùy tình trạng bệnh và cơ địa từng người, bác sĩ có thể kê đơn một hoặc nhiều loại thuốc nhỏ mắt khác nhau như: Prostaglandin, thuốc chẹn Beta, thuốc đồng vận Alpha, chất ức chế Carbonic Anhydrase hoặc thuốc ức chế Rho Kinase. Một số loại thuốc có thể gây tác dụng phụ nhẹ như: đỏ mắt, ngứa, thay đổi màu mống mắt, mờ mắt nhẹ, nhức đầu hoặc khô miệng. Lưu ý: Khi dùng thuốc nhỏ mắt, người bệnh nên nhắm mắt từ 1–2 phút sau khi nhỏ để thuốc thẩm thấu tốt hơn, đồng thời tránh thuốc chảy xuống họng gây tác dụng phụ toàn thân. Thuốc uống

Thuốc điều trị tăng nhãn áp dạng viên uống có thể gây mệt mỏi, chán ăn

Nếu thuốc nhỏ mắt không đủ hiệu quả, bác sĩ có thể kê thêm thuốc uống, thường là nhóm thuốc ức chế Carbonic Anhydrase. Thuốc này giúp giảm sản xuất thủy dịch trong mắt. Tuy nhiên, thuốc có thể gây một số tác dụng phụ như tiểu nhiều, ngứa râm ran ở tay chân, buồn nôn hoặc có vị kim loại trong miệng. Điều trị bằng laser

Phẫu thuật bằng tia laze sẽ giúp cải thiện sự thoát dịch của các mô nằm ở vị trí mà mống mắt và giác mạc gặp nhau

Nếu thuốc không kiểm soát được nhãn áp hoặc người bệnh không phù hợp với việc dùng thuốc lâu dài, bác sĩ có thể chỉ định điều trị bằng laser. Có hai phương pháp phổ biến:

Laser mở góc (trabeculoplasty): Giúp cải thiện khả năng thoát dịch trong mắt.
Laser tạo lỗ mống mắt (peripheral iridotomy): Áp dụng cho trường hợp tăng nhãn áp góc đóng cấp tính, giúp mở đường dẫn lưu thủy dịch nhanh chóng để hạ áp lực trong mắt.

Phẫu thuật

Khi các phương pháp trên không đạt hiệu quả, phẫu thuật là lựa chọn tiếp theo. Một số phương pháp thường dùng bao gồm:

Phẫu thuật tạo đường dẫn lưu mới (trabeculectomy): Bác sĩ tạo một lỗ nhỏ trên củng mạc (tròng trắng của mắt) để thủy dịch thoát ra ngoài dễ dàng hơn.
Đặt ống dẫn lưu: Một ống nhỏ được đặt vào mắt để giúp dịch thoát ra ngoài, từ đó hỗ trợ giảm nhãn áp.
Phẫu thuật tăng nhãn áp ít xâm lấn (MIGS): Kỹ thuật hiện đại, ít đau và có thời gian hồi phục nhanh hơn, thường được kết hợp với phẫu thuật đục thủy tinh thể.

Điều trị cấp cứu trong trường hợp tăng nhãn áp cấp tính Tăng nhãn áp cấp tính là tình trạng khẩn cấp, cần điều trị ngay lập tức để giảm áp lực trong mắt và tránh tổn thương thần kinh thị giác không hồi phục. Bệnh nhân thường được điều trị bằng thuốc kết hợp với can thiệp laser khẩn cấp để mở đường dẫn lưu thủy dịch. Việc điều trị tăng nhãn áp đòi hỏi sự theo dõi lâu dài và kiên trì. Người bệnh cần tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ, tái khám định kỳ và không được tự ý ngưng thuốc. Bên cạnh đó, nên thông báo cho bác sĩ nếu gặp tác dụng phụ để được điều chỉnh kịp thời.

Thói quen sinh hoạt giúp hạn chế tiến triển của bệnh tăng nhãn áp

Bên cạnh việc điều trị bằng thuốc hay phẫu thuật, việc duy trì lối sống lành mạnh cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát và làm chậm sự tiến triển của bệnh tăng nhãn áp. Dưới đây là một số thói quen sinh hoạt được khuyến khích: Chế độ ăn uống hợp lý

Bổ sung Omega 3 rất tốt cho người tăng nhãn áp

Một chế độ ăn cân bằng, đầy đủ dinh dưỡng được xem là có lợi cho sức khỏe mắt, đặc biệt là với người mắc bệnh tăng nhãn áp. Người bệnh nên:

Tăng cường rau xanh, đặc biệt là các loại rau lá sẫm màu như cải bó xôi, cải xoăn, rau bina,… vì chúng giàu chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ thần kinh thị giác.
Bổ sung vừa phải axit béo omega-3 (có nhiều trong cá hồi, cá thu, hạt chia…) dù hiện nay vẫn còn nhiều nghiên cứu trái chiều về tác động của omega-3 lên nhãn áp.
Hạn chế sử dụng caffeine (có trong cà phê, trà đặc, nước tăng lực…) vì caffeine có thể gây tăng nhãn áp tạm thời, đặc biệt ở người có yếu tố di truyền hoặc tiền sử gia đình mắc bệnh.
Không nên uống rượu bia thường xuyên vì uống nhiều có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý toàn thân và ảnh hưởng xấu đến mắt.
Một số nghiên cứu gần đây còn cho thấy việc bổ sung vitamin B3 (Nicotinamide) kết hợp với Pyruvate bằng đường uống có thể mang lại lợi ích nhưng vẫn cần thêm nhiều bằng chứng khoa học để khẳng định.

Tập luyện thể dục đều đặn

Tư thế yoga “trồng cây chuối” có thể gây tăng áp lực ở mắt gấp 2 lần

Vận động nhẹ nhàng và vừa sức như đi bộ nhanh, đạp xe, tập thể dục nhịp điệu… có thể giúp hạ nhãn áp và cải thiện tuần hoàn máu, từ đó hỗ trợ làm chậm tiến triển của bệnh. Tuy nhiên, người bệnh cần tránh:

Tập các tư thế yoga gây tăng áp lực trong mắt như tư thế đầu thấp (chó cúi mặt) hoặc mang vác vật nặng vì có thể làm tăng nhãn áp đột ngột.
Sử dụng kính bơi ôm sát mắt cũng cần được cân nhắc ở người có nguy cơ cao vì có thể ảnh hưởng đến áp lực nội nhãn.

Giấc ngủ và tư thế nằm

Nằm ngủ với đầu cao hơn thân người một chút để giúp giảm áp lực nội nhãn trong lúc ngủ

Chất lượng giấc ngủ cũng ảnh hưởng đến sức khỏe mắt. Vì thế người bệnh nên:

Nằm ngủ với đầu cao hơn thân người một chút (có thể kê thêm gối) để giúp giảm áp lực nội nhãn trong lúc ngủ.
Tránh nằm đè áp mặt xuống gối hoặc ngủ nghiêng kéo dài về một phía vì có thể tạo áp lực lên nhãn cầu.
Nếu mắc chứng ngưng thở khi ngủ, cần điều trị đúng cách như sử dụng máy CPAP mỗi đêm.
Giảm cân nếu thừa cân vì tình trạng này có thể ảnh hưởng đến mạch máu nuôi mắt và làm bệnh nghiêm trọng hơn.

Hạn chế thuốc lá và các chất kích thích

Người tăng nhãn áp nên bỏ hẳn thuốc lá để bảo vệ cho đôi mắt của mình

Hút thuốc lá không chỉ gây hại cho tim, phổi mà còn tác động xấu đến sức khỏe mắt. Dù mối liên hệ giữa thuốc lá và tăng nhãn áp chưa hoàn toàn rõ ràng nhưng các chất độc trong khói thuốc chắc chắn không mang lại lợi ích gì cho mắt. Ngoài ra, cần tránh việc sử dụng cần sa. Dù một số nghiên cứu cho thấy cần sa có thể làm giảm nhãn áp tạm thời nhưng tác dụng này ngắn và không đủ ổn định để trở thành một phương pháp điều trị chính thống. Do đó, việc dùng cần sa để điều trị tăng nhãn áp không được khuyến cáo.

Với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa hàng đầu, trang thiết bị hiện đại, phục vụ đa dạng các dịch vụ khám và điều trị mắt, mời bạn tham khảo Bệnh Viện Mắt Sài Gòn

Các câu hỏi thường gặp

Bị tăng nhãn áp có cần mổ không?

Việc có cần mổ hay không phụ thuộc vào loại tăng nhãn áp bạn mắc phải và mức độ đáp ứng với điều trị ban đầu. Đối với dạng phổ biến nhất là tăng nhãn áp góc mở nguyên phát, người bệnh thường được điều trị bằng thuốc nhỏ mắt trước nhằm hạ áp lực trong mắt. Nếu thuốc không mang lại hiệu quả như mong đợi, bác sĩ có thể đề nghị chiếu laser hoặc phẫu thuật để cải thiện khả năng thoát dịch trong mắt, từ đó giảm áp lực nội nhãn và bảo vệ thị lực. Tuy nhiên, không phải tất cả các trường hợp đều cần mổ, điều này sẽ được bác sĩ chuyên khoa cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên tình trạng cụ thể của từng người bệnh.

Ai có nguy cơ mắc bệnh tăng nhãn áp

Người cao tuổi có nguy cơ mắc bệnh tăng nhãn áp cao hơn so với những đối tượng khác

Bất kỳ ai cũng có thể mắc tăng nhãn áp nhưng một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao hơn, bao gồm:

Người trên 40 tuổi, đặc biệt là người trên 75 tuổi thì nguy cơ tăng cao rõ rệt.
Người có tiền sử gia đình mắc bệnh tăng nhãn áp, nhất là cha mẹ, anh chị em ruột.
Người bị cận thị hoặc viễn thị nặng cũng dễ mắc các dạng tăng nhãn áp khác nhau.
Phụ nữ, đặc biệt có nguy cơ cao với thể tăng nhãn áp góc hẹp do đặc điểm cấu trúc mắt.
Người gốc Phi, gốc Á hoặc người Inuit có tỷ lệ mắc cao hơn so với dân số nói chung.
Người mắc các bệnh mạn tính như tăng huyết áp, đái tháo đường cũng có nguy cơ bị tổn thương thần kinh thị giác cao hơn.

Việc nhận biết các yếu tố nguy cơ giúp bạn chủ động hơn trong việc thăm khám và phòng ngừa bệnh từ sớm.

Bệnh tăng nhãn áp có thể phòng ngừa được không?

Tăng nhãn áp không thể phòng ngừa hoàn toàn nhưng bạn vẫn có thể phát hiện sớm và kiểm soát hiệu quả để làm chậm tiến triển bệnh cũng như tránh mất thị lực. Để làm được điều này, bạn nên:

Khám mắt định kỳ, đặc biệt nếu bạn nằm trong nhóm nguy cơ cao. Việc kiểm tra áp lực mắt định kỳ giúp phát hiện bất thường trước khi có triệu chứng rõ ràng.
Kiểm soát tốt các bệnh lý mạn tính như tăng huyết áp, đái tháo đường để giảm nguy cơ tổn thương mắt.
Bảo vệ mắt khỏi chấn thương bằng cách đeo kính bảo hộ khi làm việc trong môi trường nguy hiểm.
Nếu bác sĩ xác định bạn bị nhãn áp cao nhưng chưa gây tổn thương thị giác, bạn vẫn có thể được điều trị sớm để ngăn ngừa bệnh chuyển thành tăng nhãn áp thực sự.

Tăng nhãn áp là bệnh lý nguy hiểm có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc duy trì lối sống lành mạnh, khám mắt định kỳ và hiểu rõ nguy cơ cá nhân sẽ giúp bạn bảo vệ đôi mắt tốt hơn. Nếu thấy bài viết hữu ích, đừng quên chia sẻ cho người thân và theo dõi Docosan để cập nhật thêm nhiều thông tin sức khỏe đáng tin cậy nhé!

Xem thêm:

Nguồn tham khảo:

1. Glaucoma