7 bệnh tai mũi họng thường gặp mùa mưa lạnh – Cách chữa, phòng ngừa

Theo dõi Docosan trên

Tai mũi họng thường chịu tác động từ môi trường, thời tiết, khí hậu. Vì vậy vào mùa lạnh, nhiệt độ môi trường thấp dễ dẫn đến nhiều bệnh lý về hô hấp. Tuy nhiên, nhiều người lại chủ quan không điều trị hoặc tự ý dùng thuốc tại nhà, lâu dần khiến trở thành mạn tính, tái đi tái lại nhiều lần. Dưới đây là 7 bệnh tai mũi họng thường gặp mùa mưa lạnh, hãy cùng Docosan tìm hiểu nhé.

7 bệnh tai mũi họng thường gặp mùa mưa lạnh

Viêm mũi dị ứng

Viêm mũi dị ứng (allergic rhinitis) gây ra các dấu hiệu và triệu chứng giống bệnh cảm lạnh, như sổ mũi, ngứa mắt, nghẹt mũi, hắt hơi và tăng áp lực xoang.

Nhưng không giống như cảm lạnh, viêm mũi dị ứng không phải do virus gây ra mà do phản ứng dị ứng với các chất gây dị ứng ngoài trời hoặc trong nhà, chẳng hạn như phấn hoa, mạt bụi hoặc nước bọt của mèo, chó và các động vật có lông khác. Các triệu chứng của viêm mũi dị ứng bao gồm:

• Triệu chứng bệnh theo chu kỳ: Thường xuất hiện vào đầu mùa lạnh hoặc mùa nóng, điều này làm người bệnh cảm thấy ngứa mũi, hắt hơi liên tục đỏ mắt, ngứa mắt, chảy nước mắt, chảy nước mũi,…
• Triệu chứng bệnh không theo chu kỳ: Là tình trạng thường gặp nhất với các biểu hiện như sổ mũi, hắt hơi, chảy mũi khi vừa thức dậy vào buổi sáng, giảm dần trong ngày nhưng lại tái phát khi tiếp xúc với bụi hay môi trường lạnh. Ngoài ra, người bệnh thường xuyên phải thở bằng miệng do nghẹt mũi nên rất dễ viêm họng, viêm phế quản.

Để chữa viêm mũi dị ứng, người bệnh có thể áp dụng nhiều cách như:

• Thuốc điều trị: Dùng các loại thuốc kháng histamin (theo chỉ định của bác sĩ).
• Thuốc nhỏ mắt và thuốc xịt mũi: Dùng thuốc nhỏ mắt và thuốc xịt mũi có thể giúp giảm ngứa và các triệu chứng liên quan đến dị ứng khác trong thời gian ngắn (theo chỉ định của bác sĩ).

Các biện pháp khắc phục tại nhà: Cách khắc phục sẽ phụ thuộc vào chất gây dị ứng.

• Nếu bị dị ứng theo mùa hoặc phấn hoa, người bệnh nên tránh xa những nơi có nhiều cây cối, đồng thời dùng máy hút ẩm hoặc bộ lọc không khí dạng hạt giúp bạn kiểm soát dị ứng khi ở trong nhà.
• Nếu bạn bị dị ứng với bụi, mạt nhà, hãy giặt tấm trải giường và chăn mền bằng nước nóng trên 55 độ C; đeo khẩu trang khi làm việc nếu bị dị ứng với các tác nhân ở nơi làm việc

Viêm họng

Viêm họng là tình trạng viêm nhiễm niêm mạc họng và hầu. Khi bị bệnh, bạn sẽ cảm thấy đau rát ở cổ họng, đặc biệt là khi nuốt. Thông thường, bệnh sẽ tự khỏi hẳn sau một tuần mà không để lại biến chứng gì. Đối với những trường hợp nặng, bệnh có thể gây viêm amidan. Bệnh có thể tồn tại ở dạng cấp tính hay mạn tính.

Viêm họng gây đau rát, có thể nhìn thấy niêm mạc vùng họng sưng đỏ. Các tuyến ở họng sưng đau khiến người bệnh gặp khó khăn trong việc nuốt thức ăn, đôi khi nuốt nước bọt cũng cảm thấy đau đớn.

Bệnh nhân có thể tự điều trị các triệu chứng đau họng thể nhẹ tại nhà bằng cách súc miệng, họng bằng nước muối ấm, sử dụng máy tạo độ ẩm để tránh không khí xung quanh bị khô ảnh hưởng đến tính trạng bệnh. Trường hợp bệnh nhân tiến triển nặng hơn như khó thở, sốt cao, lẫn máu trong đờm hay nước bọt,… cần gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và chữa trị.

Cảm cúm

Bệnh cảm cúm là bệnh truyền nhiễm do virus cúm gây ra. Cảm cúm lây qua đường hô hấp, trực tiếp qua giọt bắn khi bệnh nhân hắt hơi hay gián tiếp khi tiếp xúc qua tay rồi đưa lên mắt, mũi miệng. Bệnh cảm cúm thường ủ bệnh từ 1 đến 4 ngày.

Triệu chứng của cảm cúm thường gặp là sốt, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, nghẹt mũi, hắt hơi và đau họng.

Để giúp cơ thể hồi phục khi bị cảm cúm, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:

• Nghỉ ngơi đầy đủ: Giúp cơ thể có thời gian chống lại virus.
• Uống đủ nước: Tránh mất nước và làm loãng đờm.
• Sử dụng thuốc không kê đơn: Dùng Paracetamol hoặc Ibuprofen để hạ sốt, giảm đau; thuốc thông mũi hoặc thuốc ho nếu cần. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, vẫn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ.
• Súc miệng nước muối, xông hơi: Giúp làm dịu họng và thông thoáng đường thở.
• Ăn uống đủ chất: Ăn các thức ăn dễ tiêu, giàu vitamin.

Nếu gặp bất kỳ dấu hiệu nào sau đây: Sốt cao liên tục (trên 39 độ C) không hạ, khó thở, thở gấp hoặc đau tức ngực, đau họng dữ dội, không nuốt được, ho có đờm xanh, vàng hoặc lẫn máu, hãy đến cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám kịp thời.

Viêm xoang

Bệnh viêm xoang được gọi chung là viêm mũi xoang, xảy ra khi có sự xâm nhập của các tác nhân gây hại mà chủ yếu là vi khuẩn, khiến lớp niêm mạc hô hấp lót trong các xoang cạnh mũi bị viêm. Nguyên nhân là do một vài tác nhân nào đó khiến cho lớp niêm mạc ở trong tình trạng phù nề, gây tăng tiết nhầy và hệ quả làm cho các xoang bị tắc nghẽn.

Khi bị viêm mũi xoang, bạn sẽ gặp phải những triệu chứng như:

• Đau nhức đầu vùng trán, thái dương hoặc gò má.
• Ho dai dẳng, kéo dài, đặc biệt ho nhiều hơn vào ban đêm.
• Dịch mũi chảy xuống vùng họng, dịch có thể chuyển sang màu xanh hoặc vàng, có thể kèm mủ và có mùi hôi do vi khuẩn phát sinh.
• Bệnh nhân có thể bị nghẹt mũi, tắc mũi một hoặc cả hai bên mũi.
• Suy giảm khứu giác, khó khăn trong việc ngửi mùi, thậm chí không ngửi thấy mùi.
• Hơi thở có mùi hôi khó chịu.
• Ngứa mũi, nghẹt mũi và hắt hơi liên tục.
• Đau hoặc sưng xung quanh khu vực mắt, khiến tầm nhìn bị hạn chế.

Các bác sĩ thường chỉ định điều trị xoang bằng các nhóm thuốc như kháng sinh, chống viêm, thuốc kháng dị ứng hoặc thuốc co mạch. Tuy nhiên, trường hợp bệnh nhân điều trị bằng thuốc không đem lại hiệu quả, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật chữa viêm xoang.

Viêm amidan

Viêm amidan là tình trạng tuyến amidan bị tổn thương, viêm nhiễm cấp tính hoặc mạn tính. Viêm amidan do vi khuẩn hoặc virus gây ra. Khi vi khuẩn tấn công ồ ạt vào mũi họng sẽ làm amidan làm việc quá mức dẫn đến amidan bị sưng, đỏ và đau.

Viêm amidan có những biểu hiện như sau:

• Sốt cao 39 đến 40 độ C.
• Hay bị khô rát họng, ho và nuốt đau.
• Lưỡi trắng.
• Vùng niêm mạc họng đỏ và sưng.
• Chán ăn.
• Cơ thể mệt mỏi.
• Tiểu ít.
• Miệng có mùi hôi.
• Ngủ ngáy, thở khò khè, mắc chứng ngưng thở khi ngủ.

Bệnh nhân viêm amidan có thể sử dụng thuốc kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ để điều trị viêm. Trường hợp viêm amidan mạn tính, bệnh nhân cần phẫu thuật cắt amidan.

Viêm tai giữa cấp

Viêm tai giữa cấp là bệnh nhiễm trùng khởi phát đột ngột và gây đau tai. Bệnh xảy ra khi vùng phía sau màng nhĩ, được gọi là tai giữa, bị viêm và nhiễm trùng. Bệnh kéo dài sẽ chuyển thành viêm tai giữa có mủ, gây chảy mủ và mất thính lực nếu không được xử lý kịp thời và đúng cách. Những triệu chứng đặc trưng của viêm tai giữa cấp là:

• Sốt, mệt mỏi, đau đầu.
• Chảy dịch tai.
• Ù tai.
• Giảm thính lực.

Việc phát hiện và điều trị viêm tai giữa cấp tính rất quan trọng, cần thực hiện theo chỉ định của bác sĩ. Các biện pháp để điều trị viêm tai giữa cấp như:

• Dùng thuốc chuyên khoa theo chỉ định của bác sĩ: Tuyệt đối không lạm dụng kháng sinh khi chưa được bác sĩ đồng ý vì sẽ gây tác dụng phụ ảnh hưởng sau này. Việc dùng thuốc cần căn cứ vào nguyên nhân gây bệnh và các bệnh liên quan như viêm họng cúm, viêm xoang, viêm mũi.
• Phẫu thuật: Được chỉ định trong trường hợp không đáp ứng điều trị hoặc người bệnh bị bệnh tái đi tái lại.
• Ngoài ra, cần vệ sinh sạch sẽ các vật dụng sử dụng xung quanh, giữ ấm cơ thể khi tiếp xúc lạnh để phòng bệnh.

Hội chứng ngưng thở khi ngủ

Trong khi ngủ, bệnh nhân mắc phải hội chứng ngưng thở khi ngủ phải chịu đựng tình trạng thanh quản hẹp lại do các cơ vùng hầu cũng “nghỉ ngơi” . Tình trạng này khiến cho khí lưu thông qua vùng hầu họng không dễ dàng và người bệnh sẽ ngáy để chống lại tình trạng trên.

Nếu vùng hầu họng hoàn toàn khép lại, bệnh nhân sẽ ngưng thở trong một khoảng thời gian, hiện tượng này gọi là ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn. Các triệu chứng mắc hội chứng ngưng thở khi ngủ thường là:

• Ngáy to.
• Thở hổn hển, thở mạnh khi ngủ.
• Mệt mỏi khi thức dậy.
• Thường xuyên thức giấc.

Để phòng ngừa hội chứng ngưng thở khi ngủ, bạn nên:

• Kiểm soát cân nặng, thay đổi lối sống khoa học, điều độ.
• Hạn chế uống rượu, ngưng thuốc lá.
• Có thể thay đổi tư thế ngủ (quay đầu giường lên cao 10cm, tránh nằm gối cao, khi ngủ nằm nghiêng).

Ngoài ra còn có các biện pháp khác để phòng ngừa tình trạng ngưng thở khi ngủ như:

• Đo đa ký giấc ngủ.
• Nội soi tai mũi họng.

Địa chỉ khám tai mũi họng uy tín

Trong đó, Docosan giới thiệu đến bạn Bệnh viện Đa khoa Sài Gòn Tam Kỳ, tọa lạc tại Lô A50, đường Trương Chí Cương, phường Hòa Thuận, TP. Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam – một địa chỉ uy tín trong lĩnh vực khám và điều trị Tai – Mũi – Họng tại Quảng Nam.

Với hệ thống cơ sở vật chất hiện đại cùng đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, bệnh viện cung cấp đầy đủ các dịch vụ thăm khám, chẩn đoán và điều trị hiệu quả các bệnh lý về tai mũi họng, giúp hạn chế bệnh trở nên trầm trọng và người bệnh mau chóng hồi phục.

Cách phòng tránh, điều trị bệnh Tai Mũi Họng mùa lạnh

Để phòng tránh bệnh tai mũi họng trong mùa lạnh, bạn cần giữ ấm vùng cổ, mũi và tai, đeo khẩu trang khi ra ngoài, tránh tiếp xúc với môi trường ô nhiễm và hạn chế uống nước lạnh. Đồng thời, cần vệ sinh tai mũi họng hàng ngày bằng nước muối sinh lý giúp loại bỏ vi khuẩn, virus gây viêm tai mũi họng.

Ngoài ra, tăng cường sức đề kháng bằng chế độ ăn uống giàu vitamin và nghỉ ngơi hợp lý cũng rất quan trọng. Khi xuất hiện triệu chứng như đau họng, nghẹt mũi, ù tai – dấu hiệu của các bệnh về họng hoặc viêm tai – nên đến cơ sở y tế để được hướng dẫn cách chữa bệnh tai mũi họng phù hợp, tránh tự ý dùng thuốc gây biến chứng.

Các câu hỏi thường gặp

Đối tượng nào dễ mắc bệnh tai mũi họng vào mùa lạnh?

Trẻ em, người già và người có sức đề kháng kém là những đối tượng dễ mắc bệnh tai mũi họng khi thời tiết lạnh. Đồng thời lớp niêm mạc tai ở trẻ em thường mỏng và nhạy cảm nên dễ bị tác nhân gây bệnh tấn công, vì vậy chúng rất dễ bị các bệnh liên quan đến tai, mũi, họng.

Bị bệnh tai mũi họng có nên dùng thuốc kháng sinh không?

Việc tự ý sử dụng kháng sinh có thể làm các bệnh tai mũi họng trở nên trầm trọng và khó can thiệp điều trị hơn. Bệnh nhân cần tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn cách chữa bệnh tai mũi họng an toàn và hiệu quả.

Mùa lạnh nên ăn, uống gì để tránh bệnh tai mũi họng?

Để phòng ngừa các bệnh về họng và bệnh tai mũi họng, nên tăng cường bổ sung các thực phẩm:

• Rau xanh, trái cây giàu vitamin C (cam, quýt, bưởi).
• Gừng, tỏi, mật ong.
• Uống nước ấm, trà thảo mộc.
• Tránh đồ lạnh và cay nóng.

Chủ động phòng ngừa và điều trị các bệnh tai mũi họng mùa lạnh đúng cách sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe cả gia đình. Đừng chủ quan với các dấu hiệu viêm tai mũi họng. Hãy thăm khám sớm để được tư vấn cách chữa bệnh tai mũi họng hiệu quả nhất! Theo dõi Docosan để cập nhật thêm nhiều thông tin sức khỏe hữu ích, bảo vệ bạn và người thân trong mùa lạnh.

Xem thêm:

• Cách phân biệt các dấu hiệu của bệnh cảm cúm và cảm lạnh.
• 5 nhóm thuốc cảm, điều trị cảm lạnh, cảm cúm, nghẹt mũi hiệu quả.
• Hướng dẫn chữa viêm họng.

Tài liệu tham khảo:

1. Top Winter ENT Problems

• Link tham khảo: https://www.entmedicalsurgical.com/blog/top-winter-ent-problems.
• Ngày tham khảo: 21/05/2025.

2. ENT Problems that Worsen with Winter

• Link tham khảo: https://www.cchwyo.org/news/2023/december/ent-problems-that-worsen-with-winter/
• Ngày tham khảo: 21/5/2025.