Cách chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết tại nhà giúp nhanh hồi phục

Theo dõi Docosan trên

Bệnh sốt xuất huyết là một bệnh xảy ra phổ biến ở vùng khí hậu nhiệt đới do virus Dengue (dengue hemorrhagic fever, DHF hay Sốt dengue) gây ra. Bệnh sốt xuất huyết xảy ra quanh năm và cao điểm nhất là vào mùa mưa – mùa sinh sản của muỗi. Hãy cùng Docosan tìm hiểu về cách chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết tại nhà qua bài viết dưới đây nhé.

Chẩn đoán tình trạng sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết có thể gặp ở cả người lớn và trẻ em. Bệnh gây triệu chứng sốt cao, mệt mỏi, đau nhức xương, rối loạn đông máu, xuất huyết, giảm huyết áp đột ngột. Với một số trường hợp có thể chuyển biến nặng ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Thông thường, sốt xuất huyết được chẩn đoán dựa trên một số phương pháp sau:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra các triệu chứng như sốt, dấu hiệu xuất huyết dưới da, đồng thời khai thác thêm thông tin về tiền sử bệnh tật, lịch sử di chuyển cũng như môi trường sinh sống của người bệnh.
• Khám cận lâm sàng: Dựa trên kết quả khám lâm sàng, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện một số xét nghiệm như xét nghiệm kháng nguyên dengue NS1, xét nghiệm kháng thể IgM và IgG. Những xét nghiệm này giúp xác định chính xác chủng virus dengue mà bệnh nhân mắc phải, cũng như mức độ nghiêm trọng của bệnh. Từ đó, bác sĩ có cơ sở để chẩn đoán chính xác và đưa ra hướng điều trị, chăm sóc phù hợp cho người bệnh sốt xuất huyết.

Hướng dẫn cách chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết

Chăm sóc người bệnh sốt xuất huyết nhẹ tại nhà

Đối với trường hợp sốt xuất huyết nhẹ, người bệnh có thể điều trị và chăm sóc tại nhà. Một số lưu ý quan trọng khi chăm sóc người bệnh sốt xuất huyết tại nhà bao gồm:

• Người bệnh cần được nghỉ ngơi đầy đủ, tránh vận động mạnh hoặc tham gia các hoạt động tiêu tốn nhiều sức lực.
• Duy trì chế độ dinh dưỡng cân đối, giàu dưỡng chất, ưu tiên các loại thực phẩm và trái cây chứa nhiều vitamin, khoáng chất nhằm hỗ trợ tăng cường sức đề kháng.
• Người bệnh nên uống đủ nước, ngay cả khi không cảm thấy khát, để bù lượng dịch bị mất.
• Việc chăm sóc tại nhà cần chú trọng điều chỉnh chế độ ăn phù hợp, nên ưu tiên các món dễ tiêu như súp, cháo loãng nhằm cung cấp năng lượng mà không gây áp lực lên hệ tiêu hóa.
• Để giảm sốt và giảm đau, có thể sử dụng thuốc hạ sốt như paracetamol hoặc acetaminophen theo đúng hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ. Tuyệt đối KHÔNG tự ý sử dụng các loại thuốc chống viêm không steroid như ibuprofen, aspirin hoặc naproxen, vì có thể làm tăng nguy cơ chảy máu.

Người nhà cần theo dõi sát tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, trường hợp nếu xuất hiện dấu hiệu bất thường, cần nhanh chóng liên hệ bác sĩ hoặc đưa người bệnh đến cơ sở y tế để được thăm khám và xử trí kịp thời.

Chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết nặng

Trong trường hợp bệnh diễn tiến nặng, người bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng như đau bụng dữ dội, buồn nôn, nôn liên tục, mệt mỏi, lừ đừ, chảy máu cam hoặc chảy máu chân răng… Lúc này, cần nhanh chóng đưa người bệnh đến bệnh viện lớn để được điều trị kịp thời.

Hiện nay, sốt xuất huyết chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, do đó việc điều trị chủ yếu dựa vào các biện pháp hỗ trợ và kiểm soát triệu chứng, bao gồm:

• Sử dụng thuốc theo chỉ định và truyền dịch, chất điện giải để bù nước và ổn định huyết động.
• Truyền máu nếu có mất máu nhiều.
• Theo dõi liên tục các chỉ số sinh tồn và can thiệp y tế kịp thời khi có dấu hiệu nguy hiểm.

Người thân nên phối hợp chặt chẽ với nhân viên y tế trong việc chăm sóc và theo dõi bệnh nhân tại bệnh viện theo đúng hướng dẫn của bác sĩ.

Docosan giới thiệu đến bạn dịch vụ chăm sóc người bệnh, trong đó có người bệnh sốt xuất huyết của Wecare 247. Được thành lập vào năm 2017, với sứ mệnh mang tới giải pháp Chăm sóc sức khỏe cá nhân cùng đội ngũ chăm sóc viên được đào tạo bài bản giúp nâng cao chất lượng sống và định vị lại vị thế người chăm sóc viên trong xã hội.

Wecare 247 đặt người bệnh làm trung tâm, chăm sóc tận tâm như người thân trong gia đình. Việc chăm sóc bệnh nhân bị sốt xuất huyết được triển khai tại nhà riêng theo khung giờ phù hợp, giúp đảm bảo sự thoải mái, riêng tư và hạn chế tối đa nguy cơ lây nhiễm chéo.

Dinh dưỡng cho người bị sốt xuất huyết

Bên cạnh điều trị theo chỉ định của bác sĩ, chế độ sinh hoạt hợp lý, dinh dưỡng khoa học đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị và chăm sóc người bệnh sốt xuất huyết hiệu quả. Người bệnh nên được thăm khám và điều chỉnh chế độ ăn uống theo hướng dẫn của bác sĩ. Dưới đây là một số lưu ý chung về dinh dưỡng cho người sốt xuất huyết:

Nhu cầu dinh dưỡng

Nhu cầu dinh dưỡng của người bệnh sốt xuất huyết rất quan trọng trong quá trình hồi phục, bởi chế độ ăn uống hợp lý giúp tăng cường sức đề kháng, duy trì thể trạng và phòng ngừa tình trạng nặng hơn. Nhu cầu dinh dưỡng của người bệnh bao gồm:

• Cung cấp đủ nước cho cơ thể thông qua nước lọc, nước ép, thức ăn lỏng, nước điện giải hoặc dịch truyền trong quá trình chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết để ngăn ngừa tình trạng mất nước.
• Cung cấp đầy đủ và cân bằng các nhóm dưỡng chất thiết yếu nhằm duy trì calo, năng lượng cho cơ thể.
• Ưu tiên bổ sung vitamin và khoáng chất, đặc biệt là vitamin C nhằm hỗ trợ hệ miễn dịch, tăng cường sức đề kháng, giúp đẩy nhanh tốc độ hồi phục.

Chế độ dinh dưỡng và lưu ý cách ăn uống

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi của người bị sốt xuất huyết. Việc cung cấp đầy đủ dưỡng chất và duy trì sự cân bằng nước – điện giải giúp cơ thể chống lại virus và hồi phục nhanh hơn:

• Chia bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ là một trong những lưu ý trong cách chăm sóc người bệnh sốt xuất huyết, người bệnh có thể ăn 4 – 6 bữa thay vì tập trung vào 3 bữa chính.
• Ưu tiên thức ăn mềm, dễ tiêu hóa như cháo, súp, đồ luộc hoặc hấp…
• Tham khảo nhóm thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất như trái cây họ cam quýt, cà rốt, khoai lang, thịt nạc, các loại đậu…
• Tăng lượng protein nạc từ thịt gà, trứng, cá, thịt bò… trong thực đơn dinh dưỡng hàng ngày.
• Có thể bổ sung các sản phẩm từ sữa như sữa tách béo, pho mát, sữa chua tách béo… Trường hợp mắc hội chứng không dung nạp lactose có thể thay thế bằng sữa có nguồn gốc từ thực vật như sữa đậu nành, sữa gạo, sữa hạnh nhân, sữa yến mạch…

>>> Xem thêm: Sốt xuất huyết nên ăn gì để sức khỏe sớm hồi phục?

Những loại thực phẩm và đồ uống cần tránh

Trong thời gian mắc bệnh sốt xuất huyết, hệ miễn dịch và hệ tiêu hóa của người bệnh thường bị suy yếu. Vì vậy, việc tránh các loại thực phẩm và đồ uống không phù hợp là rất quan trọng để hỗ trợ quá trình hồi phục. Một số thực phẩm và đồ uống cần tránh như là:

• Đồ ăn cay mặn như thịt muối, cá hộp, xúc xích, giò chả, mì ăn liền, lẩu chua cay… có thể làm trầm trọng hơn tình trạng mất nước. Do đó, cần tránh nhóm thực phẩm này trong thời gian điều trị và chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết.
• Thực phẩm chứa nhiều chất béo có thể gây nên tình trạng khó tiêu, đầy hơi và buồn nôn. Vì vậy, bạn cần tránh nhóm thức ăn nhiều chất béo như đồ chiên, pizza, bánh mì, snack…
• Khi chăm bệnh nhân bị sốt xuất huyết cần hạn chế thức ăn, đồ uống sinh khí như nước ngọt có ga, đồ muối chua, đậu lăng, củ cải, bông cải xanh, súp lơ, hành tây… vì chúng có thể làm trầm trọng hơn các triệu chứng của bệnh lý sốt xuất huyết.
• Người sốt xuất huyết không nên tiêu thụ rượu bia và đồ uống có cồn vì chúng là tác nhân gây hại cho sức khỏe, khiến cơ thể mất nước, mệt mỏi, thiếu tỉnh táo.
• Đồ uống chứa caffein như cà phê, trà đặc cũng cần hạn chế trong thời gian điều trị sốt xuất huyết.

Lưu ý khi chăm sóc bệnh nhân bị sốt xuất huyết

Để chăm sóc bệnh nhân bị sốt xuất huyết, người nhà cần lưu ý một số vấn đề như sau:

• Không gian nghỉ ngơi thoáng mát: Nghỉ ngơi trong không gian yên tĩnh, thoáng mát giúp giảm nhiệt độ cơ thể và giúp người bệnh cảm thấy thoải mái, không để người bệnh nằm ở nơi có ánh nắng trực tiếp hoặc gió mạnh.
• Lau mát cho bệnh nhân khi sốt: Người nhà có thể dùng khăn ẩm lau mát cho người bệnh khi sốt, đặc biệt là ở những vùng nách, bẹn, cổ,… điều này giúp giãn mạch máu, từ đó hỗ trợ làm mát cơ thể.
• Không tự ý truyền dịch hay sử dụng thuốc khi chưa có chỉ định: Việc tự ý truyền dịch, sử dụng thuốc trong quá trình chăm sóc người bệnh sốt xuất huyết tại nhà khi chưa được sự cho phép của bác sĩ có thể dẫn đến những phản ứng phụ nguy hiểm như phản ứng dị ứng, sốc phản vệ, tương tác thuốc tiêu cực, tổn thương các cơ quan trong cơ thể… Do đó, người nhà chỉ cho người bệnh dùng thuốc theo đơn kê hoặc hướng dẫn của bác sĩ.

Các biến chứng nguy hiểm từ sốt xuất huyết có thể xảy ra

Sốt xuất huyết diễn tiến từ nhẹ đến nặng, nếu không được can thiệp y tế và chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết đúng cách, có thể dẫn đến các biến chứng như:

• Giảm tiểu cầu bất thường.
• Đông máu.
• Suy tim, suy thận.
• Sốc do mất máu.
• Suy đa tạng: suy gan tối cấp, tụt huyết áp…
• Xuất huyết não.
• Tràn dịch màng phổi.
• Hôn mê.
• Tổn thương mắt.
• Bệnh lý tiến triển nặng có thể gây chảy máu ồ ạt, thậm chí là tử vong.
• Sốt xuất huyết khi đang mang thai có thể gây sảy thai, sinh non, trẻ nhẹ cân.

Để giảm thiểu nguy cơ xuất hiện các biến chứng nguy hiểm, việc phát hiện và điều trị sốt xuất huyết giai đoạn sớm là rất quan trọng. Trường hợp phát hiện bản thân hoặc người nhà có các dấu hiệu của sốt xuất huyết, cần đến ngay bệnh viện để được kiểm tra, can thiệp y tế và tiếp nhận hướng dẫn chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết hiệu quả.

Làm gì để phòng tránh lây nhiễm sốt xuất huyết?

Để phòng tránh lây nhiễm sốt xuất huyết, bạn cần:

• Tiêm Vaccine: Được đánh giá là phương pháp phòng ngừa hiệu quả nguy cơ nhập viện do sốt xuất huyết.
• Ngăn ngừa muỗi đốt: Hiện sốt xuất huyết chưa có vaccine và thuốc điều trị đặc hiệu. Muỗi vằn chính là nguồn lây bệnh trung gian và cách tốt nhất để phòng bệnh là tiêu diệt muỗi tận gốc: Giữ môi trường sống sạch sẽ, quang đãng, phun thuốc diệt muỗi, ngủ màn, …

Ngoài ra, sốt xuất huyết cũng có thể lây qua đường máu hoặc dùng chung bơm tiên với người bị sốt xuất huyết. Vì thế, không dùng chung bơm kim tiêm, đảm bảo an toàn truyền máu và các dụng cụ y tế vô trùng để tránh lây truyền qua đường máu.

Virus degue cũng có thể truyền từ mẹ sang con. Do đó, phụ nữ mang thai cần chú ý phòng tránh nhiễm virus Dengue, đặc biệt là trong khoảng 10 ngày trước khi sinh.

Các câu hỏi thường gặp

Khi nào cần đưa bệnh nhân đến bệnh viện?

Người bệnh cần chú ý theo dõi các dấu hiệu cảnh báo. Một số dấu hiệu cơ bản cảnh báo người bệnh sốt xuất huyết cần được nhập viện ngay để tiến hành điều trị, gồm:

• Sốt cao liên tục trên 38,5 độ không đáp ứng với thuốc hạ sốt.
• Đau bụng, đau vùng gan.
• Nôn mửa nhiều, nôn ra máu.
• Xuất huyết dưới da.
• Lừ đừ, li bì, vật vã, khó thở.

Bác sĩ cũng có thể chỉ định cho người bệnh nhập viện trong một số trường hợp như mang thai, mắc bệnh mạn tính, dưới 1 tuổi, từ 60 tuổi trở lên…

Sốt xuất huyết bao lâu thì khỏi?

Thời gian phục hồi của mỗi người bệnh sau khi nhập viện điều trị sốt xuất huyết không giống nhau. Thời gian khỏi bệnh còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mức độ bệnh, tình trạng sức khỏe tổng thể của người bệnh, khả năng đáp ứng với phác đồ chữa trị…

Sốt xuất huyết bao nhiêu độ thì uống thuốc?

Trong trường hợp sốt xuất huyết, người bệnh nên uống thuốc hạ sốt khi thân nhiệt từ 38,5°C trở lên. Lúc này, thuốc hạ sốt được khuyến nghị sử dụng là Paracetamol, với liều dùng phù hợp theo độ tuổi và cân nặng. Nếu sốt dưới 38,5°C, chưa cần dùng thuốc mà nên lau mát bằng nước ấm, nghỉ ngơi và bổ sung nhiều nước để hỗ trợ cơ thể tự điều hòa thân nhiệt. Người bệnh lưu ý quan trọng là tuyệt đối không sử dụng các loại thuốc như Aspirin hoặc Ibuprofen, vì chúng có thể gây ra biến chứng xuất huyết nghiêm trọng ở người bệnh sốt xuất huyết.

Trên đây là những thông tin hữu ích về bệnh sốt xuất huyết, để bảo vệ sức khỏe, khi bắt đầu xuất hiện các triệu chứng bất thường của bệnh này, bệnh nhân cần thăm khám trực tiếp để được chẩn đoán và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Hãy chia sẻ bài viết này đến những người xung quanh nhé.

Xem thêm:

• Nên khám sốt xuất huyết từ sớm hay không? Khám ở đâu?
• Chẩn đoán sốt xuất huyết và điều trị bệnh như thế nào?
• Những khuyến cáo khi điều trị sốt xuất huyết bạn cần biết.

Tài liệu tham khảo: 

1. Dengue and severe dengue

• Link tham khảo: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/dengue-and-severe-dengue
• Ngày tham khảo: 18/07/2025.

2. Dengue Fever

• Link tham khảo: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17753-dengue-fever
• Ngày tham khảo: 18/07/2025.